apr 19, 2023 | Actueel, Gezondheid | 0 Reacties

Veel ouderen lijden aan ondervoeding

Veel ouderen hebben een probleem dat je kunt terugbrengen tot ondervoeding. Daar zijn verschillende verklaringen voor: de dure winkelkar, het feit dat ze zich moeilijker kunnen verplaatsen, slik- en kauwproblemen als gevolg van een slecht gebit, moeilijk te been zijn waardoor ze zichzelf moeilijk kunnen behelpen, gebrek aan energie waardoor ze minder geneigd zijn vers voedsel klaar te maken, eenzaamheid en absoluut gemis aan motivering, gebrek aan eetlust door ziekte, overmatig gebruik van medicijnen, een moeilijke spijsvertering, en soms ook dementie waardoor ze zichzelf verwaarlozen en er niet toe komen om te voorzien in lekker en vers voedsel. Als niemand hen helpt kwijnen ze langzaam weg.

Tekort aan vitamines is een veel voorkomend probleem bij bejaarden. Kwakkelt je gezondheid: misschien heb je vitaminetekort. Maar ook jongeren moeten uitkijken. Junkfood is geen voedsel!

Tien percent is ondervoed

Er is natuurlijk iets voor te zeggen dat men moet proberen ouderen zo lang mogelijk thuis te laten, in de vertrouwde eigen woning. Daardoor leven ze ook langer en voelen ze zich niet ontheemd. Maar het moet natuurlijk wel mogelijk zijn. Het is aan de familie en de omgeving om ervoor te zorgen dat ze ook in hun eigen huis voldoende zorg en vooral ook voldoende te eten krijgen. Wat dat betreft zijn er niet zo meteen exacte cijfers, maar door extrapoleren, neemt men aan dat toch tien percent van de ouderen te lijden heeft van ondervoeding. Dat compliceert zowel de ouderdomskwalen als de genezing.

De oorzaken zijn velerlei:

  • Onderliggende kwalen zoals dementie of Alzheimer.
  • Lastige spijsvertering.
  • Smaakverlies.
  • Slik- en kauwproblemen.
  • Een slecht gebit.
  • Chronische ziekten en recente opname in het ziekenhuis, waar de kost meestal niet te vreten is.
  • Sociale problemen en eenzaamheid.
  • Verwaarlozing door de kinderen.

De gevolgen van ondervoeding zijn niet te onderschatten.

  • De levensverwachting verkort.
  • De ziekten nemen toe en worden meestal chronisch.
  • Depressieve gevoelens nemen toe.
  • Contactvrees en angsten vermeerderen.
  • De levenskwaliteit neemt af.
  • Het levensmotief verkleint.

Tekorten

Als je tegenwoordig aan iemand zou vertellen dat hij een tekort heeft aan vitamines of aan voedingselementen, dan krijg je een verwonderd gezicht als reactie, want op onze rijke tafelen is eigenlijk geen gebrek. In de winkels is alles te koop en heel het jaar door hebben we de meest uiteenlopende spijzen op ons bord. Ondervoeding is een ziekte die we reserveren voor landen van de derde wereld, voor plaatsen waar de bodem arm is of waar de bevolking niet vertrouwd is met moderne landbouwmethoden.

Maar niet enkel ouderen, ook jongeren hebben tegenwoordig te lijden van ondervoeding.

Jongeren zowel als ouderen

Wie durft veronderstellen dat ook wij in ons hyper geïndustrialiseerde Westen, ook af te rekenen hebben met ondervoeding? Toch is het zo.

Niet alleen onder jongeren die voor zichzelf willen instaan, alleen wonen en zich slecht verzorgen, ook onder volwassenen, deels te wijten aan onwetendheid, deels veroorzaakt door slecht samengestelde maaltijden, deels veroorzaakt door de leeftijd en het veranderende metabolisme, of veroorzaakt door de recent onverklaarbare stijging van de voedselprijzen waardoor veel mensen vooral ouderen op een spaarregime overschakelen.

Niet verstandig, maar wel begrijpelijk, want de winkelkar is op een jaar tijd in prijs haast verdubbeld voor sommige producten.

Ondervoeding komt ook voor bij ons, misschien zelfs in je eigen familie, misschien zelfs in je gezin. Je kan er iets aan doen, je hoeft alleen waakzaam te zijn en uit te kijken voor bepaalde fouten. Hoe spoor je ondervoeding op en wat doe je eraan. Misschien behoor ook jij bij de risicogroepen?

Ernstige gevolgen

Ondanks alles, leidt in onze rijke landen ondervoeding toch van langsom meer tot ernstige gevolgen. Niet enkel als gevolg van gebrek aan voedsel, maar ook door verkeerde behandeling, bewaring en consumptie. Rokers en alcoholverslaafden zijn de eerste slachtoffers. Weinigen weten misschien dat rokers viermaal meer vitamine C nodig hebben dan niet-rokers, omdat tabaksrook deze vitamine viermaal vlugger “oxideert”. Het is dus niet verwonderlijk dat rokers een tekort vertonen aan vitamine C, ondanks het feit dat hun basisvoedselpakket voldoende vitamine C volgens de internationale normen bevat.

We mogen bovendien ook niet vergeten dat veel vitamines verloren gaan vanaf het moment dat deze producten geoogst worden. Allereerst door de tijd die verstrijkt tussen het oogsten en het consumeren. Verder geven sommige bewaarmethodes aanleiding tot sneller vitamineverlies. Vooral producten die in het licht worden bewaard, verliezen sneller hun vitamines.

Ook groenten en vruchten die te klein worden versneden of geraspt, verliezen meer vitamines. Vitamines oxideren ook aan de lucht. Je moet dus alles licht- en luchtdicht verpakken als je lang de vitamines wil bewaren. Te lang koken is ook verantwoordelijk voor snelle afbraak van vitamines. Daarnaast eten veel patiënten op de verkeerde wijze: te veel ’s avonds, te weinig ’s morgens, te snel, uit het vuistje. De absorptie kan gestoord zijn. Daardoor hebben sommigen niet alleen te weinig vitamines, vaak ook te weinig ruwvezelstoffen, mineralen en oligo-elementen, terwijl de aanvoer van vetten en koolhydraten meestal te hoog ligt, vooral bij hen die in fastfoodtenten hun culinaire geneugten botvieren. Frieten, hamburgers en kaaskroketten behoren dus niet tot de ideale voeding van de patiënt die lang en gezond wil leven.

Ben jij een risicopatiënt?

Niet alleen de wijze waarop men eet en drinkt is bepalend voor het al dan niet optreden van vitaminetekorten, ook de totale leefwijze is daar voor een deel verantwoordelijk voor. Uit onderzoek is bijvoorbeeld gebleken dat door roken de hoeveelheid vitamine C in het bloed met ongeveer veertig percent vermindert, in vergelijking met niet-rokers die hetzelfde voedselpakket krijgen. We schreven het al: zware rokers verbranden hun vitamines veel sneller dan niet-rokers. De stofwisseling in hun lichaam verloopt namelijk veel sneller. Datzelfde fenomeen voltrekt zich ook met de vitamine A die wordt gevormd uit provitamine A. Ongeveer een kleine twintig percent minder bij zware rokers. Niet te verwonderen dus dat patiënten die ondanks hetzelfde dieet toch op een verschillende wijze reageren en een verschillende gezondheid hebben.

Opgelet met vermageringskuren

Wie ook te kampen kunnen hebben met tekorten zijn patiënten die te weinig eten, bepaalde vermageringskuren volgen of zich eenzijdig voeden. Een normale volwassen persoon moet tussen de 2000 en 2500 calorieën per dag gebruiken. Wie beneden de 1500 calorieën komt, loopt ernstig gevaar te moeten afrekenen met gebreksziekten. Omdat in dit dieet niet alleen minder calorieën voorkomen, maar ook minder eiwitten, vitaminen en mineralen, ontstaat gevaar voor de gezondheid. Een dieet volgen kan heel goed zijn, maar je moet je verstand gebruiken en deskundige raad inwinnen.

Bovendien mag je niet om het even welke vermageringskuur volgen en ook niet om het even wanneer. De meeste vermageringskuren zijn trouwens gevaarlijk. In sommige diëten zoals het Atkinsdieet kan een overvloed aan eiwitten op de duur zorgen voor ernstige stofwisselingsziekten, zowel aan hart en bloedsomloop, maar ook aan gewrichten wat uiteindelijk kan leiden tot reumatische aandoeningen. Ook het macrobiotische dieet kan op de duur gevaarlijk worden omdat te weinig vitamines worden opgenomen: rauwe verse groenten en vruchten zijn er taboe.

Het maakt dus ten zeerste uit wat je eet, hoeveel je eet en wanneer. En vooral moeten ouderen opgevolgd worden, want velen doen zich de moeite niet meer vers voedsel te eten, zelf te koken. Ze stellen zich vaak tevreden met een boterham met kaas of vlees.

Maar ook jongeren en zelfs studenten moeten uitkijken: junkfood is geen voedsel en ernstige tekorten loeren om de hoek. 

En tekorten zijn de basis voor ziekte en vroegtijdig overlijden!

Gerelateerde artikelen

Gerelateerde