“We zijn wat we eten”. En “Laat uw voeding uw medicijn zijn en uw medicijn uw voeding. Deze legendarische uitspraak van de grondlegger van de geneeskunde Hippocrates, heeft nog altijd niets van zijn waarde ingeboet. De natuur verschaft ons alle dingen die we nodig hebben om gezond te zijn, te worden en te blijven. Als we willen ontbreekt het ons aan niets, maar de mens is haast een roofdier en heeft winst gezien in de “behandeling” van voedsel. In de meeste gevallen noemen ze dat verbeteringen. Denk aan “verbeterd brood”, “verbeterde melk”. Het is maar een uitleg om mensen ertoe te overhalen anders te eten dan de natuur voorzien heeft. De gevolgen zijn bekend: kanker, hart- en vaatziekten, neurologische aandoeningen, zweren, besmettelijke ziekten, heel dikwijls als gevolg van tekorten.
Je kan veel problemen dan ook gebrekziekten noemen. Het volstaat tekorten weer aan te vullen, goed en gezond te eten om van de problemen verlost te geraken of ze te voorkomen.
Het is niet enkel belangrijk wat je eet, maar ook hoe je het eet, in welke omstandigheden en op welk tijdstip.
Ga voor het beste
We kunnen ellenlange onderzoeken doen naar de kwaliteit van het voedsel en volgens de hoek van waaruit je het lichaam bekijkt, krijg je een ander beeld. Maar welke voeding voorkomt nu ernstige ziekten zelfs vaatziekten en wat is het ideaal voor de mens?
Uit de medische praktijk blijkt eigenlijk dat het in feite niet zozeer van belang is WAT je eet, maar wel HOE je eet. Goede gezonde biologische kost is wel interessant, maar als je niet de juiste manier van eten hebt dan kan dat meer schade berokkenen dan je er nut van hebt.
Veel mensen beschouwen eten enkel als vulsel, of als een gezelligheidsmoment, als een genotservaring, maar staan er veel te weinig bij stil dat de elementen in de voeding moeten dienen om je op te bouwen en gezond te maken of te houden.
De kwaliteit van het voedsel is van belang, maar ook de combinatie, het tijdstip, de zuiverheid.
Wat is schadelijk?
„Schadelijk is:
- Te snel eten. Als je veel mensen ziet eten, moet je wel de indruk krijgen dat er een wedstrijd aan verbonden is. Ze schrokken alles naar binnen alsof het van belang is dat alles zo snel mogelijk van tafel is. Het voedsel krijgt de tijd niet om voldoende te worden gekauwd en te worden ingespeekseld. En toch is dat van belang, want de enzymen in het speeksel zijn er nodig voor de vertering. Traag eten is goed verteren. Men is zich dan ook beter bewust van wat men eet en van het herstellend vermogen van de spijzen. Inspeekselen, genieten, mediteren tijdens de maaltijd, een rustig gesprek voeren met een aangenaam en rustig muziekje op de achtergrond. Het zijn de pijlers om maximaal profijt te halen uit het voedsel. Je mag nog zo’n kwalitatief goed voedsel hebben, als je het eten naar binnen schrokt heeft het geen zin. Traag eten is dus heel belangrijk en eten in een aangename atmosfeer. Sommige mensen eten slechts éénmaal per dag en staan dan versteld van het resultaat.
- Een hele dag door eten. Er zijn mensen die niet op kantoor kunnen zitten zonder een zak knabbels binnen handbereik. In het beste geval zijn het nootjes, olijven, rozijnen, maar in de meeste gevallen is dat snoep, suikergoed, een mengeling van vetten, kleurstoffen, smaakmiddelen, verdikkingsmiddelen, suikers. Het is wel lekker, je knabbelt een hele dag, maar je vreet je uiteindelijk ziek. Maar het hoeft niet enkel snoep te zijn om nadelig te zijn: ook een hele dag door eten is niet gunstig. De maag komt nooit tot rust. De spijsvertering draait altijd op volle toeren, maar de spijzen worden niet goed voorverteerd, noch verteerd. Uiteindelijk valt dat nadelig uit voor het microbioom en daar moet het herstel van komen. Verzorg je maaltijden, snoep niet, knabbel niet de hele dag door, maar geniet van je maaltijden dan blijf je gezond.
- Te laat eten. In zuiderse landen is het de gewoonte om laat het avondeten te gebruiken. Dat is gezellig, maar in hun geval ook een noodzaak, want overdag is het doorgaans zo heet dat het niet anders kan dan de maaltijd naar het koelste moment van de dag te verschuiven. Bij ons is dat niet zo. Met het gevolg dat we te weinig rusten. We houden geen siësta zoals in het zuiden. Dat betekent ook dat de slaap niet volledig herstellend zal zijn omdat de spijsvertering nog altijd op volle toeren draait. Eigenlijk zou je na negentien uur ’s avonds best niet meer eten. Je kan wel drinken, een kruidenthee, een glas water, maar geen vast voedsel. De spijsvetering zal dan veel vollediger en veel beter verlopen.
- Eten tijdens een bezigheid. Je ziet het vaak op kantoor of in het atelier: mensen eten terwijl ze aan het werk zijn. Dat is geen goede combinatie. Je weet niet wat je eet. Je bent eigenlijk niet aan het eten, maar je aan het vullen. Even funest is het om bijvoorbeeld televisie te kijken, het nieuws te volgen, de krant te lezen tijdens het eten. Ofwel moet je eten, ofwel moet je werken: de twee combineren is geen goed idee.
De resultaten liegen niet
Dokter ik eet enkel gezonde voeding en zeer weinig en toch heb ik eczeem en sta ik vol puistjes… Een gekend refrein…
Ze vergeten erbij te vertellen dat ze de hele dag door eten, van ’s morgens tot ’s avonds, zonder ophouden: nu een nootje, dan een appeltje, dan een koekje, dan een pasteitje, dan biologische chocolade… enz. Zo kwam een vrouw uit een reformwinkel op consultatie bij een natuurarts. Ze begreep maar niet dat ze niet gezond was met „al dat gezond voedsel”. Maar de manier waarop ze at en hoeveel ze at (de hele dag door) maakten dat de kwaliteit van het voedsel ondergeschikt werd aan de manier van eten.
„Hoe kan je anders verklaren dat nonnetjes en paters zo gezond zijn, hoewel ze zeer ongezonde kost te verorberen krijgen? Omdat ze slecht bij kas zitten, kopen ze producten die over zijn van de dag tevoren: koffiekoeken, brioches, croissants, conserven, pensionaatskost, vaak voor een appel en een ei… en toch worden ze minder gauw ziek, worden in de negentig, maar… ze zitten vaak meer dan een uur aan tafel, ze eten traag en weinig en zeker niet meer dan driemaal per dag.
Eigenlijk mag het avondeten niet later dan 19 uur worden genomen. De meeste mensen voelen zich niet meer fit omdat ze te laat souperen. Het zou al voldoende zijn dat ze één avond niets meer eten en de rest van de week na 19 uur niets meer naar binnen werken om zich al stukken beter te voelen. Goed en gezond eten vraagt discipline. Maar de manier van eten is zeker belangrijker dan wat we eten.
Zo natuurlijk mogelijk
Maar natuurlijk heeft het wel belang dat je gezond voedsel kiest: zonder kleurstoffen, zonder bewaarmiddelen, liefst biologisch gekweekt, zo volwaardig mogelijk, volkoren in de plaats van geraffineerde producten, en alles zo weinig mogelijk bewerkt. Je moet het etiket lezen en zelfs dat is niet voldoende, want garnalen gaan in een scheikundig bad om gemakkelijk te kunnen worden gepeld en sommige schapen krijgen tegenwoordig al een chemokuur (zoals bij kankerpatiënten) omdat ze zo automatisch hun haar zouden verliezen, waardoor ze niet meer moeten geschoren worden… Maar je krijgt wel het vlees met de chemokuur naar binnen… Gewoon misdadig.
Ook variatie aanbrengen in het menu is belangrijk.
Veel groenten en fruit vormen de basis. Vroeger kwam enkel op feestdagen een kippetje op tafel en dat was dan nog echte kip. Nu is dat al de eenvoudigste kost geworden.
Maar het heeft dus wel degelijk belang van wat je eet, maar ook hoe je het eet. Vermijd bewerkt voedsel (ook vegetarische vlees is vaak ultra-bewerkt), vermijd suiker, eet rustig en niet te laat ’s avonds. En je voelt je weldra als herboren.