jun 27, 2022 | Alle tips, Gezondheid | 0 Reacties

Kun je doodgaan van de hitte?

We hebben al een aantal warme dagen gehad, zelfs hete dagen met temperaturen van bijna veertig graden. In het zuiden was het trouwens van dat. De meeste mensen verkiezen de warmte boven de kou. Vandaar dat de zomer populairder is dan de winter, behalve voor wie wil gaan skiën natuurlijk. En hebben we geen zomer, dan zoeken velen die op in zuiderse gebieden.

Maar er wordt tegelijk ook gewaarschuwd voor de warmte en de hitte. Er zijn mensen die de hitte moeilijk verdragen, problemen krijgen met hart en bloedsomloop en die er zelfs aan dood gaan.

Veel drinken is de boodschap, maar ook afkoelen. Want als de interne temperatuurregeling het laat afweten, hebben we een probleem. Vandaar dat velen airco laten installeren en ook in de auto de afkoeling aanzetten om toch wat comfort te hebben tijdens het rijden. De vraag is: mag dat wel en is dat gezond, want te snel en te veel afkoelen is ook niet goed, terwijl de grote hitte ook met voorzichtigheid moet gehanteerd worden. Wat is nu het verstandigst?

Men zegt soms dat tropenjaren dubbel tellen voor de gezondheid, omdat de hitte, het vochtige warme klimaat, het voortdurend vertoeven onder de zon, op plaatsen waar veel besmettelijke ziekten heersen, het menselijk organisme fel op de proef stellen. Een warm en vochtig klimaat is inderdaad niet te onderschatten. Ook een rit naar de zon in een broeiend hete auto vergt al heel wat van het organisme, vandaar dat moderne auto’s uitgerust zijn met airconditioning. Maar is dat dan gezonder? Wat is een goed klimaat en wat moeten we vermijden?

Er komen weer warme dagen, een echte zomertemperatuur dus. Dan moet je vooral veel drinken en geen buitensporige inspanningen doen op het heetst van de dag. Ga dus niet tennissen op de middag, maar wacht tot de temperatuur draaglijker is.

Kan dat wel?

De meesten van ons voelen zich beter als de zon schijnt: het geeft kleur aan het landschap, het brengt warmte over het land, het geeft tint aan de huid, het maakt dat we meer buiten kunnen leven. Deze warmte kan ook te veel zijn. Een paar dagen geleden hebben we in ons land nog flinke hitte gehad waarbij het overdag meer dan 35 graden werd in de schaduw. Wie op dat ogenblik in de zon vertoefde kan gemakkelijk te maken hebben met temperaturen boven de 45 graden en een wagen die in de zon had gestaan kon zonder enig probleem de 80 graden overschrijden, een echte sauna.

Niet iedereen voelde zich daar happy mee en er waren ook mensen die er ziek van werden, als het te lang duurt kunnen mensen er aan dood gaan. Als de lichaamseigen klimaatregeling het laat afweten, dan zit je met problemen. Patiënten met bloeddrukproblemen of met een hartstoornis, oudere mensen en heel jonge kinderen zijn het gevoeligst. En toch zijn er ieder jaar miljoenen in ons land die naar de zon trekken. Die precies de hitte opzoeken en zich daar happy mee voelen: Zuid-Frankrijk, zuid-Spanje, Noord-Afrika. Maar steeds meer mensen vliegen naar de tropen, naar de andere kant van de wereld, wisselen in de winter ook van seizoen en trekken naar plaatsen op de aarde waar het dan volop zomer is. Is deze klimaat wissel wel gunstig voor het organisme en kunnen we dat zonder problemen of naslepen verwerken?

Relatieve vochtigheid

Is een heet klimaat of een hete zomer bij ons dan zo gevaarlijk?

Zolang het lichaam een goede temperatuurbeheersing heeft is er niets aan de hand. Dat wordt in de hersenen geregeld. De vochtbalans in het lichaam speelt daar eveneens een rol in. Voldoende drinken is een eerste vereiste om tijdens warm weer het lichaam de nodige afkoelingsmiddelen te verschaffen. Drinkt men te weinig, dan dehydrateert men, komen nieren, maar ook hart, bloedsomloop en uiteindelijk ook de hersenen in gevaar. Maar warmte alleen, zegt niet voldoende of toch niet alles. Want de relatieve luchtvochtigheid speelt een even grote rol. Een droge lucht is aangenamer dan een warme vochtige lucht, omdat in het eerste geval het lichaam nog gemakkelijker zijn temperatuur kan regelen en kan afkoelen door het zweet te laten verdampen. Als er een warm vochtig klimaat is zoals vaak in de tropen, dan kan het zweet nog moeilijk verdampen en kunnen er problemen ontstaan. Bovendien gedragen de meeste toeristen die korte tijd, dat wil zeggen hoogstens drie tot vier weken in een ander klimaat vertoeven zich niet volgens de regels van dat klimaat.

Bekaf door de hitte

Heeft een klimaat dan ook zijn gedragsregels?

Zeer zeker. We hebben ons eigen leefritme opgebouwd volgens onze leefomstandigheden. Hier in België wonen we in een gematigd klimaat: niet te warm in de zomer, niet te koud in de winter. Er zijn dus geen gigantische verschillen. Ons lichaam heeft zich aan dat ritme aangepast en ons werkritme is daar eveneens op afgestemd. Als het bij ons warm is, dan krijgen we zelden temperaturen waarbij werken moeilijk, onprettig of zelfs onmogelijk wordt, tenzij nu en dan een weekje bij een hittegolf, maar dat is toch niet de regel. Als het bij ons warm is en de zon schijnt, dan kan het lichaam meestal toch nogal wat fysieke inspanning verdragen.

We proberen hetzelfde patroon te hanteren in een heet klimaat, want de mens is een gewoontemachine en verandert niet gemakkelijk die gewoonten. Als we thuis bij warm weer nog behoorlijk functioneren en zelfs fysieke inspanningen doen, dan bekomt ons dat niet zo goed in subtropische of tropische streken. We moeten ons gedrag aanpassen. Wie daar toch wil werken of presteren zoals bij ons, bijvoorbeeld door de tuin van zijn vakantieverblijf aan te leggen, of gewoon aan sport te doen, te tennissen, te fietsen in het heetst van de dag, zal gauw merken dat hem dat niet goed bekomt. Na een paar dagen zijn het zenuwstelsel en het lichaam bekaf.

Verberg je bij hitte

Dat heeft soms ook te maken met het feit dat wij in een heet klimaat op vakantie te weinig drinken.

We moeten ons anders gedragen in een heet klimaat dan in ons gewoon klimaat. Fysieke inspanningen kunnen beter naar het koelere moment van de dag worden verplaatst. Dat betekent dat je beter ’s morgens aan sport kunt doen, of lichamelijke inspanningen leveren in de tuin, of gelijk wat. We moeten naar de natuur leren kijken en ons eigen gedrag daarop afstemmen. Als de vogels ’s morgens vroeg beginnen te kwetteren en te musiceren, wijst dat erop dat we met vreugde en vernieuwd enthousiasme aan de nieuwe dag kunnen beginnen. Op dat moment worden we evenmin als de vogels gehinderd door de hitte. In het heetst van de dag tref je hen ook niet zingend aan. Het zijn zeldzame exemplaren die zich dan laten zien.

Ook wij moeten ’s middags gewoon binnenblijven, rusten, genieten van de schaduw en een heerlijk drankje, een dutje doen, de batterijen opladen en rustig een nieuw mens worden… tot de temperatuur wat gedaald is en de zon zich al wat begint te verstoppen. Op die manier zullen we het minst hinder ondervinden van de hitte van de tropen of de zuiderse vakantie.

Tellen tropenjaren dubbel?

En tropenjaren of een verblijf in grote hitte, tellen die nu dubbel?

Het is een geijkte uitdrukking die erop wijst dat heel wat mensen het niet te lang volhouden in een heet klimaat waaraan ze niet gewend waren of waarin ze niet geboren zijn. Dat bekent dus ook dat we dubbel voorzichtig moeten zijn als we een tijdje in een heet klimaat vertoeven, zelfs al is dit beperkt tot een vakantie van een paar weken. Maar we moeten onze energie leren doseren. Het opslaan van krachten moet ongeveer in evenwicht zijn met het verbruik. Dat is de beste en zelfs de enige voorwaarde om onze vroegere conditie te bewaren. Er zijn mensen die er dertig jaar en meer tropenwerk hebben opzitten. Ze konden qua gezondheid nog altijd goed wedijveren met de Europeanen die hier waren gebleven. Uiteraard was dit het gevolg van een verstandige instelling en een wijze levenswijze. Je kan op één week tijd een verblijf in de tropen verbrodden, je kan je leven in gevaar brengen op één dag. Je moet gewoon rekening houden met de gegevens van het land en het klimaat, met de bedreigingen ter plaatse. We mogen niet vergeten dat de natuur nog altijd het laatste woord heeft: het is onze natuur tegen de oerkracht van de omgeving. We moeten ons ondergeschikt stellen aan de wetten van het klimaat, de omgeving. Doen we dat, dan hebben we niets te vrezen en daarvoor hebben we ook ons verstand gekregen en kunnen we leren uit de ervaringen van anderen, uit de levenswijze van de volkeren ter plaatse.

Alles hangt dus af van de levenswijze. Er zijn mannen die op 45 jaar totaal versleten zijn, kapotgemaakt door de alcohol… en ze wonen dan wel in een gematigder en dus veiliger klimaat, terwijl er mensen zijn die dertig jaar in de tropen hebben gewerkt en over een prima conditie beschikken.

Maar het is belangrijk je gezond verstand te gebruiken bij grote warmte of hitte. Voldoende drinken en geen extravagante inspanningen doen kan van levensbelang zijn.

Gerelateerde artikelen

Gerelateerde

Hoe je snotvalling sneller genezen?

Het moment is aangebroken om dozen wegwerpzakdoekjes aan te schaffen. De rekken in de supermarkt waar deze bekende “familiedozen” uitgestald staan, worden langzamerhand leger. Eigenlijk niet zo langzaam, maar zienderogen. Dat wil wat zeggen: meer verkoudheden en...

Lees meer

Hop en zaagpalm beschermen je prostaat

Niemand ziet ze graag komen: de leeftijd. Niemand ziet het graag gebeuren: de ongemakken die ermee gepaard gaan. We willen het wel, maar we hebben hier nog het eeuwige leven niet, met alle gevolgen vandien. Vrouwen zijn bang van veroudering omwille van de menopauze,...

Lees meer

Hoe verklein je de kans op kanker?

Sommigen zijn zelfs beschroomd om de naam van de ziekte voluit te noemen en dus beschrijven ze het als de ziekte met de letter “K”. Kanker is inderdaad een probleem dat veel mensen treft. Het staat nog altijd op nummer twee van de lijst met dodelijkste ziekten in...

Lees meer

Roken maakt jongeren impotent

Het rijtje met de negatieve gevolgen van roken wordt elke dag langer. Van miskraam, tot osteoporose en slechte tanden bij de nakomelingen van rokende moeders. Desondanks worden waarschuwingen in de wind geslagen, vooral door jonge mensen, zelfs kinderen. Het slaat...

Lees meer