We tellen af. Voor velen wordt het juli, voor anderen augustus, maar ze zijn er, de vakantieweken. Dan begint de grote rush naar alle windstreken. Sommigen willen naar het noorden, de meesten naar het zuiden, een groot aantal naar het verre zuiden en exotische gebieden.
Postkaartjes kijken, ongewone dingen zien, eten, drinken en doen… en hopelijk gezond weer thuis, wat tegenwoordig niet zo evident meer is met al die Covidverhalen, mutaties, boosters, virologen die “getraind“ zijn om de mensen bang te maken, soms terecht, soms zeer ten onrechte, met wisselende boodschappen en raadgevingen. Maar de vakantie kan veel goed maken, hopelijk toch, trouwens ook daar kun je ziek worden.
Gezond weg, ziek terug?
Want daar gaat het om. Want we reizen niet meer om te leren, maar om te genieten, te ontspannen, voor de kick. En die krijgen sommigen ook dubbel en dik, vooral achteraf. Want ze gaan bij miljoenen gezond weg, ze komen bij duizenden ziek terug. En ondanks waarschuwingen trappen ze er elk jaar weer met beide voeten in: de boobytraps van de vakantie. Eten, drinken, vreemde dieren, vreemde gedragingen, het kan je allemaal doodziek maken. Hoe voorkom je dat en wat stop je in je reiskoffer om zoveel mogelijk pret te kunnen maken met zo weinig mogelijk risico en tijdsverlies. We vroegen het aan een docent prof toxicologie en geneeskunde.
Een reis naar het zonnige zuiden… wie droomt er niet van. Maar het houdt ook gevaren is die zelfs je leven in gevaar kunnen brengen.
Gevaren van de natuur
Het vliegtuig heeft pas de startbaan verlaten (als het vliegt tenminste) ofwel is de autokoffer pas dicht geklapt of de verborgen gevaren loeren om de hoek. Talrijk zijn de gevaren die de vakantievreugde dreigen te bederven. De schoonheid van de natuur kent zijn gevaren, ook het contact met onbekende mensen, andere eetgewoonten, onbekende herkomst van drankjes, nieuwe smaken, nieuwe genoegens, andere gebruiken, en andere zeden. Het kan een ramp worden als we niet op voorhand een aantal duidelijke gedragscodes inprenten en vooral ook kinderen in de gaten houden b.v. hoe ze spelen, waar ze lopen, hoe ze eten en drinken, hoe ze met het klimaat, het water en de zon omgaan.
Menige onbezonnen toerist heeft het levenslang met zijn gezondheid, soms met zijn leven moeten bekopen. Daarom is het van het grootste belang te overwegen wat wordt meegenomen in de reiskoffer. Als je met het vliegtuig gaat, is dit liefst zo weinig mogelijk, want elke gram is een belasting meer. Vandaar dat vaak enkel rekening wordt gehouden met ideale omstandigheden. Als we naar het zonnige zuiden vertrekken, denken we meestal dat er enkel zonneschijn is en dat het om middernacht nog tropisch heet is.
Maar we onderschatten de grillen van de natuur die overal ter wereld onvoorspelbaar en wispelturig kunnen zijn, zodat het zelfs in de woestijn ook na zonsondergang bitterkoud kan worden en in het zuiden van Spanje ook wel een regent en hard kan gaan stormen. Gevolg: als je dit meemaakt zonder voldoende beschermende kleding, kan na een paar dagen je vakantie al volkomen verbrod zijn: met koorts in bed is nog het minst erge.
De zon als spelbreker
Ook denken we dat we zonder enig probleem overdag in de zon in superlichte kleding kunnen rondlopen. We vergeten dat de zon op een paar uur tijd de hele vakantie om zeep kan helpen want wij als blanke ras zijn niet gewoon aan de priemende middagzon in het zuiden of de tropen. Een zonneslag kan dodelijk zijn en in het beste geval hou je er een flink verbrande rug of schouders aan over, een uiterst pijnlijke zaak die je toch een paar nachten uit de slaap en vooral een paar dagen van je vakantie of zelfs een paar weken kan kosten.
Kinderen zijn dubbel gevoelig en moeten als ze in de zon lopen altijd zoveel mogelijk huid bedekken en de onbedekte huid altijd insmeren met een zo hoog mogelijke beschermingsfactor. Factor vijftig is geen luxe meer, maar een noodzaak. Desondanks kun je nog altijd ziek worden van de zon.
Opgepast met drank en ijs
Vaak is de inheemse bevolking immuun voor de leefomstandigheden waar wij meteen ziek van worden. We komen aan, genieten van de wuivende palmen, hebben dorst, drinken aan de eerste de beste kraan of het eerste beste terrasje, komen in hogere sferen en vermoeden niet dat het gevaar bijzonder listig is. Door onbesuisd onbekend water of sappen te drinken, of ijs te gebruiken, kun je behoorlijk snel zieker worden.
Heel vaak klagen toeristen na een dag of twee over buikpijn, diarree, hoofdpijn, misselijkheid, braakneigingen, koorts, vermoeidheid, gebrek aan eetlust. Vergeet niet dat een bacillendysenterie een gemene gevaarlijke vakantieverstoorder kan zijn. Nog veel erger is het als we het slachtoffer worden van een amoebedysenterie, een eencellig wezen dat zich vooral in stilstaand water ophoudt. Baden kan dus een bijzonder gevaarlijke aangelegenheid zijn. Als we een amoebendiarree te laat ontdekken kan dat zelfs het leven van de toerist kosten. Het zal niet de eerste zonnige vakantie zijn die op het kerkhof eindigt. In de tropen blootsvoets op het strand lopen, kan al voldoende zijn om je elefantiasis op de hals te halen. Zoals je ziet: best van al documenteer je je eerst alvorens een onbekend gebied op te zoeken. Niet alle stranden en waters zijn veilig voor toeristen.
Lekker is niet altijd gezond!
Een exotisch feestje in een lokaal hotelletje kan op een tragedie eindigen, want de salades zien er misschien ontzettend lekker uit en met dat hete klimaat is een rauwkostschoteltje dubbel lekker en aantrekkelijk, maar wie weet of de salades niet gewassen zijn in besmet water? Niet te verwonderen dat je na een paar dagen of, in het beste geval na een paar weken, zelfs nog als je teruggekeerd bent van vakantie je plots doodmoe voelt en helemaal niet gerecupereerd van vakantie teruggekeerd bent…
In het begin wordt er misschien zelfs geen acht op geslagen, want de vakantie was erg druk en de dagen erg volzet en dus is het normaal dat je door al die ongewone activiteiten erg moe terugkeerde… maar uiteindelijk is er ook gebrek aan eetlust, plotse vermagering, de urine kleurt donker als bier, de stoelgang wordt bleek als stopverf… tot uiteindelijk de ogen, de binnenkant van de lippen, de huid geel beginnen te verkleuren. Geelzucht!
Geelzucht is niet onschuldig
Geen onschuldig kwaaltje, want als een leverontsteking niet tijdig en voldoende verzorgd wordt, blijft dat je hele leven een zwak punt, ben je voor de rest van je bestaan een kasplantje dat zich voortsleept van dag tot dag… tot een nieuwe infectie opdoemt en het uiteindelijk je leven kan kosten.
Zelfs gele koorts is geen toevalligheid meer en ook dichtbij-vakanties zoals Egypte kunnen je al met deze dodelijke ziekte confronteren. En daar helpt maar één voorzorg tegen: huizenhoge hygiëne. Soms weten de toeristen niet eens dat ze naar een risicogebied trekken, geven de reisorganisaties te weinig uitleg omdat ze bevreesd zijn voor de schrik van de toerist die zal wegblijven en hun investeringen niet zullen renderen. Maar het ware beter geweest iedereen degelijk in te lichten zodat ze voorbereidselen konden treffen en vooral voorzichtig zijn tijdens hun reizen. Want er zijn streken waar amoebedysenterie, malaria en andere besmettelijke tropische en subtropische ziekten in alle stilte mee worden genomen naar huis, waar zelfs de huisarts er niet voldoende mee bekend is, zodat slechts laattijdig, zelfs te laat wordt ontdekt waar het precies om gaat.
Kom je ziek van vakantie terug in het verre oosten of zuiden of word je een paar weken na je vakantie plots overvallen door een onverklaarbare vermoeidheid, ga meteen naar het tropisch instituut waar men bekend is met deze fenomenen. Het kan je leven redden. Maar beter nog: wees voorzichtig, licht je in en volg wijze raad op.