We zijn wat we eten. Dat heeft niet enkel te maken met de kwaliteit van het voedsel, de bestanddelen, het gehalte aan vitamines, mineralen, oligo-elementen, antioxidanten, maar ook met de toevoegingen, de aroma’s, het kunstmatig gedoe dat er wordt aan toegevoegd. En natuurlijk ook de niet essentiële elementen die enkel van belang zijn voor de portemonnee van de producent en de smaak van de gebruiker. Daarnaast heb je ook wat we zouden kunnen noemen “pret-voedsel”, dat enkel dient voor de smaak, het genot en het geluk van de gebruiker. Maar dat “pret-voedsel” kan ook gezond, maar evenzeer ongezond zijn. Denk bijvoorbeeld aan een gebakje boordevol vet en suiker, room en kleurstoffen. Heel lekker, heel prettig, maar superongezond. Dat moet je dus niet al te vaak doen.
Daarnaast heb je bijvoorbeeld koffie: ook lekker, aangenaam om een pauze te nemen, de dag leuker te maken, te kletsen bij een pittige espresso, maar, hoewel het prettig en lekker is, is dat ook gezond. Tenminste zolang je binnen aanvaardbare grenzen van het cafeïnegehalte blijft en dat ligt voor normale koffie rond de vier à vijf kopjes per dag.
Koffie is lekker, maar het is tegelijk gezond, want het bevat antioxidanten, stimuleert het geheugen, zet het brein aan het werk, geeft de spijsvertering een boost en de nieren een zetje. Gevolg: je hebt minder kans op hart- en vaatziekten, Alzheimer, dementie, diabetes en zelfs kanker. Lekker… kan dus ook gezond zijn, dat hoeft niet per se een tegenstrijdigheid te zijn.
Zwaarlijvige mensen zijn over het algemeen gezonder dan magere mensen die veel eten. Maar magere mensen die minder eten, zijn dan weer gezonder dan dikke. Het ligt aan de conditie. Voldoende vitamines, mineralen en oligo-elementen naar het voorbeeld van Linus Pauling, samen met een energie-beperkend dieet geeft de beste levensverwachting.
Van koffie weten we het nu waar de ideale dosis ligt, maar is dat ook zo voor andere voedingsmiddelen, maar moeten we naarmate we verouderen niet minder, of juist wel meer gaan eten?
Wat is voldoende?
Als je minder calorieën gaat gebruiken is het wel van belang dat je niet ondervoed geraakt. Er moet vooral worden op gelet dat naar de bevindingen van Linus Pauling, de Nobelprijswinnaar die zelf 95 jaar werd, voldoende vitamines, mineralen en oligo-elementen aanwezig zijn. Hij noemde deze geneeskunde de orthomoleculaire geneeskunde.
Hij ging er van uit dat tegen de aanwezigheid van vrije radicalen in het lichaam die er worden ingebracht door verkeerde levenswijze (roken is het allerslechtste) en voeding, er voldoende antioxidanten moesten aangevoerd worden. Vitamine C was hierbij een van de belangrijkste. Hij slikte zelf 20 gram vitamine C per dag en voelde zich tot op hoge leeftijd in prima conditie. Anderen zijn van mening dat dit nadelig is. De discussie is nog niet afgerond.
Blijft de vraag hoeveel voedsel je eigenlijk moet nemen. In principe wordt ervan uitgegaan dat een 2000 calorie dieet en voor sommigen een 1800 calorie dieet voldoende is, op voorwaarde dat er voldoende vitamines zijn. Maar uit proeven is gebleken dat als je 10 percent minder eet dan de normale porties, er ook al een aanzienlijke verbetering van de levensvooruitzichten zijn, alweer mits voldoende vitamines en mineralen. Hoe dit werkt?
Men heeft vastgesteld dat calorierestrictie, een geleerd woord voor minder eten, het herstel van het DNA bevordert. Het vermindert in elk geval oxidatieve schade. Het verhoogt ook het antioxidanten-verdedigingssysteem van het lichaam. Het stelt ook de verzwakking van het immuunsysteem door veroudering uit en vermindert het bloedsuikergehalte tot een gezond niveau. De cholesterol wordt met niet minder dan 35 percent verminderd en het insulinegehalte met 20 percent of zelfs meer.
Volgens Dr. Richard Weindruch ontstaat door een vermindering van calorieën een soort metabole efficiency, waardoor het lichaam op minder brandstof veel zuiniger, maar ook veel beter gaat functioneren, met veel minder kans op sleet. Je zou in dat opzicht een calorierestrictie een onderhoudskuur van het lichaam kunnen noemen: het verslijt minder, omdat er minder endogene oxidanten vrijkomen door het metabolisme. In elk geval is er ook een daling in lichaamstemperatuur zelfs met 1 à 2 graden en dat zie je ook bij “winterslapende“ dieren.
Wetenschappers van de Harvard Medical School ontdekten dat glucose en insuline in de bloedbaan bij een verminderd caloriedieet, veel lager zijn dan normaal. Tegelijk wordt de levensverwachting aanzienlijk verhoogd althans bij proefdieren.
We weten nu al dat caloriebeperking een vermindering van de oxidanten, een vermindering van vrije radicalen, een vermindering van insuline en suikers in het bloed tot gevolg hebben en dat laat voorzien dat de leeftijd bij mensen eveneens kan opgedreven worden naar theoretisch 140 jaar. Er zijn nu al 105-jarigen bekend in de States die nog hun eigen bedrijf runnen. Hoop voor de toekomst dus!
Opgepast met te veel proteïnen
Toch wordt aan ouderen vaak de raad gegeven meer proteïnen te gebruiken omdat de spiervolumes afnemen? Maar het valt op dat door meer proteïnes te geven, de kans om te sterven niet vermindert bij ouderen. Ook voor jongeren en mensen van middelbare leeftijd zien we duidelijk dat veel proteïnen niet zo gezond zijn op langere termijn. Het is zonder meer duidelijk dat een hoog proteïnedieet niet aan te raden is zoals bijvoorbeeld in het Atkinsdieet. Deze mensen verliezen wel degelijk gewicht, hun suikerwaarden verbeteren, hun cholesterol verbetert, de vetten in hun bloed verbeteren, maar wat op lange termijn gebeurt is schrikbarend. De resultaten van langetermijnstudies wijzen zeker in de richting van een versnelde veroudering door een te hoog proteïnegehalte.
Ook met de rol van suikers in veroudering moet je opletten voor crosslinks. Dat zijn verbindingen tussen de eiwitten en de suikers die ervoor zorgen dat onze weefsels meer star worden. Als dat gebeurt in de bloedvatwand, wordt die stijver en krijgt men hoge bloeddruk. Als dat gebeurt in de ooglens, krijgt men cataract, als dat gebeurt in de huid, ontstaan er rimpels. We weten dat veel suiker niet gezond is, evenals een dieet met wit brood en pasta of andere snelle suikers blijkt veroudering te versnellen. Die suiker-crosslinks kunnen ons inlichtingen geven over bepaalde voedingsadviezen en diëten om de lange termijn gevolgen in te schatten.
De klassieke voedingsadviezen zijn eigenlijk een beetje verouderd. Ze zijn niet meer up-to-date. Trouwens als je voedingsadvies geeft, moet je niet alleen kijken naar de voeding zelf, maar ook naar het effect. De veroudering zelf moet bekeken worden. Heel veel adviezen zijn gebaseerd op de klassieke voedingsleer zonder naar het effect in grote studies te kijken. Klassiek wordt er gezegd: eet minder verzadigde vetten, hoewel we nu grote studies hebben met 360.000 proefpersonen die zeggen dat verzadigde vetten het risico op een hartaanval niet verhogen! Integendeel. Het zijn de geraffineerde suikers die er voor zorgen dat je problemen krijgt. Het zijn vooral heel snelle suikers die niet gezond zijn voor hart en bloedvaten. Dat hoeft ons ook niet te verbazen, want de laatste 30 jaar zijn mensen steeds minder vetten gaan eten maar wel steeds meer suikers en koolhydraten. Wat zien we de laatste dertig jaar? Dat ons risico op diabetes verdrievoudigd is, dat de obesitas enorm is toegenomen en dat de helft van Belgen en Nederlanders overgewicht heeft ondanks het advies van “eet minder vetten”. Ondanks dat overheidsadvies hebben we een epidemie van overgewicht en van het type-2-diabetes en nu met corona is dat een gevaarlijk onderliggend probleem.
En dan de hamvraag: moet je dan minder of meer eten als je ouder wordt?
Het antwoord is eenvoudig: je moet voldoende eten, maar je moet vooral gezond eten. Dat betekent meer groenten en fruit, meer vezelstoffen, minder geraffineerde koolhydraten en opletten met eiwitten. Eieren zijn gezond, vis is gezond, maar gebruik de voedingsstoffen zo puur mogelijk zonder dat ze bewerkt zijn voor het geld of voor de smaak. Dan zul je lang en gezond leven!
En een belangrijke tip: gebruik voldoende vitamine C.
Bijvoorbeeld Ester C van Fytobell: goed opneembaar en niet storend voor de maag.
Ester C van Fytobell met CNK-bestelnummer: 4415-501
Je kan Ester C van Fytobell ook online bestellen via www.almed.be of via www.boverte.com.