Een bevalling is eigenlijk de natuurlijkste zaak van de wereld. Vreemd genoeg verkiest de meerderheid van de Vlaamse jonge moeders te bevallen in de kraamkliniek oftewel de materniteit, in de plaats van thuis, zoals dat vroeger meestal wel het geval was. Enkel als er verwikkelingen te vrezen waren werd toen de kraamkliniek aanbevolen of gekozen.
Tegenwoordig is dat andersom. Is het voor de veiligheid, of omwille van het feit dat de jonge ouders geconditioneerd zijn door hun huisarts of gynaecoloog? In elk geval is er een geweldige marketing van de medische sector en de invloed daarvan is niet te onderschatten.
Zo werd vroeger enorm veel reclame gemaakt voor flessenvoeding: veel gemakkelijker voor de moeder, geen problemen ermee, volledige voeding en het lichaam van de jonge vrouw herstelde sneller. Eigenlijk was het andersom en het resultaat van de marketing van firma’s die poedermelk fabriceerden. Toch was niets gezonder voor de baby als voor de moeder dan borstvoeding. Het voorzag de baby van alle noodzakelijke voedingsstoffen, maar het gaf ook de immuniteit een boost. Tegenwoordig rekent men op middeltjes, en prikjes, terwijl de natuur alles al intelligent bedacht had. Maar goed… de lobby is actief en de vraag is dan ook of niet hetzelfde kan gezegd worden voor een bevalling in de kraamkliniek of thuis. In Nederland zijn de cijfers andersom: daar bevallen meer vrouwen thuis dan in het “ziekenhuis”.
Veel jonge moeders zijn bang een thuisbevalling te overwegen. Een zwangerschap is evenwel geen ziekte en in de overgrote meerderheid van de gevallen kan bevallen gerust thuis in de plaats van in het “ziekenhuis” oftewel de kraamkliniek.
Maar wat is nu te verkiezen?
Een wonder
In negen maanden tijd moet een bevrucht eicelletje dat de grootte heeft van een speldeknop uitgroeien tot een baby van ongeveer 3,5 kg met alles erop en eraan.
De eerste drie maanden worden alle organen gevormd. Na 8 weken weegt het vruchtje 1 gram, maar er zijn wel al armpjes, beentjes en zelfs de inwendige organen zijn er al.
Na 11 weken begint het te bewegen en zal de foetus op prikkels reageren.
Na 13 weken kun je het hartje horen kloppen als de arts zijn stethoscoop op de buik legt.
Na 14 weken komen de nagels en de stembanden en nu zou de echografie kunnen laten zien of het een jongen of meisje wordt.
Vanaf 17 weken is er flinke groei en meet nu 25 cm en weegt 170 gram.
Na 24 weken gaan de oogjes bewegen en op 28 weken begint het haar te groeien.
Vanaf dit moment zou de baby bij een eventuele vroeggeboorte ook buiten de baarmoeder in leven kunnen gehouden worden.
Tot de 40ste week zal de baby nu heel flink in volume en gewicht toenemen.
Wanneer en hoe vaak op controle?
Van zodra de vrouw weet dat ze zwanger is kan ze op consultatie gaan naar de huisarts en zal ze een gynaecoloog kiezen. De eerste controle moet in elke geval gebeuren tussen de achtste en de twaalfde zwangerschapsweek. De arts zal zeker de bloeddruk controleren en verder blijven observeren. Er kan een anamnese worden gemaakt van de familiale voorgeschiedenis.
Welke ziekten komen precies in de families voor, zijn er allergieën tegen koemelk bijvoorbeeld, eczeem, bloederziekten, mongolisme.
Ook zal nagegaan worden of er eventueel geslachtsziekten zijn, of de vrouw vrij is van HIV en dus Aids niet kan doorgeven aan het kindje. Uit de ondervraging zal ook blijken of de vrouw al eerder zwanger is geweest en of die zwangerschap zonder problemen is verlopen.
Gevarieerde voeding
Het gewicht van de vrouw moet genoteerd worden bij het begin van de zwangerschap en ook de bloeddruk gemeten. Via een echoscopie kan de grootte van de baarmoeder worden vastgesteld. In het begin van de zwangerschap is een maandelijkse controle voldoende. Later zal dat drie weken worden, veertiendaags en tenslotte op het einde van de zwangerschap om de week.
Het is nu wel belangrijk dat de moeder goede voeding gebruikt, liefst volwaardig voedsel dat zo gevarieerd mogelijk is, maar waar groenten en vruchten een centrale plaats innemen, vanwege de vitamines en mineralen.
Ook de werking van de nieren moet in de gaten worden gehouden. De urine moet geregeld op albumine worden gecontroleerd. Bij het voedsel mag zo weinig mogelijk zout worden toegevoegd, anders zal de bloeddruk stijgen en het vochtgehalte in het lichaam toenemen.
Thuis of in kraamkliniek?
Wie de voorkeur geeft aan een thuisbevalling moet dat zeker overwegen en doorpraten met de arts. Als er geen verwikkelingen te verwachten zijn, geniet dat de voorkeur, omdat er minder besmettingsgevaar is dan in een ziekenhuisomgeving en het ook gezelliger is voor de jonge moeder nadien.
Samen met de huisarts kan dus worden bekeken of geopteerd wordt voor een thuisbevalling dan wel voor een geboorte in de materniteit. Zwangerschap is geen ziekte en bij het krijgen van kinderen komen zelden complicaties kijken. Elke huisarts is bovendien ook opgeleid om in moeilijke gevallen meteen in te grijpen: zuignap, forceps, of desnoods zoals in de brousse, de handen.
Jonge vrouwen zijn sterk
Een dokter, oud-koloniaal internist deed in Afrika duizenden bevallingen. „Zelden treden verwikkelingen op. Jonge vrouwen zijn sterk en kunnen tegen een stootje, het is pas in het geval van een keizersnede dat dit uiteraard best in de materniteit gebeurt, maar daar heeft de arts nog tijd voor als hij de bevalling thuis inzet. In Nederland gebeuren veel meer bevallingen thuis dan bij ons. Daar geeft de vrouw de voorkeur aan een thuisbevalling omdat ze dan meteen in haar natuurlijke omgeving vertoeft en vooral ook omdat er veel minder kans op besmetting is thuis dan in het ziekenhuis.
Een ziekenhuis is een broeikas van microben… dus. Maar veel Vlaamse vrouwen zijn er wat bang voor. Natuurlijk heeft de vrouw thuis veel meer comfort, maar in het ziekenhuis meer rust. Als ze thuis bevalt, wordt ze meteen weer met het huishouden geconfronteerd en moet ze dadelijk weer werken, terwijl ze in de materniteit toch een tijd gerust gelaten wordt en voor niemand hoeft te zorgen, tenzij voor zichzelf en de baby. Maar eigenlijk is het een persoonlijke keuze. Maar als de vrouwen in Vlaanderen helemaal zelf zouden mogen kiezen, dan hebben de meesten toch wel een voorkeur voor een bevalling thuis. Het is enkel de gynaecoloog die hen meestal wat bang maakt.
Maar in feite is er medisch gezien geen probleem thuis. Sommige vrouwen verkiezen het om ambulant te bevallen in de materniteit. Ze bevallen in het “ziekenhuis” en vertrekken dezelfde dag of ’s anderendaags alweer met de baby. De voorkeur wordt bepaald door de vrouw en haar gezin en niet zozeer door medische redenen. En ook voor het kind is het veiliger thuis. Bovendien bestaan er tegenwoordig voldoende hulpmiddelen en personen die de taak van de jonge moeder kunnen verlichten en haar en de baby de nodige verzorging kunnen geven.