Van een aantal spieren in het lichaam zijn we ons niet bewust dat ze er zijn en dat we ze voortdurend gebruiken. Dat is bijvoorbeeld het geval met de sluitspieren van blaas en endeldarm. Sinds het moment dat een kind zindelijk wordt, zijn deze spieren toch actief. Pas als iemand om een of andere reden incontinent wordt, en dus ongewild de plas niet meer kan ophouden, weten we dat er een probleem kan zijn met die sluitspieren. De oorzaken zijn velerlei: van infecties van de urinewegen, tot hormonale problemen, zwangerschap, en veroudering.
In de westerse wereld is bij ongeveer 10 procent van de totale bevolking sprake van stoornissen van blaas en plasbuis door afwijkingen aan het centrale zenuwstelsel. Hun aantal neemt toe, want meer dan de helft van de bewoners van bejaardentehuizen heeft last van incontinentie.
Incontinentie is erg hinderlijk en kan veel oorzaken hebben: van hormonen tot ontstekingen. Vitamine C en cranberry kunnen helpen.
Baby’s moeten het leren
Incontinentie komt bij alle baby’s voor. Kleine kinderen weten natuurlijk nog niet zo goed hoe ze hun spieren moeten gebruiken: ze kunnen zelfs niet lopen, laat staan dat ze de plas kunnen ophouden. Pas vanaf de leeftijd van 2 à 3 jaar worden ze langzaamaan zindelijk. Ze leren aanvoelen wanneer ze moeten plassen en leren dit ook gecontroleerd te doen. Overdag kunnen ze dan zonder luier rondlopen. ’s Nachts duurt het wel wat langer. Soms kan het vanwege een te diepe slaap tot het vijfde jaar duren eer een kleuter zindelijk is, op tijd wakker wordt en vanzelf naar het toilet gaat, of de plas helemaal kan ophouden. Ruim 7 van de 100 kinderen boven de zes jaar doen het overdag nog in de broek, terwijl 15 van de honderd kinderen van boven de zes jaar ook ’s nachts nog wel eens voor een nat bed zorgen. Deze verschijnselen horen bij het normale patroon van groeien en groot worden.
Koffiedrinkers
Het omgekeerde manifesteert zich dan weer wanneer de patiënt veroudert. Dan kunnen ziekten, problemen, ongevallen, of veranderingen in het lichaam er voor zorgen dat de volwassene zijn plas niet helemaal kan controleren en onwillekeurig bij het hoesten, niezen, lachen of persen, urine verliest, of in ernstige gevallen zelfs helemaal de blaas niet meer meester is. Men spreekt dan van incontinentie. Soms wordt het probleem veroorzaakt door een lichte urineweginfectie, of door stoffen die de blaas kunnen stimuleren of prikkelen, zoals cafeïne. Zware koffiedrinkers kunnen er dus eerder het slachtoffer van worden.
Na de bevalling
Druk op de blaas zoals bij het tillen, of een te volle blaas, kunnen voor hetzelfde effect zorgen. Ook als spieren van de blaas of de sluitspieren verzwakt of beschadigd zijn zoals na een bevalling, is training nodig, opdat de sluitspieren weer naar behoren zouden kunnen functioneren. Bevalling, ouderdom, maar ook zwaarlijvigheid en een overvolle blaas, kunnen er verantwoordelijk voor zijn. Erg vervelend vooral voor personen of de familie die een druk sociaal leven hebben, graag contacten buitenshuis onderhouden en op vakantie willen gaan. Er moet dan een oplossing worden gezocht voor de kleding, de geurtjes en om de ongemakken tot een minimum te beperken. Maar vooral moet worden geprobeerd de kwaal bij de oorzaak aan te pakken en te proberen er wat van te maken, zonder dat de patiënt voortdurend last moet hebben van incontinentie. Hoe?
Verschillende oorzaken
Incontinentie wordt veelal beschouwd als het ongewild verlies van urine, maar ook het ongewild verlies van ontlasting wordt incontinentie genoemd. Incontinentie is een verschijnsel, een symptoom en geen ziekte. Het is dus van belang de onderliggende oorzaak te kennen. Mensen die geboren zijn met spina bifida (een open ruggetje), of mensen met een darmaandoening (colitis ulcerosa, ziekte van Crohn) kunnen bijvoorbeeld last krijgen van incontinentie. Ook bij dementerende patiënten is incontinentie vaak een probleem. Een veel voorkomende oorzaak van (ongewenst) urineverlies is de zogenaamde stressincontinentie, die meestal voorkomt bij vrouwen. Door verslapping van de bekkenbodemspieren verliest men enkele druppeltjes urine bij lachen, hoesten, niezen of persen.
Er bestaan eigenlijk verschillende vormen van ongewild urineverlies:
- stressincontinentie
- aandrangincontinentie
- druppelincontinentie
- ongeremde blaas
In ons land hebben naar schatting ruim een half miljoen mensen in meer of mindere mate last van incontinentie. In ongeveer 95% van de gevallen gaat het om urineverlies. Bij de overige 5% is er sprake van ontlasting incontinentie. Ook de combinatie van beide vormen komt voor.
Goede diagnose
Bij veel vormen van ongewild urineverlies kunnen de juiste onderzoeken en een daarop afgestemde behandeling tot volledige genezing of in elk geval tot acceptabele resultaten leiden. Het eerste onderzoek kan doorgaans door de huisarts worden verricht. Als dit niet de oorzaak aan het licht brengt of als er na een proefbehandeling (trainen bekkenbodemspieren, medicijnen) geen verbetering optreedt, kan een verwijzing naar een specialist van belang zijn. Dit kan een uroloog, een gynaecoloog of een neuroloog zijn afhankelijk van de veronderstelde afwijking.
Bij stressincontinentie kan bijvoorbeeld aanvullend onderzoek worden verricht waarbij de functie van de blaas en de sluitspier van de blaas worden onderzocht. Dit heet urodynamisch onderzoek. Het is ook mogelijk de blaas te bekijken met een speciaal instrument, de cystoscoop. Dit onderzoek wordt cystoscopie genoemd.
Wat kan je doen?
Incontinentie is erg ongemakkelijk en je moet de oorzaak laten opsporen en dat kan erg verschillend zijn zoals we hebben gezien. Blaasontstekingen zijn een mogelijke oorzaak van incontinentie. Dus moet je blaasontsteking voorkomen of bestrijden. Natuurlijk is het van belang regelmatig naar het toilet te gaan en de blaas zo volledig mogelijk te ledigen, nooit de blaas te vol laten worden, als je aandrang voelt, proberen gelijk te ledigen, omdat anders de nierblaasjes kapot kunnen gaan. Neem voldoende vitaminen, b.v. extra vitamine C (5 gram p/dag) is heel goed, daar dit ook de urine zuur houdt.
Ook cranberry heeft een heel gunstige invloed op de blaas. Cranberry of kraanvogelbes zijn een soort bramen die ooit op Terschelling zijn aangespoeld en sindsdien daar worden gekweekt.
Dit sap heeft ook dezelfde zuurwerking als vitamine C maar schijnt ook een filmpje tegen de blaaswand te leggen waar de colibacterie niet in gedijt. Enkele ziekenhuizen werken er ook mee.
Roken is ook heel schadelijk voor de blaas. Ruim 95 percent van alle blaaskankers worden veroorzaakt door tabak. Verder is een goede levenshygiëne ook hier van belang: voldoende fruit en groenten eten, veel drinken (absoluut geen alcohol) zodat de blaas zich geregeld schoon kan spoelen en zo weinig mogelijk bacteriën achter blijven zodat ze zich niet kunnen vermenigvuldigen. En natuurlijk geregeld bewegen: wandelen, zwemmen.
Een tip: Cranberry capsules van Fytobell.
Je vindt Cranberry van Fytobell in de apotheek met CNK-bestelnummer: 2595-825.
Je kan Cranberry capsules van Fytobell ook online bestellen via www.almed.be of via www.boverte.com.
Op die manier word je straatoud zonder ongemakken.