We kunnen ons weer uitleven na meer dan twee jaar “opsluiting”. We mogen ons weer laten gaan. Alhoewel we opnieuw aangemaand worden tot voorzichtigheid en sommigen alweer met de pasjes zwaaien. Maar de vrijheid lonkt en hoe gaan we die toepassen? Hopelijk gebeurt dat op een verstandige wijze waardoor het lichaam gezonder wordt en niet het slachtoffer van verkeerd gedrag: roekeloos sporten, weinig slapen, verkeerd eten en drinken.
Sporters en vooral topsporters kunnen zich dat niet veroorloven. Het komt erop aan het goede talent te hebben, op de juiste wijze te trainen en het lichaam de energie te verschaffen om een topprestaties te kunnen neerzetten.
Men spreekt in dat verband van het Scandinavisch dieet, omdat het precies uitzoekt wanneer eiwitten en wanneer koolhydraten moeten worden genomen. Want dat is belangrijk voor een topprestatie waar het lichaam nadien niet de nadelen van incasseert.
Want de coronapandemie heeft ons geleerd hoe belangrijk conditie is. Wie in goede conditie verkeert, wordt minder gemakkelijk het slachtoffer van besmettelijke ziekten, omdat het immuunsysteem nu eenmaal de beste bescherming biedt of althans zou moeten bieden. De vraag is hoe kom je aan die conditie. Het begint met goede genen en daarop gezonde voeding en de juiste training. Die drie elementen zijn aan elkaar verbonden en geven elkaar de hand om van iemand een getraind persoon, een gezonde mens en of zelfs een topsporter te maken.
Goede prestaties als sporter, maar ook als student, bediende of arbeider, kun je maar leveren dankzij gezonde voeding. Daarom moet verzuring worden vermeden.
De topconditie
De vraag is: hoe kom je aan een conditie, word je een getraind persoon of word je een topsporter die topprestaties kan leveren? Ligt het aan de voeding alleen?
De tijd is voorbij dat gedacht werd dat je van een sukkelaar een topsporter kon maken enkel door wat pillen te slikken en te spuiten. Je moet eerst het talent van een kampioen hebben, dan moet hij in de juiste conditie gebracht worden, zowel lichamelijk als emotioneel, hij moet goede gezonde voeding krijgen die zijn organisme op de juiste wijze opbouwt en de sterke spieren geeft op die plaatsen die hij zal gebruiken en tenslotte moet hij eventueel zo goed begeleid worden dat hij een superprestatie kan neerzetten zonder dat zijn organisme er gaat onder lijden. Want de marathon winnen en nadien doodvallen is geen illustratie van perfecte sport beoefenen.
Mentale conditie
Maar de beste voeding voor een topsporter is eigenlijk een volledige voeding samen met een goede mentale voorbereiding. Want je mag nog zo’n sterke spieren hebben, als je niet gemotiveerd bent, breng je er nog niets van terecht. Stel je voor dat een topsporter heel scherp staat om een superprestatie te leveren, maar hij verneemt dat zijn moeder plots overleden is, dan kan je desondanks van die persoon geen superprestatie meer verwachten. De mentale sfeer is dus even belangrijk.
Daarom kregen destijds topsporters van het Olympisch Comité de toelating om hun persoonlijke trainer op kosten van het Olympisch Comité mee te laten reizen. Dat is heel goed te begrijpen. Veel jongens en meisjes hebben geen hogere studies gedaan en voelen zich compleet verloren in een vreemd land. Als ze dan een bekend persoon in hun omgeving hebben die voor alle logistieke problemen een oplossing zoekt, dan voelen ze zich al veel meer op hun gemak.
Trouwens je merkt dat ook best aan jezelf. Studenten die naar een vreemd land worden gestuurd als stage, of om hun studies te vervolmaken, komen in een andere wereld terecht. Je mag nog de taal kennen, toch ervaar je die omgeving als vijandig, als een bedreiging. Het kost een hele tijd om daar te leren mee omgaan en je thuis te voelen, het vreemde land niet meer als een bedreiging te zien. Hoeveel te meer moet dat opgaan voor heel jonge mensen die zelfs niet de tijd hebben om te acclimatiseren en dagelijks topprestaties moeten leveren in een vreemde wereld.
De beste voeding
De beste voeding is een zo gevarieerd mogelijke en volledige, volwaardige voeding met gezonde producten. Men spreekt van het zogenaamde Scandinavische dieet. Een manier om 25 percent meer kracht en uithouding aan te kweken. Men noemt het ook gedissocieerde voeding of het zogenaamde supercompensatiedieet.
Als je het op weekbasis bekijkt, komt het hierop neer. Vier tot vijf dagen voor de dag dat je gaat sporten of je moet presteren, begint men een zware training, terwijl men zoveel mogelijk meelspijzen en suikers vermijdt maar wel enkel vetten en proteïnen eet. Op die manier raken de lichaamseigen reserves aan glycogeen in de spieren en de lever, totaal uitgeput. Wel worden door de proteïnen de spiervolumes opgebouwd.
Vanaf twee dagen voor de wedstrijd moet men dan een dieet volgen met een overdaad aan meelspijzen en volwaardige suikers evenwel zonder proteïnen en vetten. Volgens de ervaring gaan lever en spiercellen zich dan super compenseren met glycogeen, zodat men vanuit deze opgevulde reserves wel tot 25 percent meer kan presteren.
Natuurlijk is dit geen uitgebalanceerd dieet en men mag het dus enkel toepassen voor een belangrijke sportwedstrijd of te leveren superprestatie. Wat men wel kan doen voor de wedstrijddagen is gedurende twee dagen voorafgaand aan een wedstrijd, een dieet aanhouden met een overmaat aan granen.
Granen: de energiebron bij uitstek
Waarom granen? De energiebron bij uitstek komt van meelspijzen. Als je volwaardige producten gebruikt in hun natuurlijke context met alle ballaststoffen erbij, dan heb je suikers die langzaam hun energie afgeven en dus voor langdurige prestaties verantwoordelijk zijn. De kunst is zijn glycogeenvoorraden helemaal leeg te maken door enkel proteïnen te eten en nadien pas koolhydraten te gebruiken. Op die manier kan je de voorraden veel hoger opvullen dan oorspronkelijk. Men stapt er wel een beetje vanaf omdat het on-fysiologisch is, maar het grote principe blijft toch: het her aanvullen van de koolhydraten, want die mogen verbrand worden, ze leveren een directe vorm van energie!
Uitgeput door tekort
Je ziet dat tijdens een langdurige prestatie zoals een marathon… In geval van uitputting zijn alle koolhydraatdepots verbrand. Nadien gaat men zijn proteïne verbranden, dus ook de eigen lichaamseiwitten, m.a.w. de spieren, want vetten zijn zeer moeilijk te verbranden.
Sommigen herinneren zich nog de prestatie van de Belg Etienne Gailly op de Olympische Spelen van 1948. Hij liep de hele marathon in zijn eentje aan de kop en toen hij het stadion binnenkwam, begon hij te strompelen, wat erop wees dat zijn koolhydraten opgebruikt waren en dat hij zijn spierweefsel begon te verbranden.
Uiteindelijk moest hij over de meet worden gedragen en werd hij toch nog tweede. Zo zie je maar het belang van een juiste voorraad voedsel dat op het juiste moment ter beschikking moet zijn.
De natuur en het lichaam luisteren niet naar je dromen, maar volgen hun eigen wetten. Het is niet voldoende van te trainen, over een goede motor, n.l. de spieren te beschikken, je moet ook brandstof hebben en die moet van goede kwaliteit zijn. Als je met de auto zonder brandstof valt, begint de motor te sputteren. Hetzelfde gebeurt met het lichaam. De spieren hebben het juiste voedsel nodig op het geschikte moment, daar kan niemand iets aan veranderen. Wat betekent dat? Talent is belangrijk, training is nog belangrijker, maar het belangrijkste is de juiste voeding in combinatie met de vorige twee elementen. Dan word je niet enkel een kampioen, maar een topkampioen.