sep 15, 2022 | Alle tips, Gezondheid | 0 Reacties

Wat is de beste bescherming tegen huidkanker?

We hebben deze zomer onze portie zon al gehad. Ook in eigen land mochten we niet klagen over het aantal uren zonneschijn. Dat heeft ook gevolgen: de huid verkleurt niet enkel, maar veroudert er ook door. Dat kan op latere leeftijd funest worden: huidkanker. Daar moet je je tegen beschermen en dat kan enkel preventief, ook in de herfst en zelfs in de winter is dat nodig.

Vrije radicalen

Vroeger beschermden de zonnefilters enkel tegen UVA2 en UVB, omdat de golflengte van UVA1 er nog altijd doorheen priemde.

Maar nu weet men dat UVA1-stralen vrije radicalen doen ontstaan, een gevaarlijke reactieve vorm van zuurstof, die het DNA van de huidcellen aantast, met huidschade die vaak blijvend en soms onherroepelijk is, als gevolg. De tijd is dus achterhaald dat men dacht dat enkel UVB schadelijk was, maar dat verhaal was vroeger ook al onvolledig. Want UVC is ook bijzonder gevaarlijk, de Australiërs weten daarover mee te spreken. Ze hebben een zeer korte golflengte: 290 tot 200 nanometer. Maar gelukkig werden deze stralingen in onze streken hoofdzakelijk weg gefilterd door de ozonlaag. Vandaar dat het ozonschild zo belangrijk is. De Australiërs zitten aan de onderkant van de aarde veel dichter bij dat gat in de ozonlaag boven de zuidpool, vandaar dat ze ook eerder te maken kregen met huidkanker dan wij en vandaar ook dat ze er tegenwoordig zo voorzichtig mee omspringen. Nergens ter wereld wordt zoveel zonneolie gekocht als Australië, maar het aantal gevallen van huidkanker was er ook fabelachtig hoog.

Maar er zijn nog meer verkeerde opvattingen geweest, zoals de veiligheid van zonnebanken en de beschermende uitwerking ervan zodat je nadien veilig in de zon mocht. Niets is minder waar.”

Het is dus evenzeer van groot belang UVA te filteren.

Ook in de herfst en zelfs in de winter moet je de huid tegen de schadelijke invloed van de zon beschermen.

Opgepast voor UVA, ook in de herfst

Wie helemaal veilig in de zon wil, moet zeker een product kiezen dat een hoge UVA-beschermingsfactor heeft. Je mag niet vergeten dat UVA direct een gebronsd kleurtje veroorzaakt, maar geen bescherming. Het was dus volkomen fout om eerst naar de zonnebank te gaan in de veronderstelling dat je op die manier een beschermend bruin laagje kreeg zodat je langer en veiliger in de zon kon zonder te verbranden. Dergelijke slogans zijn lang door de schoonheidssalons gepropageerd, maar ze waren wetenschappelijk gezien totaal fout.

De zonnebank veroudert wel, maar beschermt je niet, maar je krijgt wel een bruin kleurtje. Het is dus helemaal onverstandig om met de regelmaat van een klok naar de zonnebank te stappen of zoals in veel gezinnen nog wordt toegepast: een zonnebank die destijds werd aangeschaft geregeld gebruiken. Sommigen doen dat zelfs dagelijks om zo het hele jaar door bruin te zien.

Niet erg verstandig. Dat zou men tegenwoordig wel al kunnen weten, want daar mag niet lichtzinnig over gedaan worden, want UVA1 is kankerverwekkend! Bovendien bevat het zonlicht in de zomer ruim 96 percent UVA en slechts 4 percent UVB. De verbranding komt van UVB, de hitteslag ook, maar de veroudering van UVA. Niet te onderschatten!

UVB ook een gevaarlijke golflengte

Door UVB kun je verbranden. Deze UVB-stralen hebben een golflengte van 320 tot 290 nm. Ze dringen evenwel enkel door tot in de opperhuid, hoewel ze toch bijzonder energierijk zijn. Ze kunnen roodheid veroorzaken die we geneeskundig omschrijven als zonnebrand of erytheem. In het slechtste geval zal de huidcel zelfmoord plegen door blaren te vormen en nadien te vervellen. Deze UVB-stralen activeren wel het bruiningsproces van de huid, de zogenaamde melanogenese.

Het is dus ook nodig om je tegen UVB te beschermen. De mate van bescherming staat tegenwoordig op elke verpakking te lezen en er zijn tegenwoordig eensluidende Europese richtlijnen voor het aanduiden van deze bescherming, de zogenaamde SPF (sun protection factor). Daarmee is de bescherming tegen UVB aangeduid, maar dan ook enkel tegen UVB. Hoe hoger het getal, hoe beter de bescherming tegen verbranding of erytheemvorming.

Gelukkig is de Europese wetgeving een strenge wetgeving. Prutsen op de markt brengen, is haast niet meer mogelijk. Tegenwoordig moeten zowel de bestanddelen worden vermeld op de verpakking plus de concentratiewaarden en… het beoogde doel, uitgedrukt in een gestandaardiseerde beschermingsfactor.

Tegenwoordig bevatten de zonnebrandmiddelen een beschermende filter zowel tegen UVA als UVB. Die staat op de verpakking vermeld, tenminste als die factor juist is vermeld, wat niet altijd het geval is. Met andere woorden, we worden vaak in het ootje genomen. Consumentenorganisaties zowel in België als in Nederland hebben er al vaker voor gewaarschuwd.

Die beschermingsfactor zegt ook niets over de bestanddelen, of ze al dan niet veilig zijn. Sommige producten bevatten hormoonverstoorders en dat kunnen we evengoed missen. Dan is het een beetje kiezen tussen beëlzebub of lucifer.

In handen van de petrochemie

De plantaardige delen staan altijd in het latijn vermeld, en dat is een wereldwijde procedure, zodat overal op onze aardbol kan nagegaan worden over welke plant het precies gaat. Gelukkig is de tijd van kwakzalverij voorbij, want er kwamen nogal wat piraten op de markt met zeer dubieuze producten. Geld verdienen was het eerste oogmerk, de huid beschermen kwam er pas bij als je geluk had of met een bona fide producent te maken had. Tegenwoordig is de cosmeticabranche grotendeels in handen van het grootkapitaal en bepaalde luxecosmetica is zelfs in handen van de petrochemielobby, maar de research en de reclame is dan ook een fortuinen verslindende business.”

Nieuwe generatie zonnefilters: betere bescherming

De beste zonnefilter is de schaduw. Als je binnenblijft of wegblijft uit directe zonbestraling kun je niet verbranden. Dat is de veiligste en ook de verstandigste manier om van de zon te genieten. En eigenlijk moet je daar ook in de herfst nog altijd alert voor zijn. Zelfs in de winter moet je de huid beschermen tegen zonnestralen, hoe ongelooflijk dit ook klinkt.

Kijk naar de lokale bevolking in zuiderse landen: ze zullen nooit tijdens de grote hitte van de zon in het direct zonlicht vertoeven en tijdens de warmste uren van de dag, op de middag zullen ze ook hun siësta houden. Maar voor ons toeristen blijven zonnefilters hoe dan ook belangrijk en noodzakelijk, want je kan natuurlijk je halve vakantie tijdens de warme uren van de dag niet verslapen. Het komt er dan ook op aan een product met een goede bescherming te kiezen.

Hoe weet je nu wat een goede filter is en wat het best beschermende product is?

De zonnefilters die mogen gebruikt worden, zijn tegenwoordig ook bij wet geregeld. De klassieke plantaardige zonnefilters van vroeger (sesamolie, PABA enz…) hebben plaats gemaakt voor poedervormige minerale zonnefilters zoals titaandioxide en zinkoxide. Het zijn de filters van de toekomst omdat ze niet indringen in de huid en dus ook geen allergie kunnen veroorzaken. Het zijn wel dure producten, waardoor de zonnefilters van de nieuwe generatie er ook weer niet goedkoper op geworden zijn.

Dit moeten ook bijzonder stabiele zonnefilters zijn, want anders vallen ze uiteen in schadelijke nevenproducten. Vandaar dat de research zo duur is.

Vanaf welke factor ben je goed beschermd

Hoe hoger het cijfer, des te beter is de bescherming, maar je mag je niet laten verblinden door bepaalde zeer hoge cijfers, want vanaf de factor 15 is men al voor 95 percent beschermd. Je kan je eigenlijk even goed tweemaal inwrijven met een factor 15 dan eenmaal met een factor 30, vooral vanwege de prijs, want het hoge-cijfer-product is zeker erg veel duurder dan het factor 15-product, terwijl een dubbel laagje leggen evenveel beschermt, maar veel goedkoper uitvalt. Bovendien zal je met een hogere factor veel meer chemie op de huid aanbrengen en dat is nu ook weer niet zo prettig. Een factor 80 heeft dus helemaal geen zin. Smeer tweemaal 15 en je bent prima beschermd.

Was men dan vroeger totaal verkeerd met de bescherming?

De wetenschappelijke kennis neemt toe. Dat betekent niet dat er vroeger geen goede filters waren of geen bescherming geweest is. Maar de methodes en producten veranderen door de gewijzigde inzichten. Tot voor elke jaren waren er de organische zonnefilters. Hun aard en maximum concentratie was ook wettelijk vastgelegd. Desondanks was er toch nog altijd kans op allergie en irritatie, ofschoon die kans wel heel miniem was. Thans zijn de fysische zonnefilters meer in opmars waarin ook verschillende soorten bestaan. Er is om te beginnen het gemicroniseerd (ultrafijn) titaandioxide, een UVB-filter en daarnaast gemicroniseerd zinkoxide, wat vooral een UVA-filter is.

Het voordeel van die fysische filters is dat ze veel veiliger zijn voor de huid. Ze dringen nooit in de huid in, en er bestaat derhalve veel minder kans op een allergische reflex of irritatie. Vroeger heeft men die ook wel al voor een deel toegepast, maar het nadeel was toen dat ze een wit, soms blauwwit effect gaven op de huid. Men moest er toen ook een groot percentage van verwerken, maar in de nieuwe types worden de grondstoffen heel wat fijner verwerkt, dus worden ze veel actiever in lagere concentraties. Het ideaal is uitgevonden: met minder grondstof een grotere bescherming, dus het product van de toekomst! Die filter absorbeert en reflecteert voor een gedeelte UVA- en UVB-stralen voor ze de huid zelf bereiken of in de huid kunnen doordringen en dat is uiteindelijk de bedoeling: de huid beschermen tegen de nadelige invloed van UV-A en UV-B stralen. Want huidkanker is de snelst groeiende kankervorm, vooral onder babyboomers. Zij waren de eersten om van het zonnen een “cultuur” te maken, met alle gevolgen vandien.

Gerelateerde artikelen

Gerelateerde

Hoe je snotvalling sneller genezen?

Het moment is aangebroken om dozen wegwerpzakdoekjes aan te schaffen. De rekken in de supermarkt waar deze bekende “familiedozen” uitgestald staan, worden langzamerhand leger. Eigenlijk niet zo langzaam, maar zienderogen. Dat wil wat zeggen: meer verkoudheden en...

Lees meer

Hop en zaagpalm beschermen je prostaat

Niemand ziet ze graag komen: de leeftijd. Niemand ziet het graag gebeuren: de ongemakken die ermee gepaard gaan. We willen het wel, maar we hebben hier nog het eeuwige leven niet, met alle gevolgen vandien. Vrouwen zijn bang van veroudering omwille van de menopauze,...

Lees meer

Hoe verklein je de kans op kanker?

Sommigen zijn zelfs beschroomd om de naam van de ziekte voluit te noemen en dus beschrijven ze het als de ziekte met de letter “K”. Kanker is inderdaad een probleem dat veel mensen treft. Het staat nog altijd op nummer twee van de lijst met dodelijkste ziekten in...

Lees meer

Roken maakt jongeren impotent

Het rijtje met de negatieve gevolgen van roken wordt elke dag langer. Van miskraam, tot osteoporose en slechte tanden bij de nakomelingen van rokende moeders. Desondanks worden waarschuwingen in de wind geslagen, vooral door jonge mensen, zelfs kinderen. Het slaat...

Lees meer