Pijn na een auto-ongeval b.v. een whiplash is een ernstige aandoening. Twaalfduizend slachtoffers per jaar is niet niks. Een groot deel daarvan herstelt, maar lang niet allemaal of volledig. Een goede aanpak van het probleem vanaf de eerste dag kan veel goed maken en het herstel bespoedigen.
Hoofd- en nekpijn zijn vaak gehoorde klachten na een ongeval. Dat kan leiden tot bewegingsangst. Juiste therapie moet voorkomen dat het hoofd en de nek niet meer kunnen bewegen. Naast deze pijnen kunnen ook duizelingen, evenwichtsproblemen, concentratiestoornissen, afasie oftewel woordvindings-problemen, misselijkheid, braken, slecht zien, gevoelig voor licht en lawaai. Het niet tegen veel drukte kunnen, energieverlies, vermoeidheid, tintelingen in armen en benen, stoornissen in de menstruatie en verminderd libido, soms incontinentie. Maar whiplash heeft ook psychische gevolgen, waar haast nooit wordt bij stilgestaan. Het hoofd dat op ontploffen staat van de pijn. Alles is aanwezig om psychisch onderuit te gaan. Slaapproblemen komen trouwens vrij vaak voor in combinatie met whiplashletsel.
De eerste dag van en na het ongeval: enkel ijspakkingen. Nadien oefeningen in proprioceptie met evenwichtstraining: bal achter in de hals, bal op het voorhoofd, enz. En Curcuma kan helpen om pijn en ontstekingen te bestrijden.
Meeste slachtoffers zijn vrouwen
Hoe merkwaardig dit ook is, toch zijn de meeste slachtoffers van whiplash vrouwen. Niet omdat ze slechte chauffeurs zijn, integendeel, wel omdat ze meestal geen bestuurder zijn en dus niet op de weg letten als passagier in de auto. Vaak ontstaat een slag op de reeds geroteerde hals: de slechtste houding. Vrouwen hebben ook zwakkere nekspieren. Als ze chauffeur zijn, rijden ze gewoonlijk in kleinere en dus lichtere en minder beschermende auto’s. Ze rijden ook meestal in de bebouwde kom. Onder specialisten discussieert men nog altijd over het risico. Dat lijkt groter te zijn bij dragers van veiligheidsgordels, maar het niet dragen heeft dan weer andere nog grotere risico’s. De beste beveiliging komt van hoofdsteunen als die goed geplaatst zijn.
Eerste snelle maatregelen
Een whiplash wordt op verschillende manieren behandeld.
- De eerste tien uur na het ongeval is strikte bedrust aan te raden. Daarna kan men voorzichtig opstaan. De nek mag echter niet te veel worden belast.
- In de eerste 48 uur na het ongeval is het goed om de nek met ijs te behandelen. Doe het ijs hiervoor in een plastic zak en houd het elk uur tien tot twintig minuten tegen de nek.
- Vermijd de eerste 48 uur warmte op de nek. Verder kan lichte ontspannende massage en antalgische (pijnstillende) elektrotherapie (TENS), dit is om de pijn te verminderen en het lichaam een betere houding te gunnen. Anders gaat men zich scheef houden en opspannen om pijn te vermijden.
- Na 48 uur kan men de behandeling met ijs afwisselen met een in warm water uitgewrongen handdoek. Een paar keer per dag hou je het ijspak òf de warme doek tien tot twintig minuten tegen de nek aan. Het nemen van een warme douche werkt ook pijnstillend. Zorg ervoor dat als je zit of staat je de schouders naar achteren houdt en de buik aanspant. Als je zit, zorg er dan voor dat de onderrug de leuning van de stoel of bank raakt.
- Veel mensen met whiplashletsel krijgen een halskraag en/of kinesitherapie voorgeschreven. De halskraag is bedoeld om de nek tijdelijk te ontlasten en mag niet langer dan een paar weken duren omdat het onbeweeglijk houden van de halsgewrichten kan leiden tot een blijvende bewegingsbeperking.
Kinesitherapie
Kinesitherapie is de eerste week na het ongeval af te raden. Wel kan de kinesist zich dan beperken tot het geven van houdingsadviezen en ontspannende oefeningen. Na een week kan worden begonnen met oefentherapie. Daarbij wordt gewerkt aan de juiste lichaamshouding en -bewegingen.
Wanneer je neerligt kan het prettig zijn de nek extra te ondersteunen. Een opgerolde handdoek onder de nek geeft meer comfort. Leg de handdoek zo neer dat hij de ruimte opvult tussen de nek en de matras of het kussen. Hierdoor krijgt je nek de nodige rust. Er bestaat een speciaal kussen, het zogenaamde kanal-kussen. Dit is verkrijgbaar bij de apotheek.
De meeste mensen met een whiplashletsel herstellen vlot en volledig. Voor een goed herstel is vooral rust van belang. Neem de tijd om te herstellen. Je hoeft niet stil te zitten, maar let erop dat je de nek niet te veel belast.
Let op als je dit merkt!
Alarmerende vooruitzichten zijn er als men volgende problemen waarneemt:
- Een doof gevoel of pijn, soms beide, in een arm.
- Als men op de röntgenfoto kyfosering (holle vervorming) van de halswervels ziet.
- Bewegingsbeperking in één der wervels tijdens het buigen van de hals.
- De behoefte aan een kraag gedurende meer dan 3 maanden.
- De noodzaak om meer dan eens de kinesitherapie te hervatten vanwege het terugkeren van de verschijnselen.
Proprioceptie heel belangrijk
In de klassieke therapie wordt eerst mobiliteit en daarna kracht geoefend, terwijl in feite weinig plaats wordt gemaakt voor echte proprioceptietraining eventueel gecombineerd met kracht. Proprioceptie bestaat uit evenwichtsoefeningen en coördinatieoefeningen, samen met relaxatie- of ontspanningsoefeningen. Iemand met een goede proprioceptie zal ook minder gemakkelijk letsels krijgen bij een ongeval, omdat hij van nature spontaan een goede houding aanneemt. Je kan proprioceptie vergelijken met het spontaan zoeken naar evenwicht voor het lichaam: je doet dat bijvoorbeeld automatisch op een bewegend schip.
Na een whiplash moet dit talent uitgebouwd worden. Hoe?
- Met de voet zo correct mogelijk een blokje op een lijn voort stampen.
- Zo correct mogelijk in geverfde voetsporen stappen.
- Een klein blokje op het hoofd leggen en zoals een mannequin de nek stabiliseren.
- Dikke sponzen onder de schoenen binden en hiermee leren stappen.
De voorwaarde om proprioceptie te mogen oefenen is:
- Voldoende gewrichtsbeweeglijkheid, verdraaglijke pijn en een beginnend functioneel herstel.
- Proprioceptieve training wordt dikwijls vergeten in onze revalidatie. Ook moet de kinesist thuisoefeningen meegeven voor de patiënt. Medici zijn zich dikwijls nog te weinig bewust van het belang van proprioceptieve training.
- Er wordt nog te veel gebruik gemaakt van bracing en taping in plaats van de veel betere proprioceptieve training. Veelal wordt er te laat gestart met onze proprioceptieve training, alhoewel men daags na een ongeval of een operatie reeds kan starten op een zachte manier.
- Proprioceptietraining is geen aanvulling, maar heeft een primordiale plaats in de revalidatie na een whiplashletsel. Veel kinesisten zelfs onderschatten nog te veel het belang van de proprioceptietraining bij de revalidatie.
Tenslotte moet een aantal vergeten of onbenutte technieken ook in de behandeling worden opgenomen: relaxatieoefenprogramma’s met yoga , autogene training, shiatsu of Japanse drukpunttherapie.
Goede raad
- Probeer niet te lang uit te stellen om weer aan de slag te gaan, anders krijgt men een verziekt gevoel! – Doe dit wel op een aangepaste manier: kortere werktijden, geen zwaar werk en in rustige sfeer.
- De whiplashpatiënt die ondanks zijn beperkingen toch zijn vroegere hectische levensstijl weer oppakt, loopt de kans dit te moeten bekopen met een terugval. Men merkt pas dat men te ver is gegaan als het al te laat is. Maar met een grondige aanpak en een verstandige vroege behandeling, hoeft dit niet te gebeuren.
Om ontstekingen van het bewegingsapparaat te voorkomen en soepelheid te bevorderen vind je een bondgenoot in Curcuma.
Een tip: Curcuma Forte van Fytobell.
Je vindt Curcuma Forte van Fytobell in de apotheek met CNK-bestelnummer: 2963-700.
Of je kan Curcuma Forte ook online bestellen via www.fytobell.be of via www.boverte.com.