Het festivalseizoen staat voor de deur, het mooie weer is er, de vakanties komen in zicht. Dat klinkt als muziek in de oren, maar het kan evolueren naar een levenslange “tuut” of “gepiep” in de oren.
Dat gefluit in de oren is niet symbolisch, maar letterlijk. Want zes op de tien jongeren die festivals bezoeken, hebben na afloop van het concert last van oorsuizingen, gefluit, gepiep of een bromtoon in het oor. Gelukkig is het meestal tijdelijk, maar drie op de tien geven aan er toch langere tijd last van te hebben. In een aantal gevallen is het probleem blijvend en dat is geen lachertje. Permanent geconfronteerd worden met lawaai dat er niet is, wijst op beschadiging van het oor. Daarom wordt door artsen, oorspecialisten en logopedisten gewaarschuwd voor overdreven geluid omdat gehoorbeschadiging geen fictie is, maar harde realiteit. In een aantal gevallen moet de patiënt er levenslang leren mee te leven en dat is voor sommigen om gek van te worden… en een aantal van hen wordt dat ook.
Heel veel jongeren krijgen gehoorschade door concerten en festivals, te luide muziek en koptelefoons. Gelukkig bestaan er goede oordoppen en dat is in de week van de oordop best onder de aandacht te brengen. Het kan gehoorschade voorkomen.
Ook schadelijk voor het hart
Als je tegenlawaai moet creëren om een gefluit in het oor niet meer te horen of als het gefluit in het oor je ’s nachts wakker maakt of verhindert in slaap te geraken en je enkel nog met tranquilizers wat rust in je geest kan brengen, dan is dat niet erg, maar zeer erg.
Dat hoeft niet zo te zijn, want tinnitus zoals dat in vaktaal wordt genoemd, is beslist te voorkomen door harde geluiden te mijden. Dat kun je op verschillende manieren: op een festival niet te dicht bij de luidsprekers gaan zitten, de tijd dat je er doorbrengt te beperken en / of oordoppen aan te brengen. Dat laatste is niet erg populair, want luide muziek wordt door jongeren geassocieerd met plezier, feest en amusement. Maar de gevolgen zijn navenant.
In de week van de “oordop” die we nu kenden, proberen organisaties de gevaren in beeld te brengen en de jongeren aan te moedigen om zichzelf, hun gehoor en dat van anderen te beschermen. Gebruik oordoppen of een koptelefoon in alle gevallen waar de muziek te luid staat, er omstandigheden zijn van lawaai zoals in fabrieken, maar ook bij klussen waar sterk lawaai wordt geproduceerd, zoals gebruik van hakselmachines, zware stofzuigers, cirkelzagen, slijpmachines en in fabrieken zoals staalwalserijen, montagebedrijven en drukkerijen. Er zijn er natuurlijk nog veel meer, maar je weet dat lawaai niet enkel storend, maar ook schadelijk kan zijn zowel voor het gehoor, als voor de bloeddruk en het hart.
Week van de oordop
Het aantal mensen in ons land dat last heeft van oorsuizen, de fameuze “tuut” oftewel tinnitus is tussen de zestien en de twintig percent. Als je vijf mensen op straat ontmoet, dan heeft gemiddeld er één last van. Dat is enorm. Vijftig jaar geleden kwam dat niet voor. Je kreeg last van oorsuizen, slechthorendheid of doofheid ofwel door een accident, een luide knal, of door ouderdom. Tegenwoordig zijn het vooral jonge mensen die er mee te maken krijgen. Te luide koptelefoons, oortjes of luidsprekers en festivals zijn de oorzaak.
De werkvloer is minder oorzakelijk, omdat het lawaai moet gedempt of gereduceerd worden, of er degelijke oorbeschermers moeten gedragen worden zoals in staalwalserijen en drukkerijen. Dat is wettelijk geregeld. Individuen met beroepen die lawaai veroorzaken zoals boomzagers zijn zich voldoende van het risico bewust en gaan spontaan oorbeschermers of dempende koptelefoons dragen. Jongeren hebben daar jammer genoeg moeite mee. Toch is het nodig, want het gehoor is een delicaat orgaan en als dat geschonden is, krijg je het niet meer terug.
De meeste jongeren weten wel dat lawaai een probleem kan vormen en dat de gevolgen ernstig kunnen zijn. Ze zien wel het verband tussen lawaai en gehoorschade, maar toch hebben ze er moeite mee om zich voldoende te beschermen.
De week van de oordop probeert aan die mentaliteit iets te veranderen.
Hoeveel lawaai is schadelijk?
Of het lawaai nu afkomstig is van een opstijgende straaljager, een rockconcert of een optrekkende motor in een smalle straat, het maakt niet uit wat de oorsprong is, maar vanaf 80 decibel is dat geluidsvolume schadelijk. Vanaf 100 decibel kan er al gehoorschade optreden als het geluid voldoende tijd heeft gehad en vanaf 120 decibel is er altijd schade. Dat laatste komt overeen met een opstijgende jet. Soms kan een harde knal van een ontploffing blijvende schade aanrichten aan het gehoor doordat de trilharen in het binnenoor beschadigd zijn. Herstel is niet mogelijk.
Eigenlijk moet je de oren altijd beschermen. Natuurlijk ligt het eraan hoe lang je blootgesteld bent aan lawaai. Als je weet dat vanaf 80 decibel schade kan optreden, dan zou je eigenlijk al je oren moeten beschermen als je stofzuigt, want sommige stofzuigers produceren ongeveer 80 decibel. Als de trilharen te lang of te intensief belast worden, kunnen ze kapotgaan.
Als de trilharen kapot zijn kunnen ze geen geluid of informatie meer doorgeven aan de hersenen. Je hoort dan slechter, veel slechter of helemaal niets meer. Soms is het geluid vervangen door een fluit- of pieptoon.
Wat is nog veilig?
Elke drie decibel die erbij komen, betekent een verdubbeling van het geluid.
Als je bijvoorbeeld 70 decibel aanvaardbaar vindt, dan is 73 decibel een verdubbeling van dat geluidsvolume. Stel dat je naar 70 decibel drie uur veilig kan luisteren, dan kun je vanaf 73 decibels nog maar anderhalf uur veilig luisteren. Dat is natuurlijk theoretisch, want in de praktijk zul je vroeger last ervaren.
Welk geluid moet je dan als gevaarlijk beschouwen en vermijden, of je beschermen?
- Een opstijgende straaljager is 120 à 140 decibel.
- De sirene van de brandweer is 120 decibel, evenals een overtrekkend onweer met luide donderknallen.
- Een kettingzaag is 115 decibel.
- In een discotheek is dat 105 decibel, wat tegenwoordig verboden is.
- Lawaai op café is ongeveer 95 decibel.
- Geluid langs een drukke autoweg 85 decibel.
- Spreken zonder stemverheffing 60 decibels.
- Gezang van vogels in het bos 30 decibel.
- Geritsel van bladeren 20 decibel.
Als je weet dat vanaf 75 à 80 decibel schade kan aangericht worden, afhankelijk van de tijd van blootstelling, dan kan je zelf uitmaken welke geluiden je best kunt vermijden of waarvoor je zeker gehoorbeschermers moet dragen.
Geluid is de belangrijkste oorzaak van hardhorendheid, naast ouderdom. Hoewel dat laatste ook kan meevallen. Voor jongeren zijn luide muziek in koptelefoons, dancings en concerten de belangrijkste oorzaak van gehoorschade. Dat kan tijdelijk zijn, maar ook blijvend. Stel dat je voor de rest van je leven met een “tuut” in je oren te maken krijgt.
Gebruik toch oordoppen
Jongeren hebben er iets tegen omdat ze denken dat de muziekkwaliteit niet meer dezelfde zou zijn, maar eigenlijk klopt dat niet. Het luide geluid van een concert op een festival wordt enkel wat zachter gezet, maar de kwaliteit van de muziek en de verschillende tinten van het geluid veranderen eigenlijk niet. Er is dus geen reden om ze niet te gebruiken. Het is net alsof je in een zaal op tien centimeter van de boxen gaat luisteren en in het andere geval op het einde van de kamer. Eigenlijk hoor je beter op het einde van de kamer. Dat is volgens specialisten ook zo voor een concert waarbij je oorbeschermers gebruikt.
In de apotheek vind je verschillende types oordoppen. Er zijn wegwerpexemplaren. Die beschermen wel iets, maar ze zijn het minst effectief. De beste zijn oordoppen op maat van je gehoorgang. Die sluiten best aan en beschermen ook het best. Ze zijn wel iets duurder, maar je gehoor moet een leven lang meegaan en dat is ook wel wat waard. Ook zijn herbruikbare oordoppen te verkiezen. Zo raak je er gewend aan en je bent beter beschermd en het dragen wordt op die manier een gewoonte.
Weg met de “tuut”, leve de oordop en het perfecte gehoor.