Waarom hebben zoveel mannen en vrouwen gewichtsproblemen? Waarom vliegen de kilootjes er bij zovelen van ons veel te snel aan? Waarom verdikken we, zelfs tegen wil en dank? Het is een eeuwig probleem waar veel mensen geen raad mee weten, allerlei trucs en raadgevingen proberen toe te passen en uiteindelijk nog heel wat geld verliezen doordat ze allerlei preparaten kopen die hemel en aarde beloven, maar uiteindelijk geen of weinig resultaat hebben.
Complex probleem
Zwaarlijvig worden is een complex probleem en één geheim middel om te vermageren bestaat niet. Het begint trouwens al van in de moederschoot. Als toekomstige moeders veel zoetigheden gebruiken, zal het kind ook de neiging tot zoetigheid ontwikkelen, want meegekregen van in de moederschoot. Het is dus zowel een kwestie van gewoonte, van smaak, een soort drug kunnen we zeggen en tegelijk ook een genetische kwestie. Kijk naar families: daar zijn de meeste ofwel zwaarlijvig ofwel slank. Het DNA kun je niet wijzigen, maar de gewoonte en de smaak wel. Het begint met informatie en moet gevolgd worden door motivatie en daarna door toepassen en volharden. Niet zo eenvoudig dus, maar wel noodzakelijk, want obesitas is gelinkt aan heel wat gezondheidsproblemen, ook aan covid.
Je mag zwaarlijvigheid niet als een lot beschouwen waar niets kan aan gebeuren. Het ligt niet enkel in jouw handen, maar vooral in jouw mond!
Vergelijk het zo
De vraag waarom mensen verdikken, is op een eenvoudige en voor de hand liggende manier uit te leggen. Mensen verzwaren omdat ze meer eten dan door hun lichaam verbrand wordt. Stel je voor dat je lichaam een wagen is waarin je voortdurend benzine, de brandstof van de wagen, blijft gieten. Wel, als je daarna niet voldoende met die auto rondrijdt, raakt de benzine nooit opgebruikt en zal je wagen op de duur onvermijdelijk zwaarder beginnen te wegen omdat je er de hele tijd benzine blijft ingieten. Beschadiging is niet uitgesloten omdat de brandstof niet meer verbruikt wordt. Dat is ook zo met het lichaam. De brandstof voor de wagen kun je vergelijken met de calorieën of brandstof voor het lichaam. Verbruik je ze niet, dan worden ze opgeslagen in de “reservetank” oftewel de lichaamscellen. De calorieën worden omgezet in lichaamsvet.
Traag of snel metabolisme
Je kan deze situatie vergelijken met het lichaam. Als je dagelijks méér eet dan door je metabolisme kan worden omgezet, zal het teveel aan calorieën in het lichaam worden opgeslagen als een soort vetreserve. Veel mensen vinden het niet zo voor de hand liggend om deze waarheid te aanvaarden. Ze bedenken allerlei smoesjes om toch te kunnen doorgaan met hun slechte gewoontes. Het wordt vreten in de plaats van eten en ze kiezen precies die producten uit die ze beter zouden vermijden: suikergoed, junkfood, alcohol, transvet. Allemaal dingen die beslist schadelijk zijn en vroeg of laat hun tol zullen eisen. Onvermijdelijk!
Ze maken zichzelf graag wijs dat hun constitutie nu eenmaal zo in elkaar zit, dat ze weinig eten, dat ze amper tussendoortjes gebruiken, dat het wellicht de schuld van de schildklier is, of het spel van de hormonen. Dat kan wel voor een deel zo zijn, maar meestal is dat helemaal niet de reden.
Mensen verschillen ook natuurlijk en het is bekend dat vrouwen die hetzelfde voedsel gebruiken, dat toch op een verschillende wijze zullen omzetten en/of gebruiken. De ene wordt dik en de andere wordt slank. Het metabolisme heeft wel het laatste woord, hoewel toch niet iedereen op dezelfde wijze leeft: de ene beweegt veel, de andere zit veel. En dan kun je de natuur wel de schuld geven, maar het zit toch wat complexer in mekaar. Zo is het ondermeer bekend dat mensen die te weinig slaap hebben, gemakkelijker verdikken. Leg het maar uit.
Snel verbranden
Een verklaring is dat sommigen hun voedsel sneller en beter “verbranden” dan anderen. Als jij tot de categorie van mensen behoort bij wie het metabolisme optimaal functioneert, zal je heel wat voedsel kunnen verwerken vooraleer je dat zal merken op de weegschaal. Mensen met een traag werkend metabolisme, zullen moeten aanvaarden dat ze anders gaan moeten leven en eten. Dat houdt ook in dat je meer moet bewegen om meer calorieën te kunnen verbranden en vooral ook dat je minder calorieën moet innemen en het metabolisme moet aanwakkeren: meer ruwe vezels, minder geraffineerd, meer slaap, meer sport, geen suiker, geen alcohol. Dat gaat natuurlijk in tegen de moderne eet- en leefgewoonten, maar er is geen andere uitweg.
Lichaamsoefeningen
Denk eraan dat je heel veel, heel intens en heel regelmatig aan lichaamsbeweging zal moeten doen om die overtollige calorieën te verbranden. Het volstaat niet eens een avond lang zwembaantjes te trekken of je urenlang aan aerobic-oefeningen of jogging over te geven om je overgewicht al kwijt te spelen. Wie één keer op buitenmatige wijze aan sport doet, zal vooral vocht verliezen (door overmatig te transpireren) in de plaats van het beoogde vet. Het vraagt een maandenlange, regelmatige inspanning van je lichaam en een strikte, mentale discipline alvorens er sprake kan zijn van een beduidend gewichtsverlies.
Enkele veelzeggende voorbeelden: wie één uur jogt, verliest precies 200 calorieën. Dat zijn er evenveel als in één enkele portie friet. Dagelijks verlies je op die manier 28 gr. vet. Pas na 35 dagen kun je door die aanhoudende oefeningen één kilo vet hebben kwijt gespeeld. Dat is iets, maar eigenlijk niet veel voor de inspanningen. Het blijft derhalve een multidisciplinair gegeven.
Het ideale gewicht
Er zijn tabellen opgemaakt door de WHO hoe het ideale gewicht er zou moeten uitzien.
lengte: bij brede bouw: normale bouw: smalle bouw:
1m47 50,8 kg. 47,6 kg. 44,4 kg.
1m52 53,5 kg. 50,8 kg. 47,6 kg.
1m57 56,7 kg. 53,5 kg. 50,3 kg.
1m63 60 kg. 56,2 kg. 53,1 kg.
1m68 61,7 kg. 58 kg. 54,4 kg.
1m73 64,9 kg. 61,2 kg. 56,7 kg.
1m78 68 kg. 64,4 kg. 60,3 kg.
1m83 71,2 kg. 67,6 kg. 63,5 kg.
De voorgaande tabel toont je hoeveel je mag wegen al naargelang je lengte (blootvoets gemeten) en de breedte van je bouw of beenderstructuur. Je mag jezelf nooit wegen na getafeld te hebben of veel te hebben gedronken. Wie bv. net voordien een fles water heeft leeggedronken, kan één kilo en zelfs meer teveel wegen. Tot voor kort ging men er van uit dat ouder worden onvermijdelijk gepaard ging met dikker worden. Daar is men van teruggekomen. Dit betekent dat je niet langer kunt terugvallen op het excuus dat je nu eenmaal dikker wordt omdat je een dagje ouder wordt.