Noten zijn gezond o.m. vanwege de Omega-3 vetzuren. Ze zijn dus nuttig voor de preventie van cardiovasculaire problemen. Ook amandelnoten zijn gezond vanwege die onverzadigde vetzuren en de vitamine E. Ze hebben een positieve uitwerking op het hart, de bloedsomloop en de hersenen en ze stimuleren het geheugen. Ze verlagen ook de bloeddruk, verminderen het risico op diabetes en normaliseren het cholesterolgehalte. Ze bevatten heel wat vezels en passen dus ook in een dieet om darmkanker te helpen voorkomen.
Amandelen zijn door iedereen gekend als het belangrijkste bestanddeel van marsepein. Ze worden ook in talrijke desserts gebruikt, maar ze hebben ook een hoge voedingswaarde en worden zelfs in de natuurgeneeskunde gebruikt.
De amandelboom of Prunus amygdalus, groeit enkel in warmere streken en hij is natuurlijk ook van daar afkomstig. Vandaar dat men hem aantreft in Zuid-Europa, Westelijk- en Centraal-Azië, Japan, Australië, Zuid-Afrika, Californië, Afghanistan en Iran.
De amandelboom wordt ongeveer 5 meter hoog en bloeit in maart en april, vooraleer het blad verschijnt. Dat blad ziet er uit alsof het grof is gezaagd.
De bloem is rozerood en heeft een stamper. De vrucht zit in een groene bolster, is langwerpig en donzig, terwijl het vruchtvlees leerachtig is. In het midden zit een steen, de zogenaamde pit en die is compact en hard maar kan evengoed sponzig en teer aanvoelen. De pit bevat olierijk kiemwit en is rijk aan koolhydraten. Er bestaan verschillende variëteiten: een pit met dunne schil, de zogenaamde dulcis of zoete amandel die eetbaar is en bovendien heel verzachtend werkt op de ingewanden.
De amara is een bittere amandel en bevat het geduchte vergif cyaanhydridezuur het zogenaamde Pruisisch zuur, dat wel uitwendig wordt gebruikt.
Een van de gezondste noten zijn amandelen. Ze bevatten vitamines, vezels en onverzadigde vetzuren waaronder ook Omega-3.
Goede vleesvervanger
Amandelen bevatten veel vitamine A, B, D, suiker, veel waardevolle mineralen, vooral Kalium, Natrium, Magnesium, lood, zwavel, fosfaten voor de zenuwen en 15 à 20% voortreffelijk eiwit en 60% olie. Amandelen zijn zeer voedzaam, maar moeten slechts matig worden gebruikt vanwege het hoge eiwitgehalte. Daarom is tien per dag een mooi gemiddelde.
Evenals walnoten kunnen ze als een goede vleesvervanger worden gebruikt, precies vanwege het proteïnegehalte.
Amandelnoten prikkelen de eetlust en bevorderen de spijsvertering. Amandelnoten worden met goed gevolg gebruikt bij bloedarmoede, zijn kramp opheffend, laxerend, en vullen ook tekorten aan mineralen aan.
Algemeen gebruik
Amandelen zijn lekker en kunnen op talrijke manieren worden gebruikt. Waar je wel moet voor opletten is dat je geen amandelen gebruikt die zacht, gerimpeld, wormstekig, of wrang zijn of sporen van vocht of stof vertonen en met een snede die niet wit is.
Amandelen kan je op verschillende manieren aantreffen en aanschaffen: ongepeld, gepeld, met groen omhulsel, geschild zonder bruin vlies, ruw of geplet, in schilfers of gemalen in poeder.
Om ze gemakkelijk te pellen, moet je ze eerst in kokend water dompelen. Je kan ze ook lichter verteerbaar maken, door ze vooraf licht te roosteren (in de pan, zonder vetstof).
Ze kunnen ook gemakkelijk dienen om vlees te vervangen, vanwege hun eiwitgehalte en voedende bestanddelen.
Geroosterd en verpulverd worden ze gebruikt als een uitstekend koffiesurrogaat. Ze worden ook aan soep toegevoegd, waardoor deze lekkernij een hogere voedingswaarde krijgt, maar evengoed gebruikt in snoepgoed en in de banketbakkerij.
Amandelolie die verkregen wordt uit pitten kun je in elke drogisterij of bij de apotheker vinden. Die amandelolie lost slijmophoping op, herstelt de eetlust, bevordert de spijsvertering, heeft een helende werking bij longziekten, zelfs longontsteking (overleggen met arts) en in dit geval raadt men aan om 3 tot 4 maal per dag 1 theelepel te gebruiken. De overblijvende zemelen worden benut in de cosmetica-industrie.
Breed bruikbaar
Wie een lekker drankje wil kan amandelmelk met puree mixen en met vruchtensap mengen: is licht verteerbaar en op die manier bekomt men een vitaminerijke drank, die zelfs de stoelgang normaliseert. Amandelmelk bekom je door geplette zaden met suiker en water fijn te stampen.
Heb je een handtas van krokodillenleer, dan kun je die af en toe met amandelolie inwrijven en daarna met een zachte doek oppoetsen.
Bittere amandelen bevatten blauwzuur en bittere olie en worden gebruikt om spijzen te parfumeren zoals bij marsepein, bitterkoekjes enz… maar is eigenlijk ongeschikt om op grote schaal te worden gebruikt als dessert. Je moet ze dus niet gebruiken, tenzij om hun specifiek “parfum” achter te laten, zoals in bepaalde banketspecialiteiten.
Soorten en gebruik
Bittere amandelen zijn nuttig als koortswerend middel, in oliezalf tegen zenuwpijn bij oogziekte, tegen lintworm en als lotion tegen kloven aan de handen.
Zoete amandelen bevatten 50% olie en worden gebruikt in heel wat keukenrecepten en in de banketbakkerij voor het maken van marsepein.
Amandelmelk verzacht en reinigt de huid, sterkt de longen en het geheugen, geeft een mooie gelaatskleur, heeft een zuuroverschot en is dus niet geschikt voor jichtlijders. Niet elke maag verteert ze even gemakkelijk en daarom moet er goed gekauwd worden.
Medisch gebruik
Bloedarmoede: dagelijks enkele amandelen eten (tijdens groei- en herstelperiode).
Coeliakie: amandelmelk aan het dieet toevoegen.
Hartversterkend: afkooksel van de amandelnoot in zeer hete melk.
Hoest: thee van een handvol gestampte amandelschelpen met wat honing en enkele druppels citroensap gedurende 1/2 uur koken. Ook amandelmelk drinken.
Huid: droge huid soepel en sterk maken door met amandelolie in te wrijven. Bespoedigt de genezing van huidziekten en vermindert de jeuk. Het geïrriteerde zitvlak van kinderen met amandelolie inwrijven. Ook bij huiderytheem inwrijven met zoete amandelolie.
Kindervoeding: amandelmelk is bijzonder aanbevolen voor kinderen, als aanvulling van moedermelk.
Tepelkloven: op zacht vuurtje 15 g olie met cacaoboter, fijnwrijven tot volledige afkoeling. Daar de kloven mee inwrijven.
Leverkramp: gekneusde bittere amandelen als kompres gebruiken. Bij een zwakke lever en alvleesklier: amandelmoes eten. Voor herstellenden is amandelmelk zeker aanbevolen. Amandelolie is uitstekend voor de leverpatiënt.
Osteoporose: aanbevolen 6 à 20 amandelen per dag eten.
Dieet: Opgepast, want 100 g amandelolie is al goed voor 600 à 700 calorieën dat is al 1/3 van het rantsoen van iemand zittend werk heeft.
Verstopping: Twee eetlepels zoete amandelolie innemen. Bejaarden en kinderen: 1 eetlepel.
Geheugensteuntje: Elke dag twee amandelen eten.
Zelf marsepein maken
Kraak en ontkleed amandelen: vergaar zo 250 g maagdelijk witte pitten. Stamp die met ijver in een vijzel fijn. Meng er 125 g fijne suiker en enkele lepels rozenwater bij.
Rol het deeg uit tot een plak van ten minste 1 cm dik. Snij er ronde of ovale figuurtjes uit. Druk die vast op een blad rijstpapier. Laat de marsepein in de oven alleen aan de bovenzijde bakken. Maak de figuren met een mespunt los. Smakelijk!