Uit alle onderzoeken blijkt dat het lichaam best functioneert als het gewoontemechanisme gerespecteerd wordt, waarbij best rekening wordt gehouden met natuurlijke ritmes: ’s nachts slapen, overdag werken en ontspannen, op geregelde tijdstippen eten en drinken.
Dat is niet altijd mogelijk want de maatschappij moet verder functioneren zelfs in het holst van de nacht. Stel je voor dat een ziekenhuis zou sluiten om tien uur ’s avonds. Maar dat betekent ook dat er nachtshifts zijn, dat er personen moeten werken terwijl de meerderheid slaapt. Dat is niet enkel zo in ziekenhuizen, ook grote bedrijven moeten de klok rond draaiende worden gehouden.
Dat is natuurlijk goed voor de bedrijven, voor ons, voor de maatschappij, maar is dat wel goed voor de mensen die onregelmatig moeten werken?
Meer ziekte
Uit allerlei onderzoeken blijkt dat er meer hart- en vaatziekten, meer kanker, meer diabetes, meer depressies en meer immuniteitsstoringen voorkomen bij mensen die op ongeregelde uren moeten werken. Wie de nachtshift heeft, moet overdag slapen en dat is eigenlijk compleet tegen onze natuur. De hele melatonineproductie wordt overhoopgehaald, want het licht en de duisternis heeft er mee te maken. Er zijn wel nachtdieren, maar de mens is dat eigenlijk niet.
Maar er is meer dat onze gewoonten, zeg maar onze bioklok die alles perfect regelt, in de war kan sturen.
Een onregelmatig werkritme kan voor velen een probleem worden en de gezondheid kan eronder lijden. Eet ook op geregelde tijdstippen, dat is noodzakelijk voor een gezond evenwicht, evenals op tijd gaan slapen.
Ingenieus mechanisme
Onze bioklok wordt geregeld door de hypothalamus, een orgaantje achter de ogen centraal in de hersenen. Daar worden zowel de bloeddruk als het hormonaal leven en de lichaamstemperatuur geregeld. Eigenlijk spelen licht en donker een grote rol in het wat genoemd wordt het “circadiaans ritme”. Dat verloopt over een periode van iets meer dan 24 uur. Het belangrijkste ritme daarin is het slaap- waakritme.
Het hormoon melatonine speelt daarin een cruciale rol. Van zodra het donker wordt en de ogen geen licht meer waarnemen wordt melatonine in het lichaam afgegeven. Daardoor wordt de slaapbereidheid bevorderd. Maar melatonine heeft ook een beschermende functie als een belangrijke antioxidant: het voorkomt vroegtijdige veroudering en helpt ook kanker voorkomen.
Vandaar dat het niet aan te raden is om ’s avonds nog blauw licht te bekijken (computer, smartphone, televisie, laptop), omdat de melatonineafgifte verstoord wordt en we het dus moeilijker hebben om in slaap te komen.
Die melatonine wordt geproduceerd door een andere klier: de pijnappelklier. Zo heeft melatonine een belangrijke rol in het goed functioneren van de bioklok. Is dat niet het geval dan kunnen daar serieuze gevolgen uit voortkomen.
- Slaapstoringen
- Concentratieproblemen
- Immuniteitsproblemen
- Moeilijkheden met de spijsvertering
- Vermoeidheid
- Hoofdpijn
- Depressieve gevoelens
- Emotionele uitbarstingen
Een gewoontemachine
De gezondheid is eigenlijk het hoogste goed dat we hebben, we beseffen het pas als die schat in het gedrang dreigt te komen. Niet iedereen bekommert zich om een gezonde natuurlijke levenswijze. De meesten krijgen daar inderdaad pas belangstelling voor als ze ouder worden of als hun gezondheid het laat afweten. Vooral jongeren hebben het er moeilijk mee: kijk maar naar de lockdownfeestjes met de coronapandemie.
Een van de elementen waar jongeren gewoonlijk geen rekening mee houden is dat het lichaam een gewoontemachine is. Pavlov heeft aangetoond dat bepaalde signalen en tijdstippen organische reflexen in het lichaam doen ontstaan. Heel wat organen hebben dus een momentgebonden functie. Hoeveel zijn er echter die ’s morgens het ontbijt overslaan, op onregelmatige tijdstippen eten of gaan slapen? Om ideaal te functioneren moeten we de natuur van het lichaam respecteren en afwijkingen ervan slechts als uitzonderingen toepassen.
Zomeruur
Dat het lichaam echt op gewoonte gesteld is, kan je merken als je van ritme verandert. Kinderen tijdens het schooljaar of tijdens de vakantie, reageren verschillend. Je kan het aan jezelf merken bij de overschakeling van zomeruur naar winteruur of omgekeerd. Herinner je je nog? Hoewel deze kleine verschuiving met één uur in principe geen grote fysieke noch psychische schade kan berokkenen, hebben gevoelige patiënten er toch hinder van ondervonden. Vooral ouderen en kinderen kunnen er last mee hebben. Normaal zou het lichaam een afwijking van twee uur per dag dezelfde dag nog moeten kunnen bijbenen, op voorwaarde dat deze afwijkingen niet te vaak gebeuren. Twee uur per dag is geen ruime marge. Patiënten die in ploegendienst moeten werken zitten daar vaak meer dan het dubbele boven. Niet te verwonderen dat mensen die in ploegverband werken en om de zoveel dagen of weken van uurschema moeten wisselen, meer last van ziekte hebben en psychisch ook kwetsbaarder zijn.
Vier uur is al een probleem
Wetenschappelijk onderzoek heeft aangetoond dat wanneer je je levenswijze en dagritme met vier uur per etmaal verschuift er al problemen zijn. Bijvoorbeeld bij een trans-Atlantische vlucht waar al een verschil van zes uur kan opzitten, is dit duidelijk merkbaar. Velen hebben tot drie weken nodig om dit verschil weer bij te benen en met hun lichaamsritme weer in evenwicht zijn op het nieuwe stelsel. Piloten en hostessen die geregeld dergelijke vluchten uitvoeren, soms verschillende keren per week, zitten dus voortdurend in een ritmische stresstoestand. Hun gezondheid houdt zoiets geen jaren vol.
Mensen die ’s nachts moeten werken, maken ook driemaal meer fouten dan hun collega’s die overdag hetzelfde werk moeten verrichten.
Nu wordt het ook gemakkelijker om begrijpen dat werken in ploegverband een enorme belasting betekent. Duurt de nieuwe shift minder lang dan drie weken, dan heeft het lichaam eigenlijk nooit de gelegenheid zich helemaal aan te passen. Er komen onvermijdelijk problemen. Iemand die er toch niet buiten kan, moet daarom toch zoveel mogelijk geregeld leven. Eten, drinken en slapen moeten heel oordeelkundig worden gekozen en samengesteld. Voldoende ontspanning is daarbij echt nodig en vooral een gunstig en rustig emotioneel leefklimaat. Sport en fysieke inspanning als ontspanning zijn daarbij onontbeerlijk. Deze patiënten moeten ook meer dan anderen vakantie nemen en zich daarbij volledig ontspannen, op die manier ontsnappen ze mogelijks nog aan de schadelijke invloed van een ongeregeld leven.
En ook heel belangrijk, als het kan doe alles op hetzelfde uur. Dat betekent op hetzelfde uur gaan slapen en op een geregeld uur weer op. Ook zo voor de maaltijden. De bioklok zal dat waarderen en er een goede gezondheid voor afleveren.
Dat kan in het begin wat lastig zijn, vooral met betrekking tot een gezonde natuurlijke slaap. Daarom ook neem je beter geen slaapmiddelen. Een zacht natuurlijk middeltje dat geen gewoonte meebrengt en geen verslaving of afhankelijkheid creëert, kan dan wel helpen.
Een tip: Escholcin van Fytobell, op basis van Escholtzia, Valeriana en Passiflora. Ideaal voor het herstel van een natuurlijke slaap.
Je vindt Escholcin van Fytobell in de apotheek met CNK-bestelnummer: 2899-912.
Of je kan Escholcin ook online bestellen via www.almed.be of via www.boverte.com.
Je lichaam en je geest zullen tevreden zijn voor het herstel van dit natuurlijke ritme.