De vakantieplannen worden gemaakt, de reis wordt geboekt, het hotel gereserveerd en het is uitkijken naar de mooiste verademing van het jaar: de zomervakantie in de zomerzon. Velen zweren bij het zuiden, zonnige stranden en exotische gebieden. Dat is natuurlijk erg ontspannend en heerlijk, maar het houdt ook gevaren in. Niet zozeer vanwege de wilde dieren, de risico’s op besmetting, maar gewoon de zon, zeker voor kinderen. Niet zonder reden is de maand mei uitgeroepen tot maand tegen huidkanker: wees alert! Met kinderen moet je trouwens dubbel voorzichtig zijn, want ze kennen de gevaren op termijn nog niet. Het is heerlijk hen in de zon te zien spelen, maar het wordt gevaarlijk als ze verbrand zijn en later huidkanker ontwikkelen.
We hebben zonlicht nodig, maar overdrijven is nooit goed, integendeel zelfs, want de zon kan je ook doden.
De huid heeft een geheugen
De huid heeft een geheugen. Ze telt de zonbestraling op. Als je een bepaalde gevaarlijke dosis bereikt hebt kan die niet meer worden weggewist. Kinderen die in hun jeugd heel veel in de zon hebben gezeten, zullen later dubbel moeten opletten. Zij zijn de eerste slachtoffers van huidkanker. Oudere mensen die vroeger uitgebreide zonnebaden hebben genomen, moeten zich op latere leeftijd echt beperken en een beschermingscrème met hoge factor gebruiken.
Dat doen we beter allemaal. Er per se bruin willen uitzien, is een modetrend en heeft niets met gezondheid te maken, wel in tegendeel. Een zonneproduct met hoge beschermingsfactor geregeld toepassen, zonnebank vermijden en de meest intense uren zonneschijn van de dag vermijden. En vooral: zeker niet onbeweeglijk liggen in de zon, maar bewegen!
Huidkanker neemt snel toe
In de Verenigde Staten is onlangs uitgerekend dat de kans om tijdens het leven huidkanker te krijgen, gestegen is tot 1 op 5. Wat melanomen betreft, staat de rol van zonlicht ter discussie. Toch is de toename van het aantal melanomen verontrustend, vooral in het zonovergoten Australië. Mogelijk is voor het melanoom flinke zonnebrand op de kinderleeftijd echter belangrijker dan langdurige blootstelling aan de zon op latere leeftijd.
In Australië wordt er veel aandacht besteed aan het inlichten van de bevolking over mogelijke gevaren van de zon. Eigenlijk zijn het normaal ouder wordende mensen die last zouden krijgen van huidkanker, omdat de huid alle zonbestraling bij elkaar optelt. Als je het maximum bereikt hebt, krijg je kanker. Maar wat zien we nu: Tussen deze ‘normale’ huidkanker is de stijging van het aantal jongere patiënten opvallend en verontrustend. Preventie, blijft door verstandig zon-gedrag, onontbeerlijk. Verstandig zon-gedrag begint reeds bij de ouders die hun kinderen op jonge leeftijd al wijzen op de mogelijke gevaren van de zon.
Verschillende soorten huidkanker
Huidkanker is de snelst groeiende en meest voorkomende vorm van kanker. Wereldwijd zijn er miljoenen patiënten, van wie bij een belangrijk aantal onder hen, het leven bedreigd is.
Niet elke vorm is even bedreigend en het komt erop aan snel in te grijpen, eventueel door de betroffen huidgedeelten operatief te laten verwijderen, zodat een verdachte vlek niet kan ontaarden tot een gevaarlijke vorm.
Mensen met een lichte huid hebben altijd een verhoogd risico, omdat ze weinig melanine hebben, het pigment dat de huid donkerder kleurt en hen dus ook beschermt door ultraviolet licht te filteren. Zij moeten erg voorzichtig zijn en het zonlicht doseren. Voor hen is de zonnebank ook een echte risicofactor, hoewel de raad van specialisten is: blijf weg van de zonnebank.
Wees er snel bij
Het meest voorkomende type huidkanker is het basaalcelcarcinoom. Duizenden mensen worden er in ons land elk jaar het slachtoffer van. Deze vorm zaait niet uit en is behoorlijk te behandelen. Klassiek zal men de vlek wegsnijden en dus is het risico nadien verdwenen. Toch blijft voorzichtigheid noodzakelijk, want elke huidcel kan onder invloed van UV-licht ontaarden.
Het plaveiselcelcarcinoom maakt in ons land elk jaar 1500 tot 2000 slachtoffers. Het kan zich uitzaaien en is ook dodelijk, maar in een vroeg stadium is ingrijpen nog mogelijk.
Het derde type is het kwaadaardig melanoom. Dit is de ernstigste vorm en kan zich verspreiden in alle delen van het lichaam. Dit type huidkanker is verantwoordelijk voor de meeste sterfgevallen. In ons land zijn er elk jaar toch een kleine 1000 slachtoffers.
Tenslotte is er ook het sarcoom van Karposi, ook een vorm van huidkanker die vrijwel enkel bij aidspatiënten wordt aangetroffen.
De eerste twee vormen zijn goed te behandelen, op voorwaarde dat men er tijdig bij is. Als men verandering merkt in een huidvlek, of een moedervlek, een kleurverandering bemerkt of een bloedend wondje dat maar niet dicht wil gaan, raadpleeg meteen uw huisarts. Sla niet meteen in paniek. Niet elke donkere vlek is huidkanker. Maar merk je een paarse donkere vlek op met onregelmatige randen en een verdikking, dan laat je best geen dag verloren gaan.
Wie moet alert zijn?
Vooral mensen met een licht huidtype, wie als kind vaak in de zon zat of zonnebrand had, mensen die buiten werken en zich niet of weinig kunnen beschermen tegen de zon: vissers, landarbeiders en boeren, bouwvakkers, chauffeurs, laders en lossers…
Ouders moeten vooral voorzichtig zijn en hun jonge kinderen uit de zon houden. Laat ze buiten spelen, maar bij voorkeur in de schaduw. Zet hen een hoedje of petje op en laat hen altijd een T-shirt dragen met lange mouwen. Zelfs als ze zwemmen kan het UV-licht hen schade berokkenen, ook onder water, want de stralen planten zich tot 60 cm onder water voort. En dus kan je hen beter een badpak en daaroverheen een T-shirt laten dragen. Misschien vinden ze dat niet altijd prettig, maar het is wel veilig. Want liever een natte huid, dan een verbrande huid en later een verhoogd risico op huidkanker.
Tips tegen huidkanker
- Zo min mogelijk zonbaden of rechtstreeks in de zon gaan zitten. Zoek liever de schaduw op.
- In elk geval niet in de zon tussen elf en vier als de zon op zijn hoogst staat.
- Probeer je te beschermen met kleding.
- Zonneproducten gebruiken met de juiste beschermingsfactor, liefst zo hoog mogelijk, zowel voor UV-A als UV-B.
- Kinderen en baby’s beslist nooit ongekleed in de zon laten.
- Voldoende drinken en afkoelen.
- Zonnebank mijden.
- Roken in combinatie met UV-licht verhoogt kans op huidkanker nog meer: dus stop met roken.
- Een verhoogd risico lopen mensen die een niertransplantatie hebben ondergaan. Ook zij vermijden best de zon.
Hoe je beschermen?
- Bètacaroteen geeft bescherming, omdat het antioxidanten bevat. Je kan ook versgeperst wortelsap drinken. Bovendien heel erg gezond voor de lever.
- Calendulazalf of -crème van EllenDee, als de verbranding heeft toegeslagen
- Een goede beschermende zonneolie of gel met zeer hoge beschermingsfactor zowel voor UV-A als UV-B. Bij voorkeur factor 50.
- Selder beschermt tegen de zon en helpt zelfs bruinen, omdat het psoraleen bevat. Deze stoffen worden trouwens ook toegediend aan patiënten die lijden aan psoriasis. Je kan selder gebruiken in soepen, maar ook in de rauwkost doen: stengels, geraspte knolselder of seldersap gebruiken. Selder is ook water afdrijvend. Zwangere vrouwen moeten er wel voorzichtig mee zijn.
- Drink ook veel water: minstens 2 liter en in de zomer als het warm is en in de zon zeker 3 liter, om uitdroging te voorkomen.
- Vermijd de zon als je alcohol gedronken hebt en als je antibiotica slikt, want het zijn foto sensibiliserende producten. Ze maken de zonbestraling alleen maar erger.
- Vitamine E is een goede antioxidant en beschermt tegen de vrije radicalen. Wrijf de huid na het zonnen daarom in met een goede olie, zoals tarwekiemolie waaraan wat citroensap is toegevoegd. Dat is de beste huidolie die je zelf kan samenstellen.
En een tip als je verbrand bent geweest om sneller te herstellen: Echinacea-crème van EllenDee.
Je vindt Echinacea-crème van Ellen Dee in de apotheek met CNK-bestelnummer: 2885-424.
Of je kunt Echinacea-crème van EllenDee ook online bestellen via www.fytobell.be of www.boverte.com.