Sommige mensen zitten met een ernstig probleem: ze zijn bijvoorbeeld al verschillende weken in ziekteverlof thuis, mogen of kunnen niet gaan werken, maar de herfst slaat toe en ze willen de tuin een beetje opknappen of bij hun ouders gaan helpen: bladeren wegvegen of blazen, het pad wat schoon maken, het gras afrijden voor de laatste keer enz.
Als je met een gebroken been zit, zal dat wat moeilijker gaan en stelt het probleem zich niet zozeer, maar stel dat het om een burn-out of een depressie gaat? Doorgaans zal de behandelende geneesheer een briefje hebben geschreven dat je de woning mag verlaten, want depressie vraagt niet om bedlegerigheid, wel integendeel.
Of je in je tuin mag werken of klusjes aan je huis of van een familielid mag opknappen tijdens je ziekteverlof, hangt af van de ziekte en van het oordeel van je huisarts en niet van je werkgever.
Of stel dat je op straat in de voortuin wat onkruid staat te wieden, wordt betrapt door een collega die dat netjes aan je baas gaat overbrieven: “onze collega is ziek, maar staat in de tuin te werken”…
Gevolg: die stuurt een controlerende arts en eist dat je weer komt werken of… dat hij elke betaling terugeist sedert het moment van de arbeidsongeschiktheid. Kan dat zo maar? En mag je inderdaad geen klusje opknappen in de tuin?
Wel in dit geval is de werkgever compleet in fout. Het is niet hijzelf, maar de behandelende geneesheer die bepaalt of je al dan niet ziek bent en eventueel de woning mag verlaten. Wel heeft je werkgever het recht om door een controlerende geneesheer te laten nagaan of je inderdaad werkonbekwaam bent. Hij hoeft je niet thuis te vinden als je eigen behandelende geneesheer geoordeeld heeft over het feit dat je de woning mocht verlaten. De plaats waar deze controle moet of kan gebeuren hangt hiervan af. Hij kan vragen dat je naar zijn kabinet komt, of dat je je in het kabinet van de mutualiteit moet begeven. Als op het attest van je geneesheer vermeld was dat je de woning niet mag verlaten, dan is het vanzelfsprekend dat de controlerende arts je thuis vindt op het ogenblik van de controle.
Stel dat je niet gehuwd bent of met iemand samen woont, dan heb je wel het recht bij een familielid te verblijven, maar dan moet dit wel gemeld worden, zodat de controlerende arts je daar altijd kan komen onderzoeken. Natuurlijk mag je geen controle weigeren of je aan de controle onttrekken. Als kwade wil blijkt dan kan dit een argument zijn om het arbeidscontract te verbreken.
Een zieke werknemer die de woning mag verlaten, mag inderdaad ook klusjes opknappen, op voorwaarde dat ze verschillend zijn van zijn klassieke beroepsbezigheden. Als je tuinman bent en je bent arbeidsongeschikt en gaat in de tuin van je moeder werken, dan is er iets niet correct. Maar als je op kantoor werkt, bent depressief en je gaat wat klussen in de tuin van je moeder, dan is dit uit therapeutisch opzicht zelfs toe te juichen en wettelijk is er geen enkel bezwaar tegen. Uiteraard moet de werknemer er over waken dat hij door zijn bezigheden de genezing niet in het gedrang brengt. Anders is het als hij toch de woning verlaat en dit van de behandelende geneesheer niet mag. In dit geval is er ook een mogelijkheid tot ontslag om dringende redenen.