Allerlei fakenews wordt tegenwoordig gretig gedeeld en brengt mensen in verwarring. Daarentegen is echt belangrijk nieuws nog altijd niet tot iedereen doorgedrongen, waardoor risico’s op besmetting genomen worden.
Zo wordt bijvoorbeeld de krant pas met een dag vertraging in sommige verzorgingsinstellingen ter beschikking gesteld omdat volgens sommige bronnen het coronavirus meer dan 24 uur op karton en papier zou achterblijven. Anderen strijken het dagblad omdat hitte het virus doodt.
Er zijn mensen die hun dozen en plastic verpakkingen die ze in het warenhuis hebben gekocht eerst grondig afwassen onder stromend water vooraleer ze het open maken, want het virus kan meer dan 48 uur achterblijven op plastic.
Het is weinig waarschijnlijk dat tranende ogen een coronabesmetting kunnen overbrengen, maar des te meer tijdens het sporten, lopen, fietsen en zelfs wandelen. “Hou afstand” is de boodschap.
Dat is allemaal theorie en voor een deel wordt fakenews gemengd met echte informatie wat het er natuurlijk niet gemakkelijker op maakt. Natuurlijk moet je voorzichtig zijn en geen risico’s nemen, maar omdat het virus onzichtbaar is, maar wel aanwezig kan zijn, mag je het ook niet verwarren met spoken.
Een van die nieuwsberichten is dat je kan besmet worden door tranen. Daarom wordt de raad gegeven aan familieleden: blijf weg van wenende mensen en pas op bij de oogarts.
Wat is daar nu allemaal van aan?
Mark Van Ranst, een autoriteit op het gebied van virologie tempert gelukkig al die paniek.
Een virus heeft een gastcel nodig om te overleven. Het kan buiten een menselijke (of soms een dierlijke) cel niet lang overleven. In de lucht is het snel weg. Je kan dus niet besmet worden gewoon door buiten te ademen. Hoe dan wel?
Als iemand die besmet was met het virus niest of hoest, je een hand geeft waarin werd gehoest of geniesd, dan kan je wel besmet worden. Het virus zit dan bijvoorbeeld op je handen. Kom je dan aan je gezicht, in je neus, aan je mond, of wrijf je in de ogen, dan kan je eveneens besmet worden.
Vandaar de raad om veelvuldig de handen te wassen. Het virus kan je wegspoelen met water en zeep. Zo eenvoudig is dat. Maar omdat je het niet ziet, weet je niet of het virus zich niet op jou bevindt, het mag alleen niet naar binnengaan, gebruik maken van je slijmvliezen om zich dan via de luchtpijpen te vermenigvuldigen in je longen.
En tranen dan, of andere lichaamsvochten?
Urine is steriel en dus veilig, maar daarvan is het risico nihil, dat je daarmee in contact komt, tenminste als je de handen grondig wast na elk toiletbezoek. Dat was sowieso ook al voor de coronatijd een must.
Via seksueel contact is besmetting niet mogelijk, tenzij via besmette handen.
Bloed kan eveneens een besmettingsfactor zijn. Speeksel zeker en lucht maar tijdelijk.
Daarom wordt de raad gegeven om minstens anderhalve meter van elkaar te blijven (bijvoorbeeld in warenhuizen en bij de bakker of slager). Maar recent is gebleken dat tijdens sporten het virus langer in de lucht blijft in de slipstream. Bij wandelen is dat twee meter, bij joggen vier meter en bij fietsen tien à twintig meter, al naargelang de snelheid.
Het is dus geen goed idee om op een beperkte ruimte al deze sporten tegelijk te laten plaats vinden: wandelaars met fietsers bijvoorbeeld. Dus AFSTAND is en blijft het parool.
Speeksel is de grootste besmettingshaard. Vandaar dat een bezoek aan de tandarts best enkel in noodgevallen dient plaats te vinden.
En tenslotte de tranen.
Daar is dezer dagen veel onderzoek naar gebeurd. Het risico op overdracht van het coronavirus door tranen lijkt laag, maar men is er nog niet helemaal uit, omdat bij een oogarts in China toch via traanvocht een besmetting is vastgesteld.
Door clinici werden 64 traanmonsters van 17 COVID-19-patiënten onderzocht tijdens de eerste, tweede en derde week van de eerste symptomen. Geen van de monsters was positief voor SARS-CoV-2 door virale kweek en reverse-transcriptie-polymerase-kettingreactie (RT-PCR).
“In deze studie was er geen bewijs dat SARS-CoV-2 in tranen voorkwam tijdens het verloop van de ziekte. Alle traanmonsters waren negatief, zelfs wanneer nasofaryngale swabs positief testten”, aldus Dr. Rupesh Agrawal, van Tan Tock Seng Hospital in Singapore, en collega’s in het tijdschrift Ophthalmology.
Bovendien vertoonden patiënten met symptomen van infecties van de bovenste luchtwegen geen virale besmetting door tranen, wat suggereert dat de hypothese van virale besmetting via het traankanaal waarschijnlijk niet waar is.
“Dit zijn zeer bemoedigende resultaten”, vertelde Dr. Mahyar Etminan van de afdelingen oogheelkunde en visuele wetenschappen van de University of British Columbia in Vancouver, Canada, aan Reuters Health. “
Het rapport uit Singapore staat dan weer in contrast met een recent onderzoek uit China waaruit bleek dat één van de 37 patiënten met COVID-19-longontsteking toch het virus had in conjunctivale secreties oftewel het oogvocht of tranen.
Met andere woorden: alles kan, maar we mogen geen spoken zien. Wel wordt aan de oogartsen de raad gegeven om een beschermende bril te dragen.
Met andere woorden: wat ook de oorzaak mag zijn van tranende ogen (een ziekte of verdriet), je kan best gebruik maken van een papieren zakdoekje en dat nadien verbranden of veilig wegdoen. Dan ben je zeker.