Onze westerse voeding is vooral afgestemd op een smaakbeleving. Daarom worden er ook zoveel smaakversterkers gebruikt. Die zijn trouwens niet altijd onschuldig, denk maar aan het Chinese restaurant-syndroom doordat af en toe te veel en te gemakkelijk glutamaten gebruikt worden. Maar er is meer dan dat. In de voedingsindustrie wordt al te gemakkelijk gebruik gemaakt van aromaten, kleurstoffen, bewaarmiddelen. Soms zijn ze van natuurlijke oorsprong, soms komen ze uit het laboratorium. Dat het allemaal een invloed heeft op onze gezondheid ligt voor de hand, hoewel niet iedereen er bij stilstaat. Dat zou nochtans best wel gebeuren aangezien een aantal ziekten het gevolg is van het gebruik van smaakversterkers, zelfs al zijn die van natuurlijke oorsprong. Denk aan suiker en zout, twee producten die bijzonder veel en te vaak gebruikt worden.
Hoeveel zout?
Is geraffineerde suiker schadelijk, dan is teveel zout dat evenzeer. We hebben zout nodig, maar die hoeveelheid wordt in ruime mate gedekt door het gebruik van groenten die sterk natriumhoudend zijn, door brood en kaas. De beste methode om niet te overdrijven met zout is gewoon nergens nog zout aan toe te voegen, of toch erg spaarzaam. Het is een kwestie van gewoonte. Sommige spijzen zullen misschien een fletsere smaak krijgen, maar het loont de moeite die smaak te ontwennen en vooral andere kruiden te leren kennen die aan het voedsel eveneens een lekkere smaak kunnen geven.
Alle bereide voedingsmiddelen zijn aangemaakt met zout, en suiker: sausjes, kruidenzout, smaakmakers, bereide vleeswaren en kazen, pizza’s, diepvrieskost, afhaalmenu’s het bulkt van het zout. Te veel natrium kan hoge bloeddruk veroorzaken. Zout is hygroscopisch, oftewel het houdt water in de cellen vast. Het zout hoopt zich op in de wanden van de bloedvaten, zodat de gevoeligheid voor hoge bloeddruk toeneemt. Patiënten met gevoelige of zieke nieren en problemen met de lymfe, moeten voorzichtig zijn met zout en er spaarzaam mee omspringen.
We eten te zout en te zoet. Junkfood en klaargemaakte schoteltjes zijn daar de belangrijkste oorzaak van, naast zoute en zoete snacks.
Hoge bloeddruk is trouwens een van de oorzaken van hart- en vaatziekten. Het geniepige is dat je er langere tijd kan mee rondlopen zonder dat je een probleem merkt. Pas na verloop van tijd heeft de te hoge bloeddruk schade aangericht die niet meteen terug te draaien is. Hoge bloeddruk veroorzaakt geen pijn en niet meteen ongemakken. Je kan er lange tijd mee rondlopen, zonder je daar bewust van te zijn, maar intussen wordt wel schade aangericht aan je bloedvaten, het hart, de hersenen, de nieren. Op die manier kan zich een ongemerkt hartinfarct ontwikkelen, zelfs bij jonge mensen. Een te hoog zoutverbruik wordt ook in verband gebracht met de ontwikkeling van maagkanker. Ook oedemen zoals op de enkels zijn mogelijk het gevolg van te veel zout in het voedsel.
In de geïndustrialiseerde samenleving is het zoutverbruik veel hoger dan in de rest van de wereld. De beschikbaarheid is groot en het is een gemakkelijk bewaarmiddel. Dat wist men vroeger ook, toen het voedsel ingepekeld werd om te bewaren. Het verschil is dat men toen meer lichamelijke arbeid verrichtte, meer beweging had en minder stress, ook minder gerookt werd zodat de totale schade nog meeviel. Maar er is nu wel weer een rechtstreeks verband te leggen met de beschavingsziekten en het zoutverbruik.
Hou je bloeddruk in de gaten
Als hart- en vaatziekten in de familie voorkomen en vooral als er hoge bloeddruk optreedt, moet je bijzonder voorzichtig zijn. Laat daarom tweemaal per jaar door je arts je bloeddruk controleren. Zeker als je zwaarlijvig bent en daarenboven ook nog rookt, moet je het gebruik van zout streng beperken. Men heeft becijferd dat het zoutverbruik in het westen meer dan 10 gram per persoon bedraagt. Dat zou tot minder dan de helft moeten worden teruggebracht.
Je hoeft je evenwel niet ongerust te maken. Het zijn precies de ongezonde vette spijzen die om meer zout vragen. Frieten, soufflés, vlees, vragen precies om zoute kruiden. Als je meer groenten en vooral rauwkost zou gebruiken zal die behoefte om het voedsel met het zoutvat te bewerken vanzelf afnemen.
Meer kalium
Wie gezonder eet, dat wil zeggen meer groenten en vruchten en vooral rauwkost, zal zijn natriumoverschot ruilen voor een hoger kaliumgehalte en dat kan de gezondheid alleen maar ten goede komen, want in het moderne voedingspatroon is er een natriumoverschot en kaliumtekort. Kalium is er nodig voor een goede functie van de spieren, dus ook de hartspier. Die juiste balans is trouwens evenzeer van belang om de bloeddruk op een normaal peil te houden.
Elke maaltijd zou je moeten beginnen met rauwkost, je krijgt eerder een verzadigd gevoel en bovendien meer vitaminen, mineralen en spoorelementen die voor de gezondheid van groot belang zijn. Je krijgt ook minder calorieën binnen, wat zal meehelpen om op een eenvoudige en gezonde manier slanker te worden. Het geheim van een lang en gezond leven vind je dus terug op je bord.
Te weinig is ook niet goed
Zout bestaat uit de elementen natrium en chloride. De kleine helft daarvan is natrium. Het is precies dat wat de vochtbalans in het lichaam regelt. Als er te veel natrium is, wordt er te veel vocht vastgehouden en de kans op hoge bloeddruk neemt toe. Dat is niet gering, want naar schatting wordt bij dertig tot veertig percent van de patiënten de te hoge bloeddruk veroorzaakt door natrium, oftewel een te hoog zoutgebruik. Dat is tegelijk ook goed nieuws, want het betekent dat door het zoutverbruik te verminderen, de bloeddrukwaarden vanzelf gecorrigeerd worden en dus ook het risico op cardiovasculaire aandoeningen afneemt. Niet iedereen ondervindt dezelfde nadelen van een te hoog zoutverbruik. Je mag je dus niet met anderen vergelijken om je levenswijze op af te stemmen. Maar heb je last van hoge bloeddruk, begin dan toch met het zoutverbruik te verminderen.
Minder zout is niet schadelijk, maar alle zout weren, kan dan weer wel schadelijk zijn. Hoeveel heb je dan nodig?
Onderzoek heeft aangetoond dat dit gemiddeld niet boven de vijf gram zout per dag mag gaan, dat is ongeveer 2 gram natrium.
In onze streken is die hoeveelheid gewoonlijk het dubbele. Mannen gebruiken gemiddeld tien gram per dag en vrouwen ongeveer acht gram. Sommigen zitten daar nog ver boven: een afhaalpizza, een zak chips voor bij de tv, wat zoute snacks, wat salami bij de boterham, belegen kaas, groenten uit blik, tomatensap, diepvriesvis en… je zit er al ferm boven. De nieren en de huid moeten dat oplossen.
Normaal, bij gezonde nieren, kan je het overtollige weer uitplassen en ook door zweten wordt zout uitgescheiden. Je moet maar eens proeven van het zweet op je arm bij zeer warm weer: het smaakt zout. Maar te veel is te veel.
Wat is de oplossing? Eet verser. Koop verse groenten en maak ze zelf klaar. Neem een ontbijt met fruit en vermijd meer chocopasta’s, jam, bereide vleeswaren en vooral: voeg nergens zout aan toe, dat scheelt al heel wat.
Compleet zoutloos eten is dan weer geen goed idee, tenzij op advies van je arts, want je hebt zout nodig voor de spieren en de zenuwcellen. Maar zout streng beperken of schrappen kan bijvoorbeeld bij een nieraandoening, maar dat kan niet zonder medische begeleiding. Als je zelf geen zout meer gebruikt kan misselijkheid, braken, gebrek aan fitheid, hoofdpijn, moeilijk denken, spierzwakte, problemen met het geheugen en de hersenfunctie, vallen, hoofdpijn en verwardheid ontstaan, zelfs epileptische aanvallen kunnen het gevolg zijn. De balans kalium en natrium is van groot belang. Daarom is het zo belangrijk om gevarieerd en zo natuurlijk mogelijk te eten, met dagelijks fruit en groenten op het menu.
Dadels en bananen, cacao (zwarte chocolade), olijven, tomaten, witte bonen zijn goede kaliumbronnen. Te veel alcohol vermindert dan weer het kaliumgehalte in het bloed. Kortom: gebruik je gezond verstand, eet gezond, vers en gevarieerd en vermijd suiker, en voeg nergens veel zout aan toe.
En wil je een steuntje voor de nieren, dat kan zelfs met een mooi natuurlijk preparaat.
Een tip: Orthoren van Fytobell, voor een goede ondersteuning van de vochthuishouding in het lichaam.
Je vindt Orthoren van Fytobell in de apotheek met CNK-bestelnummer: 2899-046.
Of je kan Orthoren van Fytobell ook online bestellen via www.almed.be of via www.boverte.com.
Je nieren zullen je dankbaar zijn.