De zwangerschap is een bijzondere tijd. We vertellen niets nieuws als we stellen dat alles wat de aanstaande moeder eet en drinkt van invloed is op de ontwikkeling, de gezondheid en het latere gedrag van de toekomstige baby, het kind. Zo is het bekend dat roken uitermate slecht is voor de foetus. Het geboortegewicht is kleiner en de kans op complicaties bij de geboorte groter. De baby zal later ook gevoeliger zijn voor aandoeningen van de luchtwegen en het hart en de bloedvaten.
Het is ook bekend dat veel vrouwen tijdens de zwangerschap vreemde voorkeuren krijgen: midden in de nacht pekelharing, of aardbeien in de winter, of om twee uur ’s nachts frieten met mosselen. Tot daar behoorlijk onschuldig, hoewel er gezondere voorkeuren bestaan.
Alcohol is een toxische stof die zelfs in heel kleine hoeveelheden al schadelijk is voor het ongeboren kind. Zwangere vrouwen moeten er dus helemaal mee breken.
Uitermate af te raden
Maar een “goesting” die absoluut moet worden ontraden is het gebruik van alcohol. De beste raad die je aan een zwangere vrouw kan geven is: drink absoluut niet, ook niet één enkel glas. Alcohol is toxisch, oftewel giftig! Zelfs met het drinken van één glas alcohol is de kans op een probleem bij de geboorte al hoger. Denken dat een glaasje rode wijn goed is voor de jonge aanstaande moeder en de baby is een grondige misvatting. Wat heel zeker is komen vast te staan, na onderzoek in de Verenigde Staten is dat de mentale ontwikkeling van het kind er later nadelen zal van ondervinden. Zowel het geheugen, de concentratie als de intelligentie en het vermogen kennis op te nemen zal gevoelig afnemen naarmate de aanstaande moeder alcohol gebruikt.
Van zodra alcoholconsumptie een gewoonte wordt, en meerdere glazen per etmaal worden gedronken, neemt de kans op miskraam gevoelig toe.
Vrouwen die moeilijk zwanger kunnen worden doen er goed aan geen alcohol te gebruiken. Niet enkel het libido wordt aangetast, zeker ook voor de man, maar de kans op bevruchting neemt af naarmate alcohol wordt gebruikt. En ben je toch zwanger en gebruik je maar af en toe wat alcohol dan bestaat nog altijd het risico op vroeggeboorte.
Waarom kunnen vrouwen zo slecht tegen alcohol?
Vrouwen kunnen door de andere vocht/vet verhouding in het lichaam minder goed tegen alcohol. Ze krijgen er niet enkel veel sneller last van, ook hun organisme ondervindt sneller problemen. Tijdens de zwangerschap kan te veel alcoholgebruik een invloed hebben op de foetus en later op het kind. Drinkende toekomstige moeders brengen vaak hyperactieve kinderen ter wereld. Vrouwen die gedurende de gehele zwangerschap gemiddeld meer dan één glaasje alcohol per dag drinken, hebben een grotere kans op een hyperactief kind en dat is dan nog een eufemisme, want er kunnen veel grotere problemen ontstaan en dat wil geen enkele jonge moeder graag hebben. En het gezegde dat één glaasje mag en geen kwaad kan is absoluut onjuist. Er is maar één veilige grens: nul alcohol. Want het is een giftige stof en die komt uiteindelijk ook bij de foetus terecht.
Het probleem is soms dat in het beginstadium de vrouw niet weet dat ze zwanger is en dus alcohol gebruikt. De schadelijkheid ervan wordt onterecht geminimaliseerd. Zelfs één wijntje per week is er al één te veel. Je mag niet uit het oog verliezen dat zelfs in de eerste weken van de zwangerschap zich al organen vormen bij de foetus. Alcohol, – hoe weinig ook – kan daar invloed op hebben.
Vrouwen die moeilijk zwanger worden, kunnen ook maar beter de alcohol laten staan, terwijl zelfs toekomstige vaders in de periode dat hun vrouw zwanger wil worden, ook maar beter alcohol kan afwijzen om op die manier de kans op gezonde kinderen te vergroten. Trouwens, mannen die roken blijken ook minder gezond en minder vruchtbaar zaad te hebben.
Ook voedsel waarin alcohol verwerkt is zoals wijnsausjes, of bijvoorbeeld konijn met bier, is niet geschikt voor zwangere vrouwen. Hoewel een deel van de alcohol door het koken of verhitten verdampt, blijft er toch altijd een flink gedeelte achter en dat is hoe dan ook schadelijk. Geflambeerde vruchten, mosselen in wijnsaus, konijn in bier, pralines met likeur, en zeker een Irish koffie na het eten, zijn zeker taboe voor zwangere vrouwen. Je mag niet vergeten dat na het flamberen of verhitten nog altijd de helft tot driekwart van de alcohol aanwezig blijft en dat is er zeker te veel aan. Bovendien is het duidelijk dat alcohol de kans op kanker en hart- en vaatziekten gevoelig verhoogt.
Alcoholvrij bier zou je wel mogen drinken, op voorwaarde dat er totaal geen alcohol in zit. Het is wel een suikerhoudend product en dus schadelijk voor de tanden.
Ook wijn is absoluut niet gezonder dan bier. Het verhaal over de antioxidanten gaat niet op. Eet dan liever fruit. Alcohol is alcohol, of het nu in bier of in wijn, likeur of porto zit. Het blijft een giftig goedje en kan zelfs borstkanker veroorzaken!
Afwijkingen
Al zo’n 35 jaar is bekend dat overmatig alcoholgebruik tijdens de zwangerschap kan leiden tot het Foetaal Alcohol Syndroom (FAS). Kinderen met FAS hebben karakteristieke gelaatsmisvormingen, groeivertraging en afwijkingen in de hersenen. Uit een onderzoek in Nederland is gebleken dat het precies vrouwen met een hoger opleidingsniveau zijn die meer alcohol gebruiken terwijl vrouwen met een lager opleidingsniveau wel meer rookten, ook al een schadelijke gewoonte die gevaarlijk kan zijn voor het ongeboren kind.
Bij vrouwen die veel rookten en meer dan 12 glazen alcohol per week dronken was het geboortegewicht van de kinderen gemiddeld 7% lager dan bij vrouwen die veel rookten maar niet dronken. Ook werd een duidelijke relatie gevonden tussen grotere hoeveelheden alcohol en het gedrag van het kind op de leeftijd van 5-6 jaar. Kinderen, waarvan de moeder meer dan één glaasje per dag had gedronken, liepen een 12 keer zo grote kans op hyperactiviteit dan kinderen waarvan de moeder niet had gedronken.
Delirium nog erger
Het delirium tremens is het meest spectaculaire verschijnsel bij de drinker. Meestal treedt dit fenomeen op in de leeftijd van 35 tot 55 jaar. Een tiental jaar chronisch misbruik van alcohol gaat eraan vooraf. Een delirium tremens wordt vaak uitgelokt door nevenfactoren zoals een longontsteking, een spijsverteringsstoornis, een breuk van een van de ledematen of een chirurgische ingreep, omdat deze ziektetoestanden een plots stopzetten van het alcoholgebruik noodzakelijk maken.
Een delirium kan plots, dan wel geleidelijk inzetten en soms voorafgegaan worden door een soort epileptische aanval. Een aanval kan twee tot vier dagen duren en volgende kenmerken opleveren: beven, eetlustverlies, uitgesproken dorstgevoel, toenemende angst, slapeloosheid met nachtmerries en nachtelijke onrust. De temperatuur van de patiënt is matig tot sterk verhoogd. Over heel het lichaam zijn neurologische stoornissen vast te stellen met spraakstoornissen, problemen met de coördinatie, onhandige bewegingen, wankelende gang en valpartijen, slikstoornissen en spiertonusverhogingen. De hartslag is versneld, er zijn uitdrogingsverschijnselen, de tong is droog, soms is er diarree en braakneiging.
Soms zijn er hallucinatoire ervaringen: de patiënt hoort stemmen, ziet bedreigende dingen die er niet zijn: voelt spinnenwebben en kleine diertjes rondkruipen op de huid. Soms wordt alles erger en krijgt men last van het syndroom van Korsakoff, waarbij de hersenfunctie duidelijk gestoord is, om te beginnen met het geheugen. Voor deze patiënten geldt slechts één therapie: voor eens en voor altijd stoppen met alcohol en dat gaat niet zonder slag of stoot en zonder gespecialiseerde en groepsbegeleiding. Maar vooral zwangere vrouwen moeten er niet aan beginnen of ermee doorgaan. Het legt een last en een risico op het toekomstige kind. En welke moeder wil dat hebben?