Waarom is de wereld toch zo moe? Of tenminste de halve wereld, want vooral op het noordelijk halfrond manifesteert zich een merkwaardige soort vermoeidheid: een mengeling van burn-out, depressie, winterkwaaltjes die maar niet overgaan, depressieve gevoelens, en ontregeling van het bioritme. Het valt eigenlijk allemaal een beetje samen: het einde van de winter, de invoering van het zomeruur, het klimaat dat onberekenbaar is en de eeuwig lange winter die maar geen plaats wil maken voor de lente. Vorige week echt lenteweer en nu weer winter. Je zou voor minder depressieve gevoelens ontwikkelen.
Vooral ouderen hebben het tegenwoordig moeilijk omwille van de vele veranderingen in het leefpatroon.
En dan komt er nog slapeloosheid bij en vooral gebrek aan vrolijkheid die aanzet tot het nemen van initiatieven.
Wat is het nu: de klop van de klok of van het wispelturige voorjaar?
Hondsmoe
Talrijke patiënten voelen zich hondsmoe, depressief, angstig, futloos. Populair wordt het afgedaan als voorjaar- of lentemoeheid. Sommige artsen lachen er mee en beweren dat het enkel in de verbeelding bestaat: de lange winter heeft de reserves uitgeput. Maar meer en meer hecht de wetenschap geloof aan de talloze identieke klachten. Is het nu psychisch of echt en wat kan je eraan doen?
Niemand krijgt voor zijn plezier sombere gevoelens. Als je je na negen, soms tien uur slaap nog niet uitgerust voelt en met tegenzin en afgemat opstaat is er wel degelijk iets aan de hand. Daarbij vertonen velen ook een onregelmatig slaap- en eetpatroon en een depressief gevoel waar geen echte oorzaak voor wordt gevonden. Sommigen compenseren deze gevoelens door extra veel of extra zoet te eten, iets wat bij andere depressies niet voorkomt, want hier krijgt de patiënt dikwijls met een tegenzin in voedsel te maken. Je ziet ook dat de woon- en werkomstandigheden van de mensen die hun ongemakken uiten er mee te maken hebben. De klachten komen meer voor onder stedelijke dan onder plattelandsbevolking. Het verblijf in de natuur en openlucht, de vaak langere verplaatsingen naar het werk op straat hebben er zeker mee te maken. Scandinavisch onderzoek heeft ook de invloed van licht geaccentueerd.
Licht
Licht heeft zeker invloed. Maar mogelijks is winterdepressie voor een deel wel te wijten aan het lichttekort in de wintermaanden en een verwarde biologische kok. Op donkere winterdagen krijgen we vaak veel minder licht, dan op een zonnige zomerdag. Hierdoor raakt onze biologisch klok van slag, waardoor we nog moe zijn op momenten dat we ’s morgens moeten opstaan. In de plaats van een echte voorjaarsmoeheid. Kan je eigenlijk beter spreken van een verlate of verlengde van een winterdepressie. Dat komt neer op een depressie of een dip als gevolg van een tekort aan zonlicht en eigenlijk kan dat in elk seizoen voorkomen. Het is bekend dat mensen die in nachtploegen werken vaker ziek zijn en meer last hebben van depressies, zelfmoordneigingen en zelfs besmettelijke ziekten krijgen, dan hun collega’s die overdag werken. De bioklok laat zich niet gemakkelijk in een ander ritme dwingen. Bovendien heb je verandering van sterke invloeden: het sympathisch en parasympathisch zenuwstelsel wisselen af. En dat wordt nog geaccentueerd door de invoering van het zomeruur.
Licht geneest. Ons netvlies vangt het licht op en een reeks hormonale impulsen volgt.
Er worden vitamines in de huid aangemaakt en andere enzymen worden aangereikt. Sommigen gaan daarom naar de zonnebank maar die kan niet veel helpen, maar wandelen in het daglicht of kuren met lampen met hoge lichtintensiteit zijn wel nuttig. Er zijn in Scandinavië proeven gedaan met lampen met hoge lichtopbrengst: boven de 10.000 lux. Een half uurtje lichttherapie per dag gaf al uitstekende resultaten. Maar licht is niet de enige remedie, evenmin als het ontbreken ervan de enige oorzaak van lentemoeheid zou zijn.
Het is een complex fenomeen, net als bij M.E. of chronisch vermoeidheidssyndroom. Ook hier is de oorzaak multifactorieel. Je mag stellen dat moeheid echt een ziekte van de tijd is waarin psychische, fysieke, en voedingsomstandigheden een rol spelen.
De laatste tijd is men in wetenschappelijke kringen enthousiast over een combinatie van antioxidanten zoals de vitaminen C, E en Bètacaroteen. Maar dat het nuttig is het voedingspatroon te wijzigen, of liever te verrijken ligt voor de hand. Winterkost is vaak eenzijdig, arm aan vitamines en vezelstoffen, en te rijk aan enkelvoudige suikers (gebakjes, koekjes en chocolade) vaak ook te vet, waarbij verzadigd vet de boventoon voert.
Niet iedereen heeft er last van
Merkwaardig is dat een gedeelte er helemaal geen last van heeft en dat heeft de geneeskunde aan het denken gezet: waarom sommigen wel en anderen niet. Bepaalde organismen hebben geleerd om te gaan met de winter, met verandering van eetgewoonten, van licht, van temperatuur, van lichamelijk en geestelijk functioneren. Uit statistieken blijkt dat 71 percent van de volwassen bevolking te maken krijgt met voorjaarsmoeheid. Van deze „slachtoffers” is 63 percent vermoeid, futloos en depressief terwijl 37 percent zich echt uitgeput voelt.
Maar eigenlijk heeft de lente zelf er weinig mee te maken, want het begint al midden in de winter, met een duidelijk verergering na nieuwjaar. Ze hebben de feesten gehad en kijken nog aan tegen een grijze eentonige en grillig lange winter. Er is niets meer omhanden, de familiefeestjes zijn voorbij, de grote eenzaamheid komt voor velen weer om de hoek kijken. Een mengeling van emotionele en lichamelijke problemen maakt zich van hen meester. Maar de piek van de klachten komt vooral bij het begin van de lente opzetten: maart, april, om dan weer als sneeuw voor de zon te verdwijnen in de maand mei. Een merkwaardig systeem dat elk jaar weer opduikt.
En dus de vraag: is het nu de klok of het voorjaar en het licht?
Wel, eigenlijk is het een samenspel van elementen. Een beetje van het ene en een beetje van het andere. Maar het blijft belangrijk gezond te eten, en vooral ook veel te bewegen in de natuur en een vast patroon aan te nemen.
Een tip om het leven wat rooskleuriger te zien: Hyperibell van Fytobell.
Je vindt Hyperibell van Fytobell in de apotheek met CNK-bestelnummer: 2899-938.
Of je kunt Hyperibell van Fytobell online bestellen via www.fytobell.be of www.boverte.com.