Hoe lang mag je voedsel bewaren en opwarmen?

De feesten zullen er dit jaar anders uitzien dan gewoonlijk. Het wordt ofwel zelf achter het fornuis staan, ofwel kiezen voor het meeneemmenu van een afhaalrestaurant. De sfeer die we gewoon zijn en die afhankelijk is van het etablissement, het hotel of het restaurant waar we naartoe trekken, zal nu bepaald worden door de eigen inspiratie en de atmosfeer aan tafel die we zelf creëren. Maar dat zal ongetwijfeld aardig lukken. Sfeer bepaal en maak je zelf, anders is het toch maar kunstmatig. Het brengt ons weer dichter bij mekaar. En in de eigen keuken kun je toch ook toveren? Je moet wel voorzichtig zijn met bacteriën die je van buitenaf kan meebrengen. Zorg voor erg schone potten en pannen en hou rauwe producten en gekookte zaken gescheiden. Snij dus zeker geen kalkoen op een plank waar je tevoren rauwe groenten hebt gesneden, of omgekeerd.

Jammer genoeg wordt dat niet overal nauwgezet toegepast. Heel veel indigesties, diarree en voedselvergiftigingen zijn het gevolg van onzorgvuldig voorbereiden en bewaren van het eten en op restaurant gebeurde dat ook vaker met opgewarmde zaken, zeker in grootkeukens. Hoe exotischer de gelegenheid, des te groter de kans op problemen. De mondialisering heeft ook meegebracht dat de problemen de aardbol mee rondreizen en dat ziektekiemen die vroeger bijvoorbeeld in het noorden niet voorkwamen, nu ook overal kunnen opduiken. Shigella is nu ook in Noorwegen en Scandinavië te vinden en je kan het even goed bij ons oplopen. Deze bacterie wordt ingevoerd via zuivelproducten van het Middellandse zeegebied. Zo zijn al cholera-epidemies in de Verenigde Staten ontstaan nadat schepen hun watertanks hadden geloosd in een gebied waar drinkwater werd gewonnen.

De manier waarop het voedsel bewaard en voorbereid wordt, is van het grootste belang voor de gezondheid.

Toeristen reizen nu de hele wereld rond ondanks de corona en Belgen gaan kerst en eindejaar vieren in Australië of zuiderse gebieden. Zo krijg je plots een epidemie van salmonella als gevolg van besmet voedsel dat misschien aan de andere kant van de wereld voorbereid was.

Het is ook niet zo verstandig om bij ons de winter plots te ruilen voor de zomer aan de andere kant van de wereld. Het organisme heeft niet de tijd gehad er zich voldoende op voor te bereiden. En natuurlijk laat men zich daar verleiden tot zomerse activiteiten en snoeplust: ijsjes langs de straten… maar ze kunnen een bacteriebom verbergen.

Bacteriën verhuizen mee

Jaren geleden zijn in de USA op die manier niet minder 225.000 mensen besmet met salmonella als gevolg van het eten van ijsjes. Die ijsjes waren nochtans gepasteuriseerd en dus werden ze veilig geacht. Door reconstructie van de feiten ontdekte men dat het ijs vervoerd werd met een camion waar tevoren niet gepasteuriseerde eieren in werden vervoerd die besmet waren met Salmonella enteritodis.

Zo heeft rundvlees in de Verenigde Staten een aantal jaar geleden de dood gekost aan een paar honderd mensen en werden meer dan 600 mensen besmet en zwaar ziek nadat ze rundvlees hadden gegeten dat besmet was met Escherichia coli. Zelfs Listeria kan zich ontwikkelen in lage temperaturen, dus het afkoelen van voedingswaren is verstandig, maar biedt geen honderd percent garantie tegen besmetting. De hele keten moet kiemvrij worden gehouden.

Trematodosen kunnen dodelijke leverontstekingen veroorzaken zelfs leverkanker tot gevolg hebben en dat alles omdat bij de bereiding van het voedsel niet hygiënisch genoeg werd omgesprongen.

Het gevolg is dat de overheid steeds strengere normen oplegt aan de hygiëne en de zuiverheid bij de productie van voedsel. Men gebruikt ook steeds meer ontsmettende middelen, want onze nationale economie is in gevaar. Onze gezondheid daardoor precies ook, maar dat is minder belangrijk. Rechtstreeks het gevolg daarvan is dat zich onder invloed van de bestrijdingsmiddelen steeds nieuwere vormen van micro-organismen gaan ontwikkelen die weerstand hebben opgebouwd tegen de bestrijdingsmiddelen. Oude pathogene kiemen worden daardoor agressiever en moeilijker te temmen. De bestrijdingsmiddelen moeten zwaarder worden, we zitten in een duivelskring. Als we dan toch ziek worden door voedsel, dan is die besmetting moeilijker te behandelen. De micro-organismen hebben zich leren aanpassen aan een vijandig milieu en het gevolg is dat gevoelige personen na een voedselvergiftiging veel moeilijker te behandelen zijn en dat zwakke naturen het soms niet meer halen.

Oudere mensen zijn het eerste slachtoffer van voedselvergiftigingen. Hun organisme is niet meer opgewassen tegen de kiemen die zich aangepast hebben aan een „ontsmet” milieu. Oudere mensen hebben dan ook geen verdediging meer tegen deze pathogene kiemen. Hun bloedsomloop wordt bedreigd, ze krijgen ernstige infecties en het gevolg is dat het niet zelden eindigt met de dood. In ontwikkelingslanden komt daar nog bij dat ondervoeding het immuunsysteem ondermijnd heeft zodat deze mensen helemaal zonder verdediging zitten. Ook kinderen en zogende baby’s lopen het meest gevaar, samen met bejaarden en zwakke mensen.

Wanneer zijn conserven gevaarlijk?

Tijdens de feestweken en in de wintermaanden wordt meer gebruik gemaakt van geconserveerd voedsel. Conserven zijn wel veilig, maar ze kunnen ook risico’s inhouden, vooral als men niet alert is op de houdbaarheid.

De datum moet altijd op de verpakking vermeld staan.  Probeer dus niet die datum te overschrijden, dat kan risico’s inhouden. De houdbaarheidsdatum is een limiet waarbinnen de fabrikant garandeert, dat er geen smaak-, geur-, of kleurveranderingen optreden en geen scheikundige reacties ontstaan die het voedsel toxisch maken. Een gekend voorbeeld is bijv. het ranzig worden van vetten, het zacht worden van beschuiten enz. Daarmee is nog niets gezegd of deze producten ook schadelijk geworden zijn voor de gezondheid, maar er hebben wel onder invloed van de tijd scheikundige veranderingen in het product plaats gevonden, de microbiologische stabiliteit is aangetast.

Tijdens het productieproces worden aanwezige micro-organismen in het voedsel gedood of er wordt verhinderd dat ze zich verder zouden ontwikkelen. Dat kan door bijv. de hoeveelheid water waarin ze zich kunnen ontwikkelen te verlagen, of de lucht te verminderen, of het zout en zuurgehalte te verhogen. De wateractiviteit verlagen kan men door middel van diepvriezen, of door er suiker of zout aan toe te voegen. Blikjes conserven zijn soms meerdere jaren houdbaar omdat het voedsel dikwijls gesteriliseerd werd. Toch moet men opletten met microlekken. Roest op blikjes, of doosjes die een deuk hebben gekregen, kunnen langs haarfijne scheurtjes toch lucht naar binnen laten en ongemerkt het voedsel bederven. Bol staande blikjes of roestige blikjes mogen niet meer voor consumptie in aanmerking komen. In elk geval moet de verbruiker alert zijn op veranderingen in kleur, geur en smaak en als er een verdacht element opduikt, moet het hele blikje voor gebruik worden afgekeurd.

Je mag ook niet vergeten dat bij kant- en klare maaltijden die van een gaarkeuken of een traiteur komen, bederf of besmetting aanwezig kan zijn zonder dat je het proeft of ruikt. Want als voedsel wordt bewaard bij een temperatuur hoger dan 4 graden Celsius, kan toxinevorming ontstaan door de Clostridium botulinum, wat botulisme kan veroorzaken en daarvan kan je heel ernstig ziek worden, zonder dat je aan het voedsel ook maar iets verkeerds proeft. Dat is daarom niet de schuld van het afhaalrestaurant nu in coronatijd, maar wel het mogelijke gevolg van slechte bewaring in je eigen keuken. Doorbreek de koudeketting dus niet, dan kan je er zonder problemen ondanks de corona warme feesten van maken.

Gerelateerde artikelen

Gerelateerde

Tover spierpijn weg met beweging en Curcuma

Uiteraard moet je niet gaan sporten en heftig bewegen als je een been of arm gebroken hebt. Er zijn voorvallen waarbij het zichzelf verbiedt om te bewegen. Denk aan een gescheurde kruisband, een enkelbreuk, een hernia. Natuurlijk zegt het spreekwoord dat “rust,...

Lees meer

Hoe kun je een ramp of conflict overleven?

De beste voorbereiding Wie ooit bij de padvinders is geweest, weet het wel: “Be prepared” of:” wees voorbereid”. Je kunt je natuurlijk niet op alles voorbereiden, maar toch verhoog je je comfort, veiligheidsgevoel en overlevingskansen, mocht er zich een calamiteit in...

Lees meer

Is stress echt zo gevaarlijk?

Als je tien artsen zou vragen wat de meest voorkomende diagnose bij hun patiënten is, krijg je steevast het antwoord: stress. Stress is wel geen ziekte, maar het veroorzaakt wel ziekte en is tegelijk verantwoordelijk voor veel problemen. Die problemen kunnen ook...

Lees meer

De truc om er jonger te blijven uitzien

Voel je je ook niet gevleid als ze tegen je zeggen: ”dat had ik niet verwacht, je kunt minstens tien jaar liegen, oftewel, je ziet er minstens tien jaar jonger uit dan je zopas gezegd hebt”. Ofwel een leugentje om bestwil, ofwel klassieke vleierij, ofwel de waarheid....

Lees meer