Nooit tevoren zijn we zo overtuigd geweest van de belangrijke rol van vitamines. Zo werd door Corona duidelijk dat vitamine D onontbeerlijk is om een goede immuniteit op te bouwen en het hoofd te kunnen bieden aan besmettingen met Covid. Tevoren dacht men dat vitamine D enkel goed was voor de calciumabsorptie om sterke botten te krijgen of te behouden, maar nu weten we dat vitamine D een cruciale rol speelt in de immuniteit. Men heeft trouwens vastgesteld dat personen die in het ziekenhuis met ernstige covid werden opgenomen, allemaal een tekort aan vitamine D hadden. Die vitamine treft men aan in vette voeding: vette vis, roomboter en ook in het zonlicht dat verantwoordelijk is voor de aanmaak van vitamine D in de huid.
Maar er zijn nog meer vitamines die een voorname rol spelen in onze gezondheid.
Want vitamines hebben een beschermende rol in ons lichaam. We kunnen ze niet missen, dat zijn we ook aan hun naam verplicht. De bekendste is wel de vitamine C, maar er zijn ook andere vitaminen die levensnoodzakelijk zijn. Vitamine A bijvoorbeeld heeft een beschermende rol tegen infecties en is zelfs een goede hulp bij de preventie van kanker en ook van belang voor de ogen. Slechts weinigen kennen de vitamines van de B-groep. Toch zijn deze vitamines van vitaal belang voor het zenuwstelsel, de bloedsomloop, de stofwisseling en de bloedaanmaak en natuurlijk is ook recent het belang van vitamine D in de kijker gekomen.
We kennen allemaal het belang van vitamine C en nu vooral ook vitamine D voor een sterke immuniteit. De vitamines van de B-groep zijn eveneens belangrijk, vooral voor het zenuwstelsel.
Verschillende types vitamine B
Er zijn verschillende types onder de vitamine B. Die onderlinge verschillen worden aangeduid met een cijfer. Men begint met de vitamine B 1. Dit is een in wateroplosbare vitamine, ook wel thiamine genaamd. De vitamine B 1 wordt aangetroffen in alle groene groenten, in vruchten, in gist, in peulvruchten en in granen, maar vooral in volkorenproducten, ongepelde rijst, eieren en vlees, melk en noten. De dagelijkse behoefte werd becijferd op ongeveer 1 tot 1,4 mg. Thiamine of vitamine B 1 is van belang voor de normale stofwisseling van de koolhydraten, dat wil zeggen dat er voor een goede verbranding van koolhydraten (waaronder suikers) vitamine B 1 nodig is. Bij gebrek aan deze vitamine ontstaat beriberi. De ziekte wordt gekenmerkt door oedemen of zwellingen, vooral in de lymfestreek, aan de hals, de oksels, de lies en de darmen. Vooral in de hals zijn ze voelbaar en soms zelfs zichtbaar. Het is een kwaal die jammer genoeg nog altijd veel verspreid is in ontwikkelingslanden.
Naast zwellingen of oedemen komen er ook ontstekingen van zenuwbanen bij en zelfs storingen in de bloedsomloop. Wanneer we veel zoetstoffen gebruiken, een voeding die rijk is aan koolhydraten, dan vergroot ook de behoefte aan thiamine ofte vitamine B 1. Vandaar dat soms gezegd wordt dat veel suiker schadelijk is voor het zenuwstelsel. Dat is ook zo vooral als er tekorten ontstaan aan vitamine B 1. Bij tekorten loopt men ook kans dat de prikkelgeleiding van de zenuwbanen wordt verstoord. Je kan de tekorten aanvullen door over te schakelen op een normale gevarieerde en vooral volwaardige natuurlijke voeding. Vermijd geraffineerde stoffen en eet geregeld volle zilvervliesrijst. Aanvullend kan men gist slikken die rijk zijn aan vitamine B 1 en ook producten die kelp bevatten. Je mag voedsel dat rijk is aan vitamine B 1 ook niet te lang in water laten staan omdat de vitamine oplosbaar is in water en op die wijze kan worden weggespoeld.
Vitamine B 2 en scheurtjes aan de mond
Ook vitamine B 2 of Riboflavine is oplosbaar in water en wordt aangetroffen in alle zuivelproducten van eieren tot melk, yoghurt en kaas, ook in vlees en voornamelijk in lever en orgaanvlees zoals nieren en hart, in alle graansoorten en ongepelde rijst, maar ook weer in gist, dus ook de zogenaamde biergist. Vlees van gevogelte is rijk aan riboflavine, waaronder kip en wild.
Alle jonge groenten en dan voornamelijk de verse voorjaarsgroenten blijken eveneens goede leveranciers van vitamine B 2 te zijn. Worteltjes, bonen en verse erwten moeten geregeld op het menu komen.
De vitamine is van belang voor de normale stofwisseling van de lichaamscellen. Zonder deze vitamine kunnen de cellen zich niet goed herstellen en krijgen ze ook een tekort aan energie. Van de vruchten blijken vooral perziken en abrikozen goede leveranciers.
Vitamine B 2 heeft ook een belangrijke functie bij de vorming van rode bloedlichaampjes. Wie een tekort heeft aan riboflavine, krijgt wel eens te kampen met moeilijkheden aan de slijmvliezen. Er kunnen scheurtjes aan de mondhoeken voorkomen, de ogen worden overgevoelig voor licht en een zekere vorm van bloedarmoede kan optreden.
Ook op de wangen kunnen er ontstekingsachtige verwondingen vastgesteld worden. Ter zelfder tijd zien de lippen erg bleek en de patiënt mist algemene tonus. Er gaat geen vitaliteit van uit. De patiënt kan ook erg bleek zien, terwijl de tong nochtans vuurrood kan zijn, het gehemelte ontstoken is en er een verhoogde talgklierafscheiding wordt vastgesteld. Deze patiënten hebben gewoonlijk ook zeer vet haar, ondanks de talrijke wasbeurten die ze voorzien.
De dagelijkse behoefte aan riboflavine bedraagt ongeveer 1,2 tot 1,7 mg, afhankelijk van de hoeveelheid eiwitten die men gebruikt. Hoe meer eiwitten men gebruikt, des te hoger wordt de behoefte aan riboflavine. Om tekorten te voorkomen kan men best gebruik maken van echte natuuryoghurt en van gisttabletten.
Vitamines B 3, B 5, B 6 en B 9
Hoewel de vitamine niets met tabak of nicotine van doen heeft, wordt de vitamine B 3 toch nicotinezuur genoemd. Ze wordt ook wel vermeld als de vitamine PP. Ze is eveneens oplosbaar in water en je kan niet zonder, evenmin als B 2. Ze heeft trouwens een gelijkaardige functie want ze is de cellen behulpzaam bij de celstofwisseling en de aanwending van zuurstof in de cellen. Ze wordt vooral aangetroffen in gist, lever, gevogelte, mager vlees, vis, volkorenproducten, aardappelen, groene groenten en in peulvruchten, dus ook in soja.
Gisttabletten kunnen desgevallend tekorten aanvullen.
Niet alle vitaminen van de B-groep moeten via het voedsel worden opgenomen. Bij gezonde darmen kunnen sommige van de B-complex-groep ook door de darmen worden gesynthetiseerd. Dat is het geval met de vitamine B 5 of pantotheenzuur. Die is nodig voor de energieproductie door de cellen. Ze komt ook voor in noten, volkorenproducten, eierdooier en mager vlees.
Vitamine B 6 ook Pyridoxine genaamd heeft het lichaam vooral nodig voor de vorming van hemoglobine of rode bloedkleurstof, voor de stofwisseling van de koolhydraten en voor de vertering van vetten en eiwitten. Het is ook van belang voor het zenuwstelsel.
Foliumzuur of vitamine B 9 werkt nauw samen met vitamine B 6 en vitamine B 12 en ook vitamine C. Het is een vitamine die nodig is voor de productie van rode bloedlichaampjes. Gebrek aan vitamine B 9 leidt tot storingen in snel delende weefsels zoals bloedlichaampjes en slijmvliescellen.
Volkorenbrood superleverancier van vitamine B
Wie dagelijks voldoende volkorenproducten tot zich neemt, hoeft niet bang te zijn getroffen te worden door een tekort aan vitamine B. Het is voornamelijk in dit soort voedsel dat men deze vitaminen aantreft. Om zeker te zijn voldoende vitaminen van de B-groep te verorberen doet men er goed aan ongepolijste granen te gebruiken: geen witte rijst maar zilvervliesrijst en geen wit maar wel volkorenbrood.
De belangrijke vitamine B 12
Een bijzonder belangrijke en goed gekende vitamine is de vitamine B 12 of cyanocobalamine, ook wel afgekort als cobalamine. Het is een vitamine die alleen voorkomt in dierlijke producten zoals zuivel, melk, kaas, eieren, vlees en vis. Lever is rijk aan deze stof. De vitamine B 12 is van groot belang bij de vorming van rode bloedlichaampjes in het beenmerg en voor het zenuwstelsel. Zonder deze vitamine kan bloedarmoede, zelfs pernicieuze anemie optreden.
Bloedarmoede is dan het gevolg van onvolwaardige voeding en of een gebrek aan de intrinsieke factor in de maag, waardoor verhinderd wordt dat de vitamine B 12 wordt opgenomen in de darmen. In ernstige gevallen moet deze vitamine oraal of door injectie worden toegediend.
Voor de meeste vitaminen uit de B-complex-groep blijkt gist een uitstekende aanvulling te zijn. Gezonde voeding staat dus eens te meer borg voor gezond bloed en gezonde zenuwen.