Alsof we het nog niet lastig genoeg hebben om corona, een dreigende griep, verkoudheden en een tekort aan huisartsen en mensen in de zorg het hoofd te bieden, komt er nu al een paar dagen nog een addertje vanonder het gras gekropen: het winteruur.
Een zegen zul je zeggen, want we mogen een uurtje langer slapen. Maar zo heeft de natuur dat niet bedacht. Observeer baby’s, dieren en de natuur maar eens, je zal merken dat die zich niets aantrekken van de klok. En die klok is in handen van politiekers en dat is altijd een hachelijke toestand, want wie heeft er nu eigenlijk voordeel bij.
Uit wetenschappelijk onderzoek blijkt dat de menselijke natuur zoals ook de dieren, alle voordeel hebben bij regelmaat. Op hetzelfde uur gaan slapen, op hetzelfde uur opstaan, eten, rusten, werken. Een boer kan dat gemakkelijk observeren en uitleggen. De koeien trekken zich niets aan van zomer- of winteruur, ze willen gewoon op hetzelfde tijdstip gemolken worden. Baby’s zullen op hetzelfde moment honger krijgen en borstvoeding of de fles willen, vraag dat maar aan jonge moeders. De mama mag dan nog zoveel zin hebben om zich te koesteren in het winteruur en die heerlijke zestig minuten langer in bed willen blijven, dat is buiten de natuur gerekend. Hoe komt dat en wat is het resultaat?
Met de overschakeling naar de wintertijd wordt onze bioklok weer verstoord. Je kan ze helpen resetten door kleine aanpassingen en goed te slapen. Escholcin kan je daarbij helpen.
Allerlei problemen
De mens is een gewoontemachine. Dat is misschien wat oneerbiedig uitgedrukt, maar wel verstaanbaar. Ons organisme is geconditioneerd om op een bepaald tijdstip of een bepaalde omstandigheid, honger te krijgen, dorst te hebben, moe te worden, slaperig te zijn en dus… naar bed te willen gaan. Elke vierentwintig uur keert dat ritme terug. Dat wordt het circadiaans ritme genoemd. Als daar van af geweken wordt voel je dat, of merk je dat in het lichaam of aan de gedragingen. Wie moe is presteert minder, wie honger heeft kan zich niet concentreren, wie dorst heeft voelt zich niet lekker en wie te weinig geslapen heeft, wordt ziek of krijgt zelfs karakteriële storingen, is ongenietbaar in het beste geval.
Wie dat merkt? De leraars in de klas zien dat bij het begin van de zomertijd en ook bij de omschakeling naar wintertijd leerlingen anders reageren. Ze zijn minder alert, slaperig, minder geconcentreerd en vaak kort aangebonden waardoor ze soms kregelig kunnen antwoorden. Sommigen vertonen depressief gedrag en dat zie je ook bij mensen op kantoor. De stemming voor de wintertijd is helemaal anders dan ervoor.
Dat is het gevolg van het bruuskeren van de inwendige klok. Dat bioritme wordt best niet verstoord. Als men jong is kan men wat incasseren en is de natuurlijke buffer soepeler dan bij ouderen, maar ook jonge mensen hebben regelmaat nodig, anders wordt zowel hun slaapritme, hun spijsvertering en hun aandacht verstoord.
Er zijn nog meer problemen die samenhangen met een gestoorde slaap: de vatbaarheid voor infecties neemt toe, de concentratie vermindert, de bloeddruk stijgt, het hartritme verhoogt of wordt onregelmatig, de spijsvertering raakt in de war, en bij meisjes kan het ook het hormonale ritme in de war brengen waardoor de menstruatiecyclus onregelmatiger is.
Dat uurtje verschil maakt op die manier wel een wereld van verschil. Dieren hebben dat niet omdat ze niet naar de klok kijken en geen economische voordelen aflezen van een verandering van het bioritme.
Lange nasleep
Volgens onderzoekers aan de universiteit van Regensburg, waar het fenomeen bestudeerd werd, kunnen de gevolgen van de omschakeling naar het winteruur zelfs tot een maand na de overschakeling blijven hangen. Bij de omschakeling naar de zomertijd zelfs nog meer. Dat is niet niks, want dat betekent dat je een drietal maanden op een jaar onder de voet kan zijn als gevolg van dat uurtje verschil.
Het is niet enkel de klok die het veroorzaakt en de gewoonte, ook een aantal hormonale processen verlopen haaks. De melatonineproductie hangt samen met het licht- en donker-patroon. Van zodra het donker wordt, gaat het lichaam melatonine produceren zodat de slaap spontaan komt. Licht verhindert dat, ook licht van televisie, het computerscherm, de smartphone of iPhone, de laptop. Een uur voor bedtijd kan je dus best niet meer op de computer werken of websites raadplegen, films bekijken, tv-programma’s bekijken. Die melatonine is wel een belangrijk hormoon, omdat het ook een sterke antioxidant is en van belang om kanker te voorkomen. Wie niet voldoende slaap heeft, brengt daardoor zijn gezondheid in gevaar. Niet enkel vanwege de vermoeidheid, maar ook door een tekort aan dit belangrijke antioxidant: meer risico op hart- en vaatziekten, kanker, vroegtijdige dementie, depressie enz…
Geen voordelen
De economische voordelen van de omschakeling zijn intussen voorbijgestreefd omdat ons levensritme niet meer hetzelfde is. De politiek was van mening dat daardoor minder energie zou worden verspeeld, maar dat blijkt een loze verwachting. Er wordt amper gespaard, want we blijven langer opzitten. Nooit tevoren zaten terrasjes tot ’s avonds laat eivol. Nu wel een beetje getemperd door corona, maar je moet maar eens in je eigen buurt kijken.
Een onderzoek van Kotchen en Grant van de Universiteit van Californië in Santa Barbara toonde aan dat het energieverbruik omhoogging in de deelstaten waar omgeschakeld werd. De meerkosten bedroegen niet minder dan 8,6 miljoen dollar! De conclusie was dat de energiebesparingen voor verlichting, enkele honderdsten van een procent, niet opwegen tegen het hogere energieverbruik door verwarming en airconditioning, plus verlichting. Bovendien gebeuren er de dagen na de omschakeling meer verkeersongevallen.
Als we het circadiaans ritme en de bioklok van de mens vergelijken, dan past het winteruur beter bij onze natuur, op voorwaarde dat we er ons aan houden. Dat zorgt voor minder stress, een betere en langere slaap.
In de omschakelperiode verhoogt dan weer de stress en we komen slaap tekort omdat we ’s morgens vroeger wakker worden. Ons gevoel zegt dat er iets niet goed zit met het uur en het licht. Daardoor ook meer verkeersongevallen in deze periode.
Maar ook in het Europees parlement is men ervan overtuigd dat de wintertijd beter is voor de mens, de gezondheid en zelfs de economie. Ze willen dit wel veranderen, maar de Europese politieke machine is log en dat zal dus tijd vergen. Misschien nog heel veel tijd.
Maar toch is er een draagvlak, want in Polen stemde een parlementscommissie voor de afschaffing van de zomertijd, in Nederland werden meer dan 40.000 handtekeningen verzameld om de zomertijd af te schaffen en in Finland zijn zeventig percent van de inwoners gewonnen voor een referendum om de zomertijd definitief vaarwel te zeggen. Ook in de Europese commissie werd in die zin zelfs al een wetsvoorstel ingediend. Wachten dus!
Hoe pak je het zelf aan?
Bij de omschakeling naar de wintertijd is het bioritme verstoord en veel mensen, zelfs jongeren zijn dan uit hun gewone doen, zelfs compleet van streek.
Hoe los je dat op?
- Vermijd het om ’s avonds veel licht te gebruiken, want daardoor verleng je eigenlijk de dag en kun je moeilijker in slaap geraken.
- Zorg wel na het opstaan onmiddellijk voor veel licht, om sneller wakker te worden.
- Kijk ’s avonds een uur voor bedtijd niet meer naar tv, computerscherm of smart phone.
- Ga ’s avonds laat niet meer naar de fitness, maar maak in de vooravond of net na het avondeten nog een wandeling. Dat is beter dan naar tv te kijken.
- Laat de melatonine zijn werk doen en ga op tijd naar bed. Een warm bad kan ook ontspannend zijn vooraleer je gaat slapen.
- Probeer vooral voor de kinderen elke dag het uur van bedtijd tien minuten op te schuiven. Op die manier ben je bijgebeend na een week. Dat bekomt kinderen beter omdat hun circadiaans ritme wordt hersteld en gerespecteerd.
- Veel volwassenen hebben last met inslapen, omdat ze eigenlijk een uur later naar bed gaan. Ze zijn te moe en kunnen de slaap niet vatten. Dan kan een eenvoudig hulpmiddel uit de natuur goede dienst bewijzen: een slaap-theetje van linde of passiebloem, maar geen koffie thee, of chocolade. De cafeïne bemoeilijkt de slaap.
Een tip: Escholcin van Fytobell, de natuurlijke slaapmaker.
Je vindt Escholcin van Fytobell in de apotheek met CNK-bestelnummer: 2899-912.
Je kan Escholcin van Fytobell ook online bestellen via www.almed.be of via www.boverte.com. Je slaapt weer als een roos en… je hoort de wekker niet meer “tikken”.