Heb je dat ook, dat je op een sombere grijze dag, waarbij de wolken kilometers dik het zonlicht verbergen, je droomt van het zonnige zuiden, dat je je niet al te best voelt, dat de lust je bekruipt om in bed te blijven liggen en door te soezen tot de lente er werkelijk aan denkt om de zon eindelijk toe te laten? Dan ben je niet alleen, want het klimaat en vooral het licht hebben een grote invloed op ons humeur, op ons welbevinden, op ons functioneren en onze gezondheid.
Licht is leven. Kijk naar het hoge Noorden. In Scandinavië worden groenten veilig verpakt in zakjes verkocht omdat ze zelfs in de zomer erg precieus en kwetsbaar zijn, ook erg duur, omdat de groei en de bloei er veel later komt dan bij ons en het teeltseizoen beperkter. Dat komt door het licht: minder licht, minder leven, minder groei en plantenbloei en dus ook wat minder gezondheid. Niet dat iedereen die in het hoge Noorden woont er slecht aan toe is, vaak integendeel, maar ze moeten er meer moeite voor doen, meer uit de natuur halen wat niet vanzelfsprekend is, maximaal profiteren van wat de natuur te bieden heeft en daar heel zorgvuldig mee omgaan. Allereerst het licht: meer depressie bij gebrek aan licht.
Somberheid en depressieve gevoelens zijn typische winterkwalen. Ze houden verband met tekort aan zonlicht en vitamine D.
Voor- en nadelen
En dat lijkt nu contradictorisch, want er komen in zuid Spanje meer depressies voor dan bijvoorbeeld in Denemarken. En toch is in Spanje, haast symbool van het zonnige Zuiden, voldoende licht. Inderdaad, maar de bevolking verbergt er zich voor de nadelen van de zon. De siësta in de loop van de namiddag is iedereen bekend: de zon is dan te fel, de stralen te heet en te gevaarlijk. Daar komen ze pas ’s avonds naar buiten, dus hebben ze te weinig zon en licht. In Scandinavië hebben ze geleerd dat door te weinig licht en zon er ziekten kunnen ontstaan, tekorten aan vitamine D bijvoorbeeld en problemen met de calciumabsorptie en ook te veel risico op depressie. Wat doen ze? Ze zorgen in de winter voor meer licht door kunstmatige lichtbronnen. Wel niet te vergelijken met het echte natuurlijke zonlicht, maar een goede oplossing voor winterse en donkere dagen.
Licht heb je nodig
Voor het goede functioneren van de bioklok, is het circadiaans ritme van belang en daar hoort licht en duisternis bij die elkaar in een natuurlijk ritme afwisselen. In de winter meer duisternis, in de zomer meer licht. De gevolgen zijn duidelijk. Het humeur, maar ook het welbevinden vergroten en verbeteren met de komst van het zonlicht, een langere dag. Er komen in het brein allerlei processen op gang, onder invloed van het licht: endorfines, bloeddruk, hartritme, ogen, lichaamstemperatuur, het functioneert allemaal beter met voldoende licht. Dat heb je in de natuur veel meer dan met kunstlicht en in de zomer veel meer dan in de winter.
Zo heeft het zonlicht in de zomer op de middag een lichtsterkte van meer dan 25.000 lux en in de winter op een grijze bewolkte dag is dat amper 1500 à 2000 lux. We proberen dat na te bootsen met kunstmatige lichtbronnen en die hebben wel effect, maar het betreft toch maar amper een povere 175 à 200 lux. Dat betekent dat het kunstmatige licht eigenlijk te zwak is om de noodzaak aan zonlicht helemaal te compenseren. Het kan wel dienen om het grote verschil wat te compenseren en de grootste ongemakken op die manier proberen op te vangen.
Vooral voor de vorming van vitamine D is zonlicht van groot belang. Die vitamine hebben we broodnodig voor de weerstand en in deze coronatijd is dat cruciaal. Dat tekort kan je uiteraard compenseren door de juiste voeding uit te kiezen en een goed supplement te kiezen. Levertraan en roomboter zijn goede bronnen van vitamine D. Een goed supplement is vitamine D van Fytobell.
Vitamine D
Die vitamine D is niet alleen voor de weerstand van belang, maar ook voor de calciumabsorptie, de bloedvaten, het brein, de regeling van de bioklok en het geestelijk evenwicht. Veel meer depressies bij een tekort aan vitamine D.
Trouwens, het belang van natuurlijk licht kan je aflezen van het gedrag van planten. Die gedijen beter als ze in het natuurlijk licht staan (sommige in de zon, andere in de halfschaduw) dan in kunstmatig licht. Je voelt het ook aan jezelf: je herleeft als de zon schijnt. Niet enkel de kleuren zijn mooier en levendiger, je wordt ook blijer vanwege de endorfines. Het gemoed krijgt als het ware een boost.
Somberheid valt op
Wat het eerst opvalt als er te weinig licht is, is de somberheid, het depressieve gedrag. Meestal is dat zo heftig dat het eerst voor de buitenwereld opvalt. Het werk kan er ernstig door belemmerd worden. Deze zwartgalligheid na de winter was al bekend ten tijde van Hippocrates, rond 400 voor Christus.
De eerste die ooit de relatie legde tussen gebrek aan licht en stemmingswisselingen was wellicht de scheepsarts Cook.
In 1898 bemerkte hij tijdens een expeditie naar Antarctica dat hoe minder licht de bemanning kreeg, hoe depressiever hun stemming werd. De psychiater Esquirol stuurde trouwens een Belgische patiënte in de winter naar Italië omdat ze het slachtoffer was van erge depressies. Hij vermoedde toen nog dat het klimaat een rol speelde en dacht niet aan de intensiteit en hoeveelheid licht, daar is hij pas later achter gekomen. Vandaar dat in Finland maar liefst 25 percent van de bevolking in de winter min of meer last heeft van depressies.
Ook in de psychiatrie
Lichttherapieën worden in vele psychiatrische instellingen al gebruikt. Maar je kan zelf ook heel wat doen om depressieve gevoelens de baas te worden. Natuurlijk maken in de winter meer mensen de balans op van hun leven, ze zitten meer, hebben meer tijd en piekeren dus meer. Vaak valt dat negatief uit. Ze kunnen de problemen niet meer de baas en worden vaak geleefd door anderen. Ze voelen zich gedwongen hun leven te oriënteren zoals anderen dat voorzeggen of willen. Dat is op den duur niet uit te houden, ze zijn niet meer in staat voor zichzelf te kiezen en hun leven een eigen wending te geven. Ze vervallen eerst in zware vermoeidheid, voorjaarsmoeheid en nadien gaan ze typisch depressief gedrag vertonen, ze trekken zich terug uit hun omgeving en verliezen elk sociaal contact. Dat is natuurlijk niet erg bevorderlijk voor hun gezondheid en emotioneel evenwicht.
We zijn sociale wezens
Sociaal contact blijft noodzakelijk, het uitpraten van de problemen is essentieel en het opstellen van een prioriteitenlijst kan een begin zijn van een herwonnen gezondheid. Creatief bezig zijn of blijven is de sleutel van een lang en gelukkig leven. Het is het beste middel tegen negatieve gevoelens. Wie het niet meer ziet zitten kan best zoeken naar wat hem of haar ooit zou geïnteresseerd hebben. Misschien is dat muziek maken, tekenen, schilderen, naaien, houtbewerking.
Zoek een cursus die je bevalt en waarvan de afstand te overzien is en schakel dat in je weekprogramma in. Uiteraard vermag ook de natuur iets, want Hypericum, het gekende Sint-Janskruid is gecondenseerde zonneschijn en een ideaal middel tegen depressies. Ook winterdepressies bij voorjaarsmoeheid reageren daar meestal gunstig op.
Hyperibell is daarom erg nuttig voor wie het in het voorjaar lastig krijgt met zichzelf en niet in staat is schoonschip te maken met de winternesten.
Een paar tips tegen somberheid: Vitamine D van Fytobell en Hyperibell van Fytobell.
Je vindt beide preparaten in de apotheek.
Hyperibell van Fytobell met CNK-bestelnummer: 2899-938.
Vitamine D van Fytobell met CNK-bestelnummer: 3091-527.
Je kan zowel Hyperibell als vitamine D ook online bestellen via www.almed.be of via www.boverte.com.