jun 8, 2021 | Actueel, Toerisme | 0 Reacties

De Panne herdenkt Operatie Dynamo (mei 1940)

Vakantietip in de Westhoek

In de Westhoek blijft de oorlog tot de verbeelding spreken. Heel veel elementen in het landschap en monumenten herinnert er nog dagelijks aan. Daarom herdenkt De Panne deze zomer het begin van de Tweede Wereldoorlog. Met Operatie Dynamo in mei 1940 was niet alleen het strand van Duinkerke maar ook het strand van De Panne het decor van een historische evacuatie. Ook in De Panne zijn ruim 30.000 Britse soldaten met kleine en grote vaartuigen ontscheept. Oprukkende Duitse troepen zorgden ondertussen voor een nooit geziene ravage. De Panne herdenkt ‘Operatie Dynamo’ onder meer met een historische tentoonstelling en een concert.

Nu Covid 19 het reizen ingewikkelder en moeilijker gemaakt heeft, is dit een ideale gelegenheid om het eigen land beter te leren kennen. Dichtbij en toch bijzonder boeiend.

‘Operatie Dynamo’ blijft een belangrijk hoofdstuk uit de geschiedenis van de Tweede Wereldoorlog. Het is precies 81 jaar geleden dat De Panne en omgeving het toneel was van een historische strijd tegen de Duitse bezetting.

Dankzij operatie Dynamo in De Panne en omgeving werden 400.000 soldaten geëvacueerd naar Engeland met “the little ships”.

Villa Le Chalutier, themawandeling en concert

In 2020 was voor de 80ste verjaardag van Operatie Dynamo een grote herdenking gepland in De Panne. Het project is door de coronapandemie verplaatst naar 2021. Voor de 81ste verjaardag is geopteerd voor een meer ingetogen en coronaveilige herdenking.

De Dienst Cultuur van De Panne organiseert een historische tentoonstelling in villa Le Chalutier en langs een wandeltraject. Vanaf 1 juli loopt er een doe-tocht voor families en in september is er een theaterfakkelwandeling. Het project wordt op 2 oktober afgesloten met het herdenkingsconcert ‘We’ll meet again – Lady Linn zingt Vera Lynn’.

Het dagelijkse leven in De Panne

Operatie Dynamo had niet alleen militaire gevolgen. De gebeurtenissen van mei-juni 1940 hadden ook een grote impact op het dagelijks leven van de bevolking in De Panne. Authentieke beelden, objecten en getuigenissen duiden de historische feiten en tonen hoe de inwoners van De Panne deze gebeurtenis beleefden.

De herdenking van Operatie Dynamo wordt gesteund door de Vlaamse overheid en Westtoer. “De Panne onderscheidt zich meer dan ooit met een eigentijdse omkadering van historische feiten. De tentoonstelling toont niet alleen unieke historische beelden.

Belangrijk hoofdstuk in WO II

‘Operatie Dynamo’ is één van de meest tot de verbeelding sprekende militaire operaties uit de Britse geschiedenis en een belangrijk hoofdstuk van de Tweede Wereldoorlog. Toen op 10 mei 1940 de Duitse troepen oprukten, waren ze erin geslaagd in enkele dagen Nederland, België, het Groothertogdom Luxemburg en tenslotte ook Frankrijk binnen te vallen. Bijna het volledige geallieerde leger – Britse, Franse en Belgische troepen – was richting Noordzee en het Kanaal gedreven en omsingeld aan de Frans-Belgische grens. Nog diezelfde week – op 16 mei 1940 – nam de Britse Eerste Minister Winston Churchill het besluit om het Britse Expeditieleger via de zee te evacueren. Het werd een hallucinante opdracht: in totaal zaten 400.000 militairen vast op de stranden van de regio rond Duinkerke tot pakweg Oostduinkerke. Niet alleen de legervloot, maar ook alle beschikbare kleine vaartuigen moesten ingezet worden voor hun redding. Dat werd ‘Operatie Dynamo’.

Militair mirakel

Operatie Dynamo wordt soms omschreven als ‘The Miracle of Dunkirk’ maar de grootscheepse evacuatie ging verder dan Duinkerke. Aan alle stranden van Mardyck (FR) tot voorbij De Panne werden massaal soldaten opgepikt. Ondertussen kreeg de hele regio te maken met bombardementen en luchtaanvallen. Tussen militaire doelwitten en onschuldige burgerbevolking was er geen onderscheid meer. Ook de zee was letterlijk een mijnenveld. Militair heeft Duitsland deze strijd gewonnen maar tactisch was dat zeker niet het geval. Meer dan 330.000 militairen, waarvan bijna 140.000 niet-Britten, konden door ‘Operatie Dynamo’ Engeland bereiken. De meerderheid kon vertrekken vanuit de haven van Duinkerke, maar één derde moest via de stranden en geïmproviseerde pieren in zee inschepen.

Privéboten als redders in nood

Het succes van de evacuatie over het Noordzeekanaal was voor een groot stuk te danken aan de ‘little ships’, de vele plezierboten, jachten en sloepen die ingezet werden voor de massale evacuatie.

Tijdens Operatie Dynamo werden geallieerde militairen geëvacueerd vanuit de haven van Duinkerke en vanop de stranden van Mardyck tot De Panne. De vloot torpedojagers, mijnenvegers, patrouilleschepen en vrachtschepen van het Britse leger volstond echter niet. Daarom werden eigenaars van plezierboten, jachten en sloepen opgeroepen om hun vaartuigen ter beschikking te stellen voor de evacuatie.

Een aantal eigenaars, waaronder enkele vissers, drong erop aan om zelf de boten te besturen. Andere vaartuigen werden bestuurd door marineofficieren en -manschappen of ervaren vrijwilligers. Na controle op hun zeewaardigheid werden de boten volgetankt en vertrokken ze vanuit Ramsgate (GB) naar Duinkerke.

Deze ‘little ships’ werden niet alleen ingezet om in hun eigen boot manschappen over te brengen naar Engeland, ze werden ook gebruikt om troepen van op de stranden naar de grote schepen te brengen, die niet dicht genoeg bij de kust konden komen.

Geïmproviseerde pieren

In Bray-Dunes en De Panne werden geïmproviseerde pieren aangelegd om de evacuatie te vergemakkelijken. Dit deden ze door bij laag water militaire voertuigen en materiaal naast elkaar op het strand te rijden. Hierop kwamen vlonders waarop de soldaten konden lopen om dichter bij de boten te komen.

De ruim 900 ingezette schepen, waaronder ook Nederlandse en Belgische boten, slaagden erin om meer dan 330.000 geallieerde militairen te evacueren.

Herdenken wat nooit meer zou mogen gebeuren

Door de vele slachtoffers van ‘Operatie Dynamo’ te blijven herdenken, zorgen we ervoor dat niemand hun moedige strijd vergeet. Of ze nu omkwamen in het hinterland, op het strand of op zee.

Grote en kleine herdenkingsmonumenten herinneren ons aan de militaire en burgerlijke slachtoffers die zorgden voor de vrijheid die wij nu hebben.

Zo beeldhouwde kunstenaar Paul Baeteman in 1977 in blauwe hardsteen het ‘Memorial Dunkirk Veterans’ aan de Leopold I-Esplanade in De Panne.

Lady Linn draagt het gedicht ‘Mei 1940’ van Gery Florizoone voor, net als een nieuw gedicht van de jonge talentvolle woordkunstenares Ulrike Burki, die afkomstig is van De Panne. Ulrike schreef dit titelloze gedicht speciaal voor deze tentoonstelling.

‘Operatie Dynamo’ inspireerde heel wat beeldende kunstenaars en ook voor de filmindustrie vormt de grootscheepse evacuatie een blijvende inspiratiebron.

‘Operatie Dynamo’ wordt soms omschreven als ‘the Miracle of Dunkirk’, maar dat is voor een stuk misleidend. De grootscheepse ‘miraculeuze’ evacuatie vond niet alleen in Duinkerke plaats, maar ook vanop de stranden van het Franse Mardyck tot De Panne.

Wie deze zomer kiest voor een vakantie in eigen land, zal verwonderd zijn over wat de Westhoek te bieden heeft. Het is meer dan enkel strand en zee!

Gerelateerde artikelen

Gerelateerde

Grijpt de winter je naar de keel?

Weersvoorspellingen zijn tegenwoordig een beetje koffiedik kijken. Terwijl de weersvoorspeller op het nieuws verkondigde dat het droog bleef, was het hier aan het sneeuwen. Poedersneeuw weliswaar, maar je kunt er niet vanuit gaan dat het een exacte wetenschap is. Het...

Lees meer