jun 7, 2022 | Alle tips | 0 Reacties

Hoe gevaarlijk is een tekenbeet?

Het is bijna zomer en weer heerlijk warm weer en dat is een goede zaak. Behalve voor het waterbestand misschien, maar voor de rest niets dan voordelen? Zekere voor de immuniteit, besmettelijke ziekten, en vooral voor het gemoed, want we voelen ons emotioneel beter bij mooi weer. Vandaar dat veel mensen een vakantie in het zuiden verkiezen waar de zon doorgaans gegarandeerd is, of in elk geval in de natuur willen vertoeven. Dat heeft ook nadelen en één van de belangrijkste is een mogelijke tekenbeet.

Misschien komt dat niet zo vaak voor, denk je, maar dat is toch wel anders. In ons land krijgt elk jaar ongeveer acht tot tien percent van de bevolking een tekenbeet. Dan hebben we het nog niet over huisdieren en ook runderen in de wei. Want teken komen vooral voor in de natuur en je kan teken niet vermijden, wel dat ze je bijten en lange tijd op de huid blijven zitten, want dat is nu precies gevaarlijk. Even een teek op de huid is niet zo riskant, maar als die langer dan 24 uur op de huid blijft kleven heeft die de kans gehad bloed te zuigen, maar ook stoffen in de bloedbaan achter te laten en die kunnen gevaarlijk zijn.

Vanaf deze tijd moet je in de natuur alert zijn op teken. Zelfs in je eigen tuin kun je besmet worden. In Limburg is bijvoorbeeld de kans groter dan aan de kust, want teken houden zich schuil in de natuur, bossen, grassen, struiken. En zoals steeds: als je een sterk immuunsysteem hebt, dan heb je weinig te vrezen.

Hoe groot is dat gevaar? Wel, de ziekte van Lyme is een mogelijk risico en 2 à 3 percent van de mensen die een tekenbeet hebben gehad, krijgen ook de ziekte van Lyme en dat is niet niks. Het kan je hele gezondheid ondermijnen en dus moet je er snel bij zijn, alert zijn en het probleem beslist medisch laten behandelen. Niet elke tekenbeet brengt de ziekte van Lyme over, dat is slechts in 15 percent van de beten het geval. Het risico op verwikkelingen is niet min: verlammingen, zenuwpijnen en ernstige gewrichtsontstekingen.

Hoe loop je het op?

Teken zijn kleine spinachtige beestjes van amper een paar millimeter groot, soms nog kleiner. Je ziet ze dus niet gemakkelijk. Pas als ze zich volgezogen hebben met bloed zwellen ze op tot een groter formaat. Ze leven in de natuur en als de temperatuur tussen de 7 en de 12 graden opklimt, worden ze actief. Ze leven in struiken, bosjes en laag bebladerde bomen en hoge grassen. Ook in de eigen tuin kunnen ze zitten, want bijna de helft van de tekenbeten wordt opgelopen in de eigen tuin, zelfs midden in de stad.

Daarom loop je bij het tuinieren gevaar, maar ook je huisdieren zoals je hond of kat kunnen er het slachtoffer van worden en die kunnen je niet komen vertellen dat ze gebeten en zijn. Dagelijkse controle is dus van belang, ook bij je huisdieren. Je moet nagaan of er een spinachtig klein beestje zich vastgezogen heeft in de hals of onder de buik van je hond bijvoorbeeld. Bij katten is dat veelal in de hals en achter de oren.

Een teek kun je overal op het lichaam aantreffen, maar ze hebben wel een voorkeur voor warme, vochtige plekken. Vandaar dat je moet controleren in de knieholte (ook bij je kinderen en huisdieren), de liesstreek, de oksels, de hals, de ellebogen.

Een teek kan niet kruipen en ook niet door de luchtzweven of springen zoals de vogels. Ze zitten in en op het groen en worden alert als een mens of dier nadert, vanwege hun lichaamswarmte.

Als je een teek snel kunt verwijderen, bijvoorbeeld bij thuiskomst na een lange wandeling dan is het gevaar veel kleiner dan als je de teek niet hebt opgemerkt en die langere tijd blijft zitten. Die laat uiteindelijk wel vanzelf los, maar dan zijn er toch al gauw 24 uur voorbijgegaan en daardoor is de kans ook reëel dat je een potentiële kandidaat voor de ziekte van Lyme bent.

Geen pijn

Een tekenbeet doet geen pijn. Dus voel je het niet zoals bij een muggenbeet of een wespensteek. Daar kun je dus niet vanuit gaan om te besluiten of je al dan niet contact gehad hebt met een teek. Je moet de blote huid goed controleren, want de teek zuigt zich vast en die blijft erop zitten zolang je er hem niet afhaalt, of tot zolang hij zich niet volgezogen heeft met bloed. Ook je hond die mee op wandel is geweest, moet je goed controleren. Zelfs je kat als ze buiten in de tuin of in de natuur heeft rondgelopen kan een teek meebrengen. Kijk goed haar pels na, vooral in de halsstreek en onder de kin en achter de oren.

Een teek gaat af op de lichaamswarmte en laat zich vallen als een “lichaam” passeert. Daarom is het verstandig om als je gaat wandelen geen blote armen of blote benen te verkiezen, maar wel een lange broek en een hemd of bloesje met lange mouwen. Maar dan nog moet je jezelf controleren in de halsstreek, onder de oksels en overal waar het warm en vochtig is: achter de oren, de oksels, de ellebogen, de knieholten, de schaamstreek. Visuele controle is het enige waardoor je zekerheid verwerft. Vraag eventueel aan je partner om je rug en de omgeving achteraan je hals te bekijken, ofwel moet je in een dubbele spiegel gaan staan zodat je kan zien of er een probleem is.

Als je een zwart puntje op de huid ziet, kan dat mogelijks een teek zijn die zich aan het volzuigen is met bloed. Als die helemaal “verzadigd“ is, heeft hij het uitzicht van een bolletje van ongeveer de grootte van een erwt. Dan laat de teek vanzelf los, maar dan kan het ook te laat zijn en de ziekte van Lyme hebben overgebracht. Wat moet je dan verder doen?

Opgepast als je een vlekje ziet

Als je na een paar dagen een rode vlek merkt op de plaatsen die we daarnet hebben beschreven, moet je alert zijn. Het gaat meestal om een rode vlek met in het midden een witte zone. Als de vlek binnen de week verdwijnt, is dat een goed teken. Blijft ze integendeel aanwezig, dan kan je best van al je huisarts bezoeken, want de teek kan de Lyme bacterie oftewel “Borrelia burgdorferi” hebben binnengebracht. Ongeveer twintig percent van de teken in ons land is drager van die bacterie en kan ze door een beet dus ook overbrengen. De kans is niet heel groot, maar toch krijgt ongeveer twee tot drie percent van de personen die gebeten zijn de ziekte van Lyme.

Je kan die kans nog verkleinen door telkens je van een wandeling terugkeert je blote huid goed te controleren, want als de teek er minder dan een etmaal oftewel 24 uur heeft opgezeten, is de kans nog kleiner dat je de ziekte te pakken krijgt. Het probleem is wel dat de teek nog andere bacteriën kan meedragen en je kan besmetten met encefalitis, een ontsteking van het hersenvlies. Dat is wel erg zeldzaam, maar in noordelijke streken komt dat wel af en toe voor. Andere besmettingen zijn ook mogelijk, maar doorgaans genees je daar vanzelf van. Het lijkt dat eerder op een griepachtige toestand waarbij je je moe voelt en geen kracht meer hebt. Na een aantal dagen is dat voorbij.

Als je een vlek merkt, moet je die blijven controleren. Het kan zijn dat ze verdwijnt, maar later weer opduikt en rood tot paars van kleur is. Als die bijvoorbeeld drie maanden later weer verschijnt dan moet je beslist een arts contacteren. Het kan om een Lyme gaan. Tevoren heeft het geen zin om antibiotica te gebruiken, want het kan meer nadelen dan voordelen hebben en in het bloedonderzoek zal er op korte termijn ook niets te zien zijn. Bovendien kan het ook gaan om een eerdere besmetting die je perfect overwonnen hebt. Wacht liever af en als je symptomen merkt, dan moet je ingrijpen.

Maar zoals altijd: het is beter om te voorkomen dan te genezen. En als je alert genoeg bent en de teek geen 24 uur de kans geeft, dan is de kans uiterst klein dat je besmet kunt zijn.

Zo verwijder je die perfect

Het probleem met teken ontstaat doordat de teek ofwel te lang op de huid heeft kunnen en mogen zitten, ofwel dat hij op een verkeerde manier verwijderd werd. Vroeger werd al eens de raad gegeven om een brandende sigaret bij de teek te houden. Absoluut niet doen! Daardoor kan de teek schrikken en zijn inhoud met besmet speeksel in je bloedbaan spuiten. Ook verwijderen met alcohol is geen goed idee, en zeker niet door de teek vast te pakken en dood te knijpen, want dat is vragen om moeilijkheden.

De enige goede manier is door middel van een speciale tekentang. Die kun je bij de apotheker aanschaffen en kost tweemaal niets. Dat is een speciaal gevormd pincet waarmee je aan de top de teek veilig kan omvatten en uit de huid trekken zonder dat de kans bestaat dat hij zijn gevaarlijke inhoud bij u naar binnen spuit.

En hoe krijg je een aanduiding van de ziekte van Lyme? De symptomen lijken sterk op griep: je voelt je mottig, spierpijn, koorts, hoofdpijn, pijn in de gewrichten, algemene malaise, problemen met het zien. Neem dan zeker contact op met je arts. Het kan nodig zijn.

En waar moet je voorzichtig zijn? Overal in de natuur, ook in je eigen tuin. En in België is het vooral in Limburg dat je moet uitkijken, omdat er veel bossen en natuur zijn en het wild de teken over een behoorlijke afstand kunnen meevoeren. Maar ondanks alles: prettige, maar vooral een veilige vakantie.

Gerelateerde artikelen

Gerelateerde

Hoe je snotvalling sneller genezen?

Het moment is aangebroken om dozen wegwerpzakdoekjes aan te schaffen. De rekken in de supermarkt waar deze bekende “familiedozen” uitgestald staan, worden langzamerhand leger. Eigenlijk niet zo langzaam, maar zienderogen. Dat wil wat zeggen: meer verkoudheden en...

Lees meer

Hop en zaagpalm beschermen je prostaat

Niemand ziet ze graag komen: de leeftijd. Niemand ziet het graag gebeuren: de ongemakken die ermee gepaard gaan. We willen het wel, maar we hebben hier nog het eeuwige leven niet, met alle gevolgen vandien. Vrouwen zijn bang van veroudering omwille van de menopauze,...

Lees meer

Hoe verklein je de kans op kanker?

Sommigen zijn zelfs beschroomd om de naam van de ziekte voluit te noemen en dus beschrijven ze het als de ziekte met de letter “K”. Kanker is inderdaad een probleem dat veel mensen treft. Het staat nog altijd op nummer twee van de lijst met dodelijkste ziekten in...

Lees meer

Roken maakt jongeren impotent

Het rijtje met de negatieve gevolgen van roken wordt elke dag langer. Van miskraam, tot osteoporose en slechte tanden bij de nakomelingen van rokende moeders. Desondanks worden waarschuwingen in de wind geslagen, vooral door jonge mensen, zelfs kinderen. Het slaat...

Lees meer

De wondere kracht van probiotica

Voor gezond zenuwstelsel, brein, longen, spijsvertering, slaap, bloedvaten en immuniteit Zonder bacteriën geen leven. Misschien klinkt het vreemd, maar hoe maak je anders brood, kaas, wijn, en compost voor een vruchtbare bodem? Er zijn natuurlijk bacteriën die ons...

Lees meer