De natuur maakt gezond en houdt je gezond. Daarom zijn ook talrijke natuurlijke middelen heilzaam voor de gezondheid. Een daarvan is de artisjok. Voor velen een lekkernij, voor anderen een geneesmiddel, maar er is toch niemand voor wie artisjok of Cynara Scolymus geen interessante betekenis heeft. Deze mooie groente die aan de bloem van een reusachtige distel doet denken, is afkomstig uit Carthago en Klein-Azië en stamt eigenlijk af van de wilde artisjok beter bekend als kardoen. Ze was zelfs al in de oudheid bij de Romeinen bekend. In de 15de eeuw werd ze reeds algemeen gebruikt in Zuid- en West-Frankrijk (Bretagne, de Provence, en Aisne). Ook in Californië zijn er aanwijzingen gevonden dat ze vroeger reeds bekend was bij de inheemse bevolking.
Feestmaal bij de Grieken
Bij ons wordt ze als groente gekweekt. Deze grote plant uit het Middellandse Zeegebied stamt af van de distel. Voor de oude Grieken was een feestmaal niet compleet zonder de artisjok, die bij hen Cynara heette. In sommige medicijnen zoals Cardubell, wordt ze daarom nog gebruikt. De Romeinen hadden de smaak gauw te pakken en exporteerden de plant tot ver buiten hun grenzen.
Van de artisjok wordt enkel de nog niet geheel gevormde bloem gegeten. Ze bestaat vooral uit water en vertegenwoordigt maar 1/5 van de voedingswaarde van de hele artisjok!
De natuur maakt gezond en houdt je gezond. Artisjok is daarom ook uitstekend voor lever- en diabetespatiënten.
De geheimen van artisjok
Paracelsus beweerde dat onze voeding tegelijk ons medicijn zou moeten zijn. In de artisjok is deze medische stelregel zeker aanwezig. Reeds in de Middeleeuwen gebruikte men artisjok vanwege het effect op de lever en de nieren. Deze verre afstammeling van de distel stimuleert de galsecretie, te danken aan de aanwezigheid van polyfenolen, zoals cynarine. Galzouten zijn onmisbaar voor de vertering van vetten, en dus ook voor de opname van in vet oplosbare vitaminen (A, D, E, K). Anderzijds bevordert artisjok de afscheiding van urine en dus de nierwerking en speelt op die manier een rol in de verwijdering van toxines. Analyses bevestigen ook de aanwezigheid van verschillende zwakke zuren, zoals barnsteenzuur, citroenzuur en appelzuur, die het effect verhogen van andere van de cynarine afgeleide verbindingen, die actiever zijn dan de cynarine alleen. In artisjokextracten vindt men dan ook allerhande verbindingen in ideale verhoudingen.
Waarom zo gezond?
In de natuurgeneeskunde wordt de artisjok veel gebruikt. De binnenste bladeren voorkomen gasvorming en de getande bladeren van de steel zijn aangewezen bij maagklachten, reuma en koorts. De groente verlaagt het cholesterolgehalte en stimuleert de werking van lever, nieren en alvleesklier. Bij ernstige klachten kan men best een arts raadplegen.
- Je koopt best artisjokken waarvan de bladeren dicht op elkaar zitten en geen droge randen hebben.
- Het kookvocht is rijk aan minerale zouten. Daarom is het uitstekend om dit in soepen of sausen te verwerken.
- Een huismiddel tegen reuma: het kookvocht van de bladeren.
Bloedzuiverend
De artisjok is een zeer gewaardeerde groente met een zachte, bittere smaak. Ze is rijk aan provitamine A en vitamines B1, B2, C en PP. Ze bevat veel minerale zouten, voornamelijk mangaan, fosfor, kalium, calcium, fosfor voor de zenuwcellen, en dus uitstekend voor studenten en intellectuelen.
De bijzonder werkzame stoffen zijn: gekristalliseerde bittere cynarine (een aromatische verbinding), looistoffen, slijm, inuline, inulase, invertase. Cynarine is een enzym dat werkt als lebferment, zoals maagsap voor de kaasbereiding.
Verder ook veel inuline (soort zetmeel) die zich omzet in de lever.
Levulose ook een rechtstreeks opneembare suiker: goed bij sport, zwaar werk, suikerzieken. Dit is een goede warmtebron, en uitstekend bij leverontsteking. Het is een troebel harsachtig sap dat samentrekkend is en koorts verdrijft.
Artisjok is bijzonder bloedzuiverend. Artisjok activeert ook de werking van lever en galwegen, omdat de galsecretie wordt bevorderd en de galblaas zich beter ledigt zodat de gal dus overvloediger stroomt.
Bittere kruiden, zoals artisjok, stimuleren, de eetlust. Het is een krachtherstellende groente die hartversterkend is.
Artisjok bevordert ook de pancreassecretie en helpt bij de vertering van koolhydraten en vetten.
Ze versterkt zenuwen en klieren.
Artisjok bevat:
3% eiwit
0,1% vetstof
11% koolhydraten
82% water
12% – 13% mineralen: kalium, calcium, magnesium en mangaan.
Nuttig en veelzijdig gebruik
Artisjok is met een aangepast sausje heel lekker en zeer gemakkelijk verteerbaar, zelfs rauw, maar dan moet goed worden gekauwd. Artisjok ontsmet de darmen en kan zelfs diarree doen stoppen.
De gemakkelijkste soort is violet de Provence (klein, langwerpig en bijzonder zacht). Soms wordt ze ook als sierplant gekweekt.
Wie een slecht gebit heeft, kan ze maar beter gekookt eten, maar zelfs voor een delicate maag is ze perfect genietbaar. Om te koken moet ze worden opgezet met water plus een geut azijn tegen het zwart worden.
Het kookwater ziet weliswaar zwart, mag niet worden weggegoten maar moet integendeel worden gebruikt in deeg en voor soep met tapioca, griesmeel en havervlokken. Eens gekookt, moet ze dezelfde dag worden opgebruikt, zoniet wordt ze zwart, een ideale voedingsbodem voor microben, zodat kramp en diarree kunnen volgen.
Wie ze enkele dagen wil bewaren: de stengel niet afsnijden, in een vaas zetten (zoals een bloemstuk), dagelijks vers water geven en de stengel telkens 1/2 cm inkorten.
Medisch gebruik
De artisjok is, evenals wortelen, sperzie- of prinsessenbonen een weldaad voor de suikerzieken. Ze is uitstekend voor de lever en stimuleert de werking ervan.
Wortel- en bladextract helpen bij gal- en leverinsufficiëntie, geelzucht en aderverkalking. Artisjok vermindert ook het cholesterolgehalte.
Ze is ook goed tegen hoge bloeddruk. Hiervoor neemt men een afkooksel van 3% en drinkt hiervan drie kopjes per dag.
Als de gal onvoldoende aangemaakt of afgescheiden wordt en ook bij reuma, jicht, artritis: 1 uur voor elke maaltijd, 12 dagen lang, 1 kop afkooksel van 4 verse getande bladeren in 1 liter water tot 75 cl afgekookt. Het brouwsel is weliswaar zeer bitter, maar gezond.
En wie te weinig tijd heeft om zelf artisjokken te bereiden of een aftreksel er van te maken kan gerust gebruik maken van een prima natuurlijk preparaat.
Een tip: Cardubell van Fytobell op basis van mariadistel en artisjok.
Je vindt Cardubell in de apotheek met CNK-bestelnummer: 2899-870.
Of je kan Cardubell ook online bestellen via www.fytobell.be of via www.boverte.com.