Over menstruatie en allerlei bloedingen bestaan nogal wat bakerpraatjes, maar ook over wijzigingen op de huid of het ontlastingspatroon. Vooral jonge meisjes en vrouwen laten zich “inlichten” door leeftijdgenoten die vaak weinig wetenschappelijke grond hebben. Wel juist is dat een geregeld patroon van de maandstonden het best, het meest normaal en dus het gezondst is, maar afwijkingen hoeven niet meteen op een ernstig probleem te wijzen. Dat is ook zo bij ontlasting en bij huidvlekken of knobbels.
Wel juist is dat vaak voorkomende tussenbloedingen die optreden tussen twee opeenvolgende menstruaties kunnen duiden op een hormonaal onevenwicht, een miskraam, vleesbomen, een baarmoederpoliep of op een verkeerd geplaatst spiraaltje. Ook kanker is een eventuele mogelijkheid. Daarom moet het advies van de arts worden ingeroepen. Bloedverlies uit de anus kan wijzen op de aanwezigheid van aambeien, op een aarsfistel of een aarskloof. In het ergste geval kan hier sprake zijn van darmkanker. De tussenkomst van de dokter is hier dus zeker gewenst. Bloed braken in combinatie met het uitscheiding van roetzwarte fecaliën kunnen wijzen op de aanwezigheid van een zweer van het maagdarmkanaal. Bloed in de urine kan duiden op nieuwvorming in de blaas. Ook bij het ophoesten van helderrood bloed, moet de hulp van de dokter worden ingeroepen.
Plotse wijzigingen in een normaal patroon zijn meestal goedaardig of van voorbijgaande aard. Maar waar moet je dan toch op letten bij bloedingen of knobbeltjes?
Iedereen heeft wel eens last van diarree of constipatie. Maar bij oudere mensen kunnen plotse wijzingen in de ontlastingsgewoonten wijzen op een gezwel in de endel- of karteldarm. Als een oudere persoon langer dan een week last heeft van verstopping of lijdt aan afwisselende aanvallen van constipatie en diarree, moet die zich laten onderzoeken. De meeste darmgezwellen zijn ongevaarlijk maar alleen de arts kan uitmaken of dat al dan niet het geval is.
Plots gewichtsverlies kan wijzen op een overactieve schildklier, van chronische depressie, acute angstaanvallen, magerzucht, diabetes, voedselallergie en zelfs op een nierziekte of kanker. Hoe sneller je hier de dokter bijhaalt, des te sneller kan hij zijn diagnose stellen en met een adequate behandeling van start gaan.
Ook ongewone knobbeltjes moeten bekeken worden door een arts. De meeste vreemde knobbeltjes zijn goedaardig. Toch moet elk ongewoon builtje door een dokter worden onderzocht. Ook regelmatig zelfonderzoek is ten zeerste aan te bevelen: vrouwen doen er goed hun borsten één keer per maand grondig op de aanwezigheid van rare knobbeltjes, rimpels of kuiltjes te controleren. Mannen moeten hun teelballen regelmatig op ongewone zwellingen onderzoeken. Bij die controlebeurten moeten ook de nek, de oksels en de liesstreek worden onderzocht op eventuele kliervergrotingen die vaak het gevolg van een ontsteking zijn maar in sommige gevallen kunnen duiden op een kwaadaardig gezwel.
Ook veranderende moedervlekken kunnen wijzen op een probleem. Bij personen die zich onbeschermd aan teveel zonlicht hebben blootgesteld, kunnen kwaadaardige melanomen ontstaan. Als een moedervlek plots van uitzicht begint te veranderen, is uitkijken de boodschap. Wees op je hoede als de vlek groter wordt, rood of blauwig-zwart wordt, een gekartelde rand ontwikkelt en er gevlekt of gemarmerd gaat uitzien. Toon de vlek in elk geval aan je dokter want met kwaadaardige melanomen kan je niet voorzichtig genoeg omspringen.