Iedereen heeft al eens last van hoofdpijn, dat is niet zo erg, maar wat als je vaak of voortdurend hoofdpijn hebt? Wie een echt doeltreffend middel zou vinden tegen hoofdpijn, maar dan alle vormen van hoofdpijn, wordt schatrijk. De meeste patiënten en ook artsen beperken zich tot het voorschrijven en slikken van een pijnstillend middel, maar daarmee is men alleen de pijn kwijt en krijgt men er de illusie dat het beter gaat voor in de plaats. Dat is niet voldoende. Vandaar dat men zich nooit tot pijnstillers alleen mag wenden, je kan er erg belangrijke tijd mee verliezen en verhinderen dat de echte kwaal ten gronde wordt aangepakt.
Dus moet hoofdpijn goed worden geobserveerd. In de meeste gevallen gaat het om een onschuldige oorzaak, maar ze moet dan wel worden ontdekt, of tenminste worden gezocht, zelfs al staat de geneeskunde of de patiënt er machteloos tegenover.
Soms gebeurt het toch dat een ernstige ziekte achter hoofdpijn verscholen zit en in dat geval moet de arts ingrijpen of althans proberen dat te doen. Hoofdpijn staat zelden op zichzelf, moet zelden als een zelfstandige ziekte worden beschouwd, maar meestal als een begeleidend symptoom van één of meerdere problemen die zich op een andere plaats in het lichaam voordoen. Die problemen zijn vaak zo talrijk als er patiënten zijn. Onbegonnen werk dus om die allemaal te beschrijven, maar we kunnen wel een paar belangrijke facetten ervan belichten, vooral diegene die nu in dit seizoen vaak voorkomen. En vergeet vooral niet: doorgaans is de oorzaak onschuldig.
Hoofdpijn is een van de meest voorkomende aandoeningen en kan een ernstige ziekte maskeren. Het komt erop aan goed te laten onderzoeken wat de oorzaak is.
Koude dranken en ijs
Vroeger werd enkel koud gedronken tijdens hete zomerdagen. Ook niet voor iedereen zonder gevaar natuurlijk, maar nu wordt koel en koud gedronken zelfs tijdens winterdagen en ijsjes worden het hele jaar door gegeten. Vooral het darmstelsel van jonge mensen krijgt hierdoor een koude shock en niet zelden krijgen pubers na het eten van ijskoude ijsjes of drinken van diepgekoelde dranken een darmontsteking of appendicitis. In het beste geval beperkt de ijskoude inval in ons lichaamsmilieu zich tot snijdende hoofdpijn.
De pijn manifesteert zich vooral in het gebied van de slapen, achter de oren, in de hals en soms boven de ogen. De oorzaak hiervan is dat de zenuwbanen door de koude worden geprikkeld. Een oplossing bestaat er in te koude spijzen en dranken te vermijden, zeker diepvrieskost eerst grondig laten ontdooien, ook diepvriesijs, en vooral langzaam te eten en drinken. Koude longdrinks kan je beter met een rietje drinken, toch als er geen alcohol in zit. Wie er hypergevoelig voor is kan beter geen te koude producten tot zich nemen. Van ijsjes krijg je trouwens toch nog meer dorst en bacteriën hebben een voorliefde voor ijsjes die je langs de kant van de straat kan aanschaffen, vooral in vakantiegebieden.
Ijs is een van de belangrijkste bronnen voor het overdragen van ziektekiemen zoals salmonella. Om de dorst te verslaan kan je beter een warme drank gebruiken, hoe tegenstrijdig dit ook mag klinken. Toch staat het vast dat warme dranken beter de dorst lessen. Kijk naar woestijnvolkeren waar hete koffie in de bedoeïenententen tegen de dorst wordt geserveerd in de verzengende hitte van de woestijn.
En de ogen?
Een veel voorkomende oorzaak van hoofdpijn is een of andere oogkwaal of onvoldoende zicht. Dat is vaak het geval met jonge kinderen van wie de ouders niet vermoeden dat er wat aan de hand is met de ogen van hun lieverds. Ze halen slechte resultaten op school, hebben moeite met studeren, klagen voortdurend over hoofdpijn en slaan dan ook met tegenzin de weg naar school in. Te gemakkelijk wordt dit door ouders en leerkrachten als plantrekkerij beschouwd, terwijl het in werkelijkheid om een gezondheidsprobleem gaat.
Leerlingen die slecht zien, of moeite hebben met lezen, krijgen inderdaad gemakkelijk hoofdpijn die het gevolg is van een overbelasting van oogspieren en oogzenuwen. Die hoofdpijn kan zo erg zijn dat ze de indruk hebben dat de schedel gaat barsten. Dat is ook het geval met volwassenen, een probleem dat vaak voorkomt bij patiënten die voor hun beroep langdurig op een beeldscherm moeten zitten staren.
Diezelfde problemen met de ogen en dus ook met de hoofdpijn kunnen zich eveneens voordoen als gevolg van moeilijkheden met de spijsvertering. Patiënten die last hebben met de vertering van zware belegen kazen, sommige wijnsoorten en te pikante spijzen, kunnen via de overlast van de spijsvertering ook hun oogzenuwen overprikkelen met snijdende hoofdpijn als gevolg. Die hoofdpijn, het dubbelzicht, scheel kijken dus en zelfs het wegvallen van gedeelten van het beeld, verdwijnen vanzelf als de spijsvertering weer normaal functioneert. Gewoonlijk gaat het beter als de patiënt heeft kunnen braken, of de vertering een hulpje heeft verschaft, bijvoorbeeld door te vasten, muntthee te drinken, of een kruid zoals Nasturtium. Zijn de verschijnselen ernstig of komen ze vaker voor dan moet een arts worden geraadpleegd. In ieder geval voor de oogkwalen zelf ligt het voor de hand dat met het kind een oogarts wordt bezocht. Het kan gemakkelijk gebeuren dat als de leerling een aangepaste bril draagt, de problemen verdwijnen, zelfs de schoolresultaten verbeteren.
Wie beeldscherm-hoofdpijn heeft moet elk uur een pauze van een vijftal minuten inleggen, om op die manier de ogen te ontspannen. Naar buiten kijken, de natuur observeren, een praatje maken zijn daarbij aangewezen oefeningen.
Het spreekt ook vanzelf dat wie sukkelt met de ogen en daardoor met hoofdpijn, uiteraard moet stoppen met roken. Rook is erg hinderlijk voor de conjunctiva van de ogen. Rook is schadelijk.
Allergie en migraine
Een van de moeilijkst te achterhalen problemen in verband met hoofdpijn is de typische migraine. Het woord zegt het zelf: hemi-crania; het is een hoofdpijn die één helft van het gezicht betreft. De oorzaken zijn talrijk. Enkel door zelfobservatie kan men er misschien achter komen. Vaak berusten deze problemen op een allergie, zowel aan stof, mijt, schimmels als pollen en bepaalde soorten voedsel. Verdraag je wel kaas, chocolade, koffie, alcohol, heftige discussies… Het zijn niet alleen fysieke maar ook emotionele prikkels die een invloed kunnen hebben.
Probeer zo natuurlijk mogelijk te eten en te leven, rustig te blijven in alle omstandigheden, gelukkig en tevreden te zijn, positief te denken en eventueel allergenen uit de weg te gaan. Als het om een echte allergie-hoofdpijn gaat, herken je die meteen omdat het probleem begint met een verstopte neus. Migraine daarentegen begint met emotionele onrust, flikkeringen voor de ogen en geïrriteerdheid bij het horen van lawaai. Je krijgt dus niet alles onder de knie met een pijnstiller.