De euforie rond de goddelijke prestaties van de Rode Duivels is wel al bekoeld nadat ze onlangs bewezen hebben zich ook te kunnen manifesteren als “krotters”. En weer zullen een paar koppen sneuvelen en de schuld krijgen.
Maar dergelijke topprestaties kunnen we die blijven verwachten en wie blijft daartoe in staat op een natuurlijke manier? Het lichaam en de spieren hebben ook hun beperkingen en grenzen en als je die wil overschrijden dan wordt er soms, of zelfs vaak een beroep gedaan op overdreven training, maar vooral onnatuurlijke en soms ook verboden middelen.
De vraag is, kun je dat ongestraft blijven doen? We bedoelen hiermee niet of het wettelijk ongestraft kan blijven, maar wel of het lichaam dat zal blijven aanvaarden. Die kans is klein, want het organisme is gemaakt volgens een plan en beantwoordt aan ijzeren wetmatigheden. Je kunt wel de grens verleggen, maar je kunt dat niet eeuwig blijven doen.
Internationaal betekenen we wat topsport betreft niet al te veel, op het verleden van de Rode Duivels na misschien. Maar hebben we hier dan enkel ventjes of meisjes met slappe spieren? En wat kunnen individuen die niet aan topsport doen, dan wel ondernemen om betere prestaties te leveren, hun spieren te versterken, een mooi afgetraind lichaam te krijgen en daardoor de gezondheid te verbeteren?
Een gespierd lichaam kan mooi zijn, maar als dat ideaal moet verkregen worden met gevaarlijke middelen kan de keuze niet moeilijk zijn.
Een volk van krotters?
Zijn de Belgen krotters? Zwakke spieren lijkt wel een belangrijke eigenschap van topsporters uit ons land te zijn: rugklachten, kuitkrampen, pijn in de hals, verschoven wervels… Het houdt niet op. Zijn we slecht getraind? Zijn we niet gemaakt voor topsport? Kennen we de juiste voeding, of de goede producten niet? Of… kunnen we niet meer trainen en afzien?
Specialisten in de sportgeneeskunde zijn er al langer van overtuigd: „Topvedetten komen over het algemeen gesproken niet meer uit Europa. We hebben het hier te goed. We kunnen niet meer afzien. Topsporters komen uit arme landen of uit de arme getto’s van de USA, of uit Afrika of uit Oost-Europa. Blanke Amerikanen en Europeanen zijn van het hoogste schavotje verdwenen, dat is nog per hoge uitzondering zo. En dat gaat zelfs nog meer op voor de wielersport: de huidige lichting kan niet meer afzien en zich niet meer afbeulen zoals vroeger.”
Topsport: een mythe
Rond topsport heeft altijd een beetje een mythe gehangen: wereldberoemd worden enkel door de kracht van de spieren en een beetje tactiek misschien. Die spieren kreeg je dan wel van moeder natuur, maar door harde training kon je die verder ontwikkelen om tot betere prestaties te komen. Na de wereldoorlog ging de „wetenschap”, zeg maar de scheikunde zich bezighouden met topsport. Het kwam er niet enkel op aan over de juiste conditie te beschikken, de juiste voeding te kiezen en de juiste training af te werken, je kon door middel van bepaalde producten een betere spieropbouw bekomen, de grens van het uithoudingsvermogen verleggen, de mogelijkheden van het hart en de bloedsomloop uitbreiden. Maar het was vooral in het begin wel een beetje leerling-tovenaar spelen met nieuwe producten.
Dat heeft heel wat jonge atleten het leven gekost. De bekendste onder hen was Tom Simpson die in akelige omstandigheden op de Mont Ventoux overleed tijdens de fameuze Ronde van Frankrijk. De grens was overschreden. En dan is men zich vragen beginnen stellen. Kon dat nog, mocht dan nog, doet men dat nog?
Groot risico
En vanaf toen begon zogenaamd een heksenjacht op „verboden middelen”. Het kwam erop aan de nieuwe spullen te gebruiken waarvoor nog geen detectie was ontwikkeld. Dan krijg je de gekste toestanden: een rechter die uitspraak moet doen over de exploten van een sportvedette… is de prestatie kunstmatig of echt? En wat doen we dan met de amateurs die zich van geen kwaad bewust zijn, of het probleem minimaliseren en toch middelen gebruiken die ze beter links zouden laten liggen. Ze willen een beter figuur, er afgetraind uitzien, een krachtpatser die herkend wordt van honderd meters afstand. Ze vergeten of willen niet weten dat er een kwalijke reputatie aan vasthangt en dat elk onnatuurlijk middeltje het laatste middel kan zijn dat ze innamen. Er zijn grenzen aan spierkracht en uithoudingsvermogen en als je die grens probeert te verleggen dan is dat niet zonder risico.
Gaat het nog zonder kunstmatige middelen?
Je kunt je inderdaad de vraag stellen of je nog aan sport kan doen zonder kunstmatige middelen, als zelfs amateurs, pubers en jonge kinderen al naar middelen grijpen om “uit te blinken”.
Het gaat niet enkel over topsport, maar wel sport op kleine schaal op lokaal niveau, in clubverband of zelfs individueel in een fitnessclub. Wie wil er niet doorgaan voor een jonge god, een krachtpatser, een spierbundel en kampioen in superprestaties?
Het is niet eenvoudig, maar tegelijk veelbetekenend. Natuurtalent alleen, volstaat niet meer om een jaar lang voortdurend uit te blinken of aan de top te staan. Kijk naar de topsport en die geven het voorbeeld: Amerikaanse sprinters met hun gouden medailles alstublieft. De wereldkampioen kogelstoten destijds. Hij was ook al zogenaamd gekwetst voor de spelen. Hij werd ook betrapt op het gebruik van nandrolon, een anabole steroïde, een van de meest verkochte anabole steroïden ter wereld, gebruikt voor een vermeerdering van de spieropbouw.
Kracht uit de hormonenspuit
Nandrolon is een derivaat van het mannelijk hormoon testosteron, met het gevolg dat de gebruiker meer spiermassa krijgt, maar ook over een grotere agressiviteit beschikt, voordelen genoeg, maar de nadelen zijn eveneens duidelijk. Voor een topsporter die naar succes hengelt, is de verleiding natuurlijk zeer groot en op een bepaald moment hebben would-be coaches en managers van deze middelen schromelijk misbruik gemaakt met soms fatale gevolgen voor hun poulain. Maar amateurs willen het ook nabootsen en krijgen van hetzelfde laken een pak. Met dat verschil dat topsporters gevolgd worden door specialisten, ook deskundigen in het misbruik, terwijl amateurs dat doorgaans op eigen houtje doen, de middelen niet kennen en zeker de gevolgen niet kunnen inschatten of onder ogen willen zien. Er zijn vaak dramatische gevolgen.
Elders getolereerd
In de USA staan deze middelen niet op de verboden lijst, ze worden zelfs in vitaminepreparaten gemengd en zijn vrij te koop zonder medisch voorschrift. In kleine hoeveelheden is die stof dan ook getolereerd bij dopingcontroles, zodat het een geliefkoosd product wordt voor body-builders, vrouwelijke sportatleten, maar ook door pubers die sterkere spieren willen om indruk te maken op de meisjes. Maar het onrechtstreeks gevolg is dat mensen die helemaal niets van vitamines afweten en maar roekeloos slikken, op den duur toch plots positief zijn. Ze weten evenwel niet wat de gevolgen op korte en zeker niet op lange termijn zijn. Het lichaam aanvaardt niet wat onnatuurlijk is en straft het onherroepelijk af. Omdat het lichaam sterk is kan dat een tijdje duren, maar de afrekening komt.
Het is een emotionele kwestie, een keuze die moet worden gemaakt. Wat is belangrijk: het vermoeden dat anderen je knapper gaan vinden, dat je voor jezelf en je spiegel beantwoordt aan een gefantaseerd ideaalbeeld, of dat je plezier beleeft aan sport en dat voor de gezondheid ook weet te exploiteren? De keuze kan niet moeilijk zijn, maar er wordt jammer genoeg vaak verkeerd gekozen met fatale gevolgen soms.